Bogdan Góralczyk: Dwa ognie Viktora Orbána

Viktor Orbán 16 maja po raz czwarty z rzędu, a piąty w ogóle, został zaprzysiężony na stanowisko premiera Węgier. Słaba i ponownie rozproszona opozycja albo go nie słuchała, (wyszła z sali), albo głosowała przeciw. Nic to oczywiście nie dało, bo Fidesz znów rozporządza kwalifikowaną, konstytucyjną większością.

Orbán to wie, więc nadal robi swoje. Sformował stary nowy gabinet, w którym rozdał karty. Wprowadził do niego dwóch starych, doświadczonych wyjadaczy. Pierwszym jest Tibor Navracsics, niegdyś minister, a potem unijny komisarz, znający brukselskie korytarze i tamtejsze reguły. To sygnał, że chce mieć otwarcie na UE, formalnie nadal definiowaną jako wręcz złowroga Bruksela, jawiąca się jako najgorsze zło, obok George’a Sorosa.

Znaczące, że padły z trybuny słowa od dawna z ust Orbána niesłyszane: „Leży w naszym interesie, by w nadchodzącej dekadzie pozostać członkiem UE”. W domyśle: tamtejsze pieniądze są nam potrzebne. Navracsics i inni mają je nam zapewnić.

Choć premier w sankcje nie wierzy. Przedstawił jednak warunek: „Nie będziemy sankcji blokowali, o ile nie zagrozi to bezpieczeństwu energetycznemu państwa”. Pewnie dlatego, że Węgry chcą też pozostać w NATO. Stąd kolejne słowa, których dotychczas z ust Orbána nie słyszano: „Ukraina została zaatakowana, a Rosja jest agresorem”. Jednakże nazwisko Władimira Putina, podobnie jak w węgierskiej propagandzie, nie padło.

Drugi stary wyga w gabinecie, kiedyś potężny szef rządowej administracji, János Lázár dostał trudne zadania, bo to on ma posprzątać w kraju po okresie wielkiego rozdawnictwa w trakcie niedawnej kampanii wyborczej. Czy mu się uda, trudno przewidzieć, bo Węgry borykają się – jak wszyscy – z wysoką inflacją, a na dodatek niezmiernie wysokim deficytem budżetowym (ponad 10 proc.) oraz znów rosnącym zadłużeniem. Nadal optymistyczna, rządowa propaganda zderza się coraz częściej z surowymi realiami, gdzie najbiedniejsi, a tych na Węgrzech nie brakuje, muszą stale uważać na każdego wydanego forinta. Zobaczymy, czy nie będzie to misja straceńcza.

Stanowisko w gabinecie zachował szef dyplomacji, Péter Szijjártó, ale najwyraźniej jest osłabiony, bo najważniejszą osobą w gabinecie po wszechmocnym premierze został Antal Rogán, dotychczas szef propagandy, który – jak krążą wieści – wymyślił hasło, dzięki któremu Fidesz wygrał po raz kolejny: my jesteśmy oazą stabilności, a oni w opozycji to rozkapryszone i niedoświadczone młokosy, wspierane przez tego okropnego Ferenca Gyurcsánya, które chcą naszych chłopaków wysłać na front. Zadziałało! Więc Rogán ma teraz kontrolować całą administrację, z siłami specjalnymi włącznie. Tymczasem od dawna, mimo wielkich starań, nie może z siebie zdjąć odium podejrzeń korupcyjnych.

Największą niespodzianką jest jednak wejście do gabinetu jako szefa resortu obrony innego zaufanego człowieka premiera, niegdyś ambasadora w Londynie, a ostatnio rzutkiego biznesmena otwarcie powiązanego z Rosjanami, Kristófa Szalay-Bobrovniczky’go. Ten ruch interpretuje się jednoznacznie: owszem, Węgry chcą pozostać w NATO, ale chcą mieć też otwarte drzwi na Kreml. Czy to się na dłuższą metę uda?

Synonimem tej gry, na Wschód i Zachód (dotychczas było tylko na Wschód), jest – mocno nagłośniona – wizyta pani prezydent Katalin Novák w Warszawie, prezentowana szeroko, również w niektórych naszych mediach, jako „przełom” i dowód trwałości naszych więzi, a nawet „osi” z Warszawą.

Nie dajmy się jednak zwieść. Pani prezydent całą karierę zrobiła dzięki Viktorovi Orbánowi i w ramach jego systemu. Jest jego wybranką i wierną pretorianką. Jeśli więc po swym z kolei świeżym zaprzysiężeniu pozwoliła sobie na krytykę Władimira Putina, to należy to czytać prosto: zrobiła to, czego Orbán nie chciał lub nie mógł zrobić. Nie traktujmy jej, proszę, jako samodzielnego politycznego podmiotu. Albowiem w ramach obecnie istniejącego na Węgrzech systemu jest tam tylko jeden prawdziwy polityczny gracz.