Przykład:
Przewodniczący składu orzekającego komisji chce zarządzić, aby – niezależnie od sporządzenia protokołu z przebiegu rozprawy – została ona utrwalona za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk. Przysługuje mu takie uprawnienie. Musi jednak uprzedzić o tym uczestników rozprawy. Do protokołu można dołączyć stenogram z przebiegu rozprawy.
Rozprawę rozpoczyna odczytanie przez rzecznika wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, po czym przewodniczący zwraca się do obwinionego z pytaniem, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu, oraz wzywa go do złożenia wyjaśnień. Następnie komisja przeprowadza postępowanie dowodowe. Może wzywać i przesłuchiwać świadków i biegłych. Jeżeli świadek lub biegły nie może się stawić z powodu przeszkody zbyt trudnej do usunięcia, komisja może zlecić jego przesłuchanie członkowi składu orzekającego.
Rzecznik i obwiniony mogą brać udział w przesłuchaniu. Koszty biegłych powołanych przez komisję i koszty zleconych przez nią ekspertyz ponosi urząd, przy którym działa ta komisja. Komisja może, z ważnych powodów, zarządzić przerwę w rozprawie na nie dłużej niż 48 godzin. Odroczyć rozprawę można na okres nie dłuższy niż 30 dni.
Przykład:
Na rozprawie wyszły na jaw nowe okoliczności będące podstawą do zarzucenia obwinionemu przez rzecznika jeszcze innego czynu niż ten objęty wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. W takim przypadku komisja powinna zawiesić postępowanie, chyba że za zgodą rzecznika i obwinionego rozpozna sprawę na tej samej rozprawie w zakresie rozszerzonym o nowe zarzuty. W razie zawieszenia postępowania rzecznik powinien uzupełnić wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego w terminie dziesięciu dni.
Rozprawę kończą przemówienia stron i obrońcy, przy czym ostatni głos przysługuje obwinionemu. Po zamknięciu rozprawy i odbyciu narady przewodniczący składu orzekającego ogłasza orzeczenie, przytaczając ustnie najważniejsze motywy uzasadnienia. W sprawach szczególnie zawiłych takie ogłoszenie może być odroczone na czas nieprzekraczający siedmiu dni od dnia zamknięcia rozprawy. Orzeczenie komisji wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom w terminie siedmiu dni od dnia jego ogłoszenia.
Wniesienie odwołania
Od orzeczenia komisji strony mogą się odwołać, za pośrednictwem komisji I instancji, do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej w ciągu 14 dni od doręczenia orzeczenia. Komisja I instancji przekazuje wówczas odwołanie wraz z aktami sprawy Wyższej Komisji Dyscyplinarnej w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania. Wyższa Komisja rozpatruje odwołanie w granicach podniesionych w nim zarzutów.
Od jej orzeczeń stronom oraz szefowi służby cywilnej przysługuje odwołanie do sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Wyższej Komisji. Do rozpoznania takiego odwołania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego nie przysługuje kasacja.
Przykład:
Urzędnik zatrudniony w urzędzie wojewódzkim został obwiniony o naruszenie obowiązku godnego zachowywania się w służbie oraz poza nią (art. 76 ust. 1 pkt 7 u.s.c.). Komisja dyscyplinarna I instancji uznała go za winnego tego czynu i wymierzyła mu karę nagany. W ciągu 14 dni od otrzymania tego orzeczenia obwiniony wniósł, za pośrednictwem komisji I instancji, odwołanie do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej. Po przeprowadzeniu rozprawy Wyższa Komisja Dyscyplinarna orzeka o: utrzymaniu w mocy orzeczenia komisji I instancji, zmianie tego orzeczenia w całości lub w części bądź o jego uchyleniu w całości lub w części.
Jeżeli jednak materiał dowodowy zgromadzony przez komisję I instancji nie pozwala na wydanie jednego z tych orzeczeń, Wyższa Komisja orzeka o uchyleniu orzeczenia komisji I instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. Przyjmuje się, że warunkiem dopuszczalności zaskarżenia orzeczenia Wyższej Komisji do sądu jest orzeczenie przez nią co do istoty sprawy. Jeżeli orzeczenie Wyższej Komisji nie kończy postępowania w sprawie, lecz jedynie uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania, to zaskarżenie takiego rozstrzygnięcia nie jest dopuszczalne. Nie można bowiem zastępować postępowania dyscyplinarnego postępowaniem sądowym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 21 sierpnia 2000 r., sygn. III APo 10/00, OSA 2001/2/7).
podstawa prawna: art. 113–131 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1111 ze zm.)
podstawa prawna: rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 9 kwietnia 2009 r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej (DzU z 2009 r. nr 60, poz. 493)
Wnioski dowodowe
W toku postępowania dyscyplinarnego można składać wnioski dowodowe. W takim wniosku należy podać oznaczenie dowodu oraz określić okoliczności, które mają być udowodnione, a także można określić proponowany sposób przeprowadzenia dowodu. Komisja może oddalić wniosek dowodowy, jeżeli:
- okoliczność, która ma zostać udowodniona, nie ma znaczenia dla sprawy,
- okoliczność, której dotyczy wniosek, została już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy,
- dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności,
- wniosek w oczywisty sposób zmierza do przedłużenia postępowania bądź
- dowodu nie da się przeprowadzić.
Podstawą oddalenia wniosku nie może być natomiast okoliczność, że dotychczas przeprowadzone dowody wskazują na fakty odmienne od tych, które chce wykazać wnioskodawca. Oddalenie wniosku dowodowego nie stoi na przeszkodzie późniejszemu dopuszczeniu dowodu, nawet jeżeli nie ujawniły się nowe okoliczności.
