Zgodnie z polskim prawem twórcy przysługują dwie kategorie praw: osobiste i majątkowe. Tylko w przypadku autorskich praw majątkowych możliwe jest ich przejścia na podmioty niebędące twórcami, co oznacza, że tylko one podlegają obrotowi. Kategoria utworów jest bardzo szeroka i będzie nim zarówno praca naukowa, jak i projekt architektoniczny czy prezentacja multimedialna.
Autorskie prawa majątkowe (AMP) zwykle przysługują twórcy. Wyjątek stanowią utwory pracownika, które powstały w związku z obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy. APM gwarantują twórcy prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z niego. Z tego powodu prawa te stanowią podstawę dochodów twórcy, jak i podmiotów nimi dysponujących. Katalog pól eksploatacji jest praktycznie nieograniczony. Jest to np. utrwalanie i zwielokrotnianie utworu, wprowadzanie do obrotu czy użyczenie egzemplarzy, na których utwór zwielokrotniono, czy rozpowszechnienie poprzez publiczne wykonanie.
Zawarcie umowy
W przypadku utworu, który ma wielu twórców, autorskie prawa majątkowe będą przysługiwać wszystkim, którzy nie tworzyli go w ramach stosunku pracy. Przedsiębiorca lub spółka często w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przygotowuje np. projekt inwestycji budowlanej czy spot reklamowy oraz zobowiązuje się przenieść na podmiot zamawiający ogół AMP do utworu finalnego. W takiej sytuacji należy zadbać o skutecznie nabycie autorskich praw majątkowych od wszystkich podmiotów będących twórcami, nawet jeśli na utworze finalnie widnieje nazwisko lub firma tylko jednego podmiotu. Umowa taka wymaga dla swojej ważności zachowania formy pisemnej.
Przeniesienie prawa własności egzemplarza utworu (np. płyty CD z dokumentacją projektową) nie prowadzi do przejścia APM, o ile nie zawarto w umowie odmiennych postanowień. Zachowanie wymogu formy pisemnej umowy przenoszącej APM i zawarcie jej ze wszystkimi współtwórcami jest więc szczególnie istotne. Niedochowanie tych wymogów wiąże się z odpowiedzialnością majątkową za naruszenie praw tych osób. Jeżeli np. osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej poniesie z tego tytułu szkodę, może to rodzić dalszą odpowiedzialność osób działających w jej imieniu za wyrządzoną jej szkodę działaniem sprzecznym z prawem.
Pola eksploatacji
W oparciu o przepisy ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych należy wyraźnie zastrzec, iż określona umowa ma na celu przeniesienie autorskich prawa majątkowych. W przypadku braku tego zastrzeżenia umowa będzie obejmowała tylko korzystanie z utworu, tj. udzielenie licencji. W razie braku odmiennych postanowień będzie to miało rozliczne konsekwencje. Po pierwsze, twórca będzie mógł udzielać licencji innym podmiotom. Po drugie, twórca będzie mógł wypowiedzieć taką umowę licencyjną na rok naprzód z zachowaniem terminu wypowiedzenia na koniec roku. Po trzecie, nabywca nie będzie mógł udzielać sublicencji.
