Jak Nowe Warpno obroniło pocztę

W Nowym Warpnie Rzeczpospolita się kończy jak nożem uciął. Kostka brukowa głównej ulicy prowadzi prosto do wód Zalewu Szczecińskiego. A dalej są już Niemcy.

Ale najpierw mija się kościół. Przed nim na placyku maszt z biało-czerwoną flagą. Na końcu dom z tabliczką: "ul. Warszawska".

Burmistrz Władysław Kiraga tłumaczy, że "Warszawska", bo do Nowego Warpna zjechało po wojnie wielu warszawiaków, także powstańców. I że to ku pamięci, bo oni o stolicy wciąż pamiętali. – Tylko Warszawa jakby o nich zapomniała – Kiraga gorzko się uśmiecha. I pokazuje na flagę: – Sami z proboszczem ją osadziliśmy. Żeby było wiadomo, że tu jest Polska.

Poczta to nie tylko czerwone skrzynki

Flaga nabrała szczególnego znaczenia, gdy się okazało, że razem z placówką Poczty Polskiej miał zniknąć z miasteczka ostatni państwowy szyld. Na liście 5 tys. urzędów pocztowych do likwidacji w ramach restrukturyzacji firmy znalazło się także Nowe Warpno. Już w połowie lutego listonosz miał przestać dzwonić do drzwi, a budynek poczty (przed wojną działała tu poczta niemiecka) miał zostać zamknięty. I to z dnia na dzień.

Burmistrz nie ukrywa, że coś w nim wtedy pękło. – Pomyślałem sobie: kurczę, przecież poczta to nie tylko przelewy i czerwone skrzynki na listy. To także symbol naszej państwowej obecności. Polskiego trwania. W obronie Poczty Gdańskiej w 1939 r. ginęli ludzie, a ktoś zza biurka sobie tak szast-prast likwiduje!

Kiraga nagle przerywa z uśmiechem: – Wiem, często to słyszę: "Ty Władek, to zawsze uderzasz w wysokie tony". Ale ja już tak mam. I przysiągłem sobie, że tej poczty nie odpuszczę.

Państwu nic się tu nie opłaca

Niespełna półtoratysięczne Nowe Warpno to najprawdziwsza rubież – najdalej wysunięte na północny zachód miasto Rzeczypospolitej. Do Szczecina jest prawie 60 km. 40 zaś do Polic – najbliższego ośrodka z pogotowiem, bankiem, apteką, pocztą i policją.

A w Nowym Warpnie, choć prawa miejskie ma od 1295 r., nie ma nawet bankomatu. Za to żyje tu wielu emerytów, którzy na poczcie opłacają rachunki, pobierają emerytury i renty.

Gdy na początku lutego wyszło, że zamykają pocztę, mieszkańcy uznali, że to ostatnia deska wbita w "wiochę, którą teraz stanie się ich miasto".

– Ponoć chcą nam urządzić agencję w którymś ze sklepów. A kto będzie takiej agencji ufał? Po tych różnych aferach z agencjami? – dziwił się wtedy w rozmowie z "Rz" rencista Edward Bakalarz. – Kto jej powierzy pieniądze? A poczta państwowa to poczta państwowa. Jest szyld, jest zaufanie.

– To dla mnie nienormalne – wtórowała mu Halina Małkiewicz, nowowarpieńska sklepowa. – Ja jestem jeszcze młoda, to mogę podjechać do Polic, ale starsi? Albo matki, co mają 100 zł rodzinnego? Będą wydawać na podróż 30 zł, żeby przywieźć 70?

A burmistrz Kiraga tylko zaciskał szczęki i ironizował: – Powinienem chyba swojemu 90-letniemu ojcu powiedzieć, żeby sobie kupił laptopa i założył e-konto?

Kiragę aż skręca, jak o tym opowiada, także dlatego, że o wszystkim dowiedział się przypadkiem – przy kolędzie, od księdza, do którego informacja dotarła pocztą pantoflową. Burmistrz sam pojechał do Szczecina, żeby sprawdzić pogłoski. "Tak, likwidujemy" – usłyszał. I jeszcze to, że placówka w Warpnie się poczcie nie opłaca.

– Ręce mi opadły, bo u nas nic się państwu nie opłaca – opowiada. – Nieopłacalne były regularne połączenia Pekaesu – zlikwidowano je. Nieopłacalna była stacja paliw – nie ma stacji paliw. Nieopłacalna była przychodnia publiczna – z dnia na dzień zamknięto i przekształcono ją w niepubliczną. To jakieś szaleństwo. Przecież nie wszystko musi się opłacać. Wszyscy płacimy podatki i państwo ma wobec nas elementarne choćby obowiązki!

Bojkot wyborów?

Burmistrz mówi, że sprawa poczty to była kropla, która przelała czarę goryczy. – Mamy tu za sąsiadów Niemców, w Starym Warpnie (Altwarp – red.) – opowiada. – Tych Niemców, którzy ponoć przegrali wojnę. Ale im od 1945 r. światło jakoś nigdy nie zgasło. A nam gaśnie ciągle, odkąd pamiętam.

Bo mieszkańcy nowowarpianie wciąż żyją trochę jak koloniści. Z cywilizacją łączą ich pasma lasów i ponad 50 km starych linii energetycznych, które wciąż zrywają się pod ciężarem pękających konarów. – I jest tak, jak było za komuny, że prądu częściej u nas nie ma, niż jest – mówi burmistrz. Światła nie było np. przez całe święta Bożego Narodzenia i w sylwestra.

Każdy ma w domu agregat lub porządny akumulator. To nielegalne, ale od lat ludzie tu udają, że ich nie mają, a energetycy, że o tym nie wiedzą.

– Burmistrza mamy porządnego, dobrego gospodarza, ale co on może, jak władza ma nas w nosie? – nie patyczkuje się Edward Bakalarz. Podkreśla, że ludzie tu całkiem poważnie myśleli, jak by się podłączyć do elektrowni za Odrą. – Więc może od razu oddamy Niemcom ten kawałek ziemi i władza będzie miała święty spokój?

Ale Bakalarz nie docenił burmistrza. Kiraga sięgnął po urzędowy papier i skrobnął list do premiera RP Donalda Tuska. Nie owijał w bawełnę: "Znaczne oddalenie od większych aglomeracji miejskich, brak stałego połączenia komunikacyjnego powoduje samo w sobie znaczne utrudnienia, do których mieszkańcy przywykli – napisał Tuskowi. – Ale wszystko ma swoje granice – likwidacja urzędu pocztowego jest przekroczeniem granicy dbałości państwa o swoich obywateli".

Potem jeszcze ostrzegł premiera, że nie ręczy za frekwencję wyborczą, mimo że dotąd mieszkańcy do urn chodzili chętnie. A jedno zdanie specjalnie wytłuścił, żeby premier nie przeoczył: "Pragnę przypomnieć. Granice państwa polskiego nie kończą się na rogatkach miasta Police".

Temat podjęły media lokalne. Posypały się komentarze. Najcelniej uderzył internauta "Police" na forum "Głosu Szczecińskiego", proponując "wyjście z sytuacji w trzech krokach: 1. Plebiscyt 2. Zamiast listu do premiera – list do pani kanclerz (Niemiec – Angeli Merkel – red.) 3. Wymiana placówki Poczty Polskiej na Deutsche Post".

Ruszyła lawina krytyki ze strony opozycji, interpelację w sprawie nowowarpieńskiej poczty złożyła w Sejmie posłanka PO z Goleniowa Magdalena Kochan, a telefon ministra infrastruktury Cezarego Grabarczyka zagrzał się od interwencji.

A Niemcy patrzą z resentymentem

– Mamy powody, żeby mieć żal do państwa, że tak nas sobie odpuszcza – mówi burmistrz Kiraga. – Ale to dlatego, że robimy wiele, żeby Nowe Warpno rozwinąć. Żeby się dobrze ludziom żyło. I żeby nie było wstydu przed sąsiadami.

Niemcy, starzy nowowarpianie, przyjeżdżają tu co roku na Zielone Świątki, całymi rodzinami.

– Oni tu byli chrzczeni, bierzmowani, dobrze pamiętają nasze miasto z dzieciństwa – opowiada ks. Stanisław Drewicz, proboszcz tutejszej parafii. – I uważnie obserwują, co się u nas dzieje, nie ukrywając resentymentu. Chciałoby się, by patrzyli jeśli nie z zazdrością, to przynajmniej z szacunkiem. Oni wiedzą, że państwo powinno umacniać tożsamość narodową żyjącej na rubieży społeczności. A u nas często dzieje się odwrotnie.

Nowe Warpno to jedno z najmniejszych miast w Polsce, ale spora gmina. I ambitna. Burmistrz Kiraga zaczynał rządy od 4,5 mln zł w budżecie. Dziś ma 7,5 mln. I 150 mln wyrwanych Urzędowi Morskiemu w ramach odszkodowania za wieloletnie zaległości podatkowe względem gminy za użytkowanie dna zalewu. Kiraga je wyprocesował w sądzie, bo chce inwestować. W amfiteatr, w rewitalizację rynku, w remont zabytkowego ratusza (jedyna w Zachodniopomorskiem konstrukcja reglowa), w budowę mariny. Ma już nawet potencjalnych inwestorów.

– Ale się boją – martwi się Kiraga. – Bo ciągle ktoś nas po kawałku odcina od świata.