Wyliczany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. wyżywienia i rolnictwa (FAO) indeks światowych cen żywności spadł w czerwcu do 124,6 pkt. Był niższy o 3,2 pkt, czyli 2,5 proc., niż w maju, ale nadal aż o 31,5 pkt, czyli 33,9 proc., wyższy niż w czerwcu 2020.

Duża niepewność

– Jest za wcześnie, by określić trwałość zmian w światowych notowaniach surowców rolnych, szczególnie że w czerwcu odnotowano tylko niewielki spadek cen w przypadku produktów mleczarskich i zbóż. Głębszy spadek nastąpił tylko w przypadku olejów roślinnych i to ten czynnik miał główny wpływ na dynamikę całego indeksu FAO w czerwcu – mówi Grzegorz Rykaczewski, analityk sektora rolno-spożywczego Santander Bank Polska.

Wskazuje czynniki, które w kolejnych okresach mogą sprzyjać spadkom cen surowców rolnych. I tak na rynku zbóż prognozy mówią o wzroście produkcji pszenicy na świecie w sezonie 2021/2022. – Wyższych zbiorów oczekuje się na Ukrainie, w UE oraz Argentynie. Prognozy dla Rosji i Brazylii wskazują na utrzymanie produkcji na wysokim poziomie roku ubiegłego. Duży wzrost globalnej produkcji przewiduje się w przypadku kukurydzy, głównie dzięki wyższym zbiorom w USA, na Ukrainie, w Rosji, Brazylii. Wyższe zbiory są oczekiwane również w Unii Europejskiej – mówi Grzegorz Rykaczewski.

Zwraca też jednak uwagę na czynniki, które mogą działać w odwrotnym kierunku. – Czynnikiem ryzyka jest pogoda, która będzie miała decydujący wpływ na realizację prognoz produkcyjnych. Ważną kwestią pozostaje pandemia i związane z nią budowanie zapasów w krajach będących importerami zbóż. Kolejne fale Covid-19 mogą wzmacniać popyt na zboża – wylicza ekspert Santandera.

Także Paweł Kowalski z Departamentu Analiz Makroekonomicznych Banku Pekao zauważa, że za czerwcowy spadek indeksu FAO odpowiadały głównie ceny zbóż i olejów roślinnych. – W obu przypadkach jako najważniejszą przyczynę spadków wskazuje się optymistyczne oczekiwania do odnośnie tegorocznych zbiorów przed rozpoczynającym się sezonem żniw na półkuli północnej. Pomimo niepokojących warunków atmosferycznych – upały i susze – utrzymujących się w ostatnich tygodniach w niektórych ważnych dla upraw regionach świata, przede wszystkim w Kanadzie, części regionów w USA, Rosji, Ukrainie i Kazachstanie, prognozy na ten rok nadal zakładają rekordową globalną produkcję zbóż, o 1,7 proc. wyższą, licząc rok do roku – mówi Paweł Kowalski.

Tłumaczy, że spodziewany w najbliższych miesiącach napływ silnej podaży przyniósł od dawna oczekiwaną korektę cen, widoczną także w pierwszych tygodniach lipca na głównych giełdach światowych. Jeśli chodzi o nieco dłuższy horyzont i możliwość trwałego odwrócenia trendów wzrostowych cen żywności, to cały czas utrzymuje się wysoka niepewność.

Co w Polsce?

Z danych GUS wynika tymczasem, że w czerwcu ceny żywności w Polsce poszły w górę o 1,6 proc., licząc rok do roku. Mięso drobiowe było jednak aż o 21,1 proc. droższe niż w czerwcu 2020 r. – Ptasia grypa spowodowała duże straty. Mocno ucierpiały stada reprodukcyjne. Drobiu będzie mniej – tłumaczy Jakub Olipra, ekonomista Credit Agricole Bank Polska. Jego zdaniem mniejsza podaż będzie w najbliższym czasie podbijać ceny drobiu.

– Byłbym jednak ostrożny w mówieniu, że także w Polsce czeka nas gwałtowny wzrost cen żywności. Ceny surowców spożywczych, do których odnosi się indeks FAO, są bardziej podatne na zmiany niż ceny detaliczne. Nie przekładają się wprost na ceny na sklepowych półkach – uspokaja Jakub Olipra. Ekonomiści Credit Agricole Polska prognozują, że w tym roku ceny żywności podniosą się u nas o 2,3 proc. po zwyżce o 4,8 proc. w 2020 r. – Wzrost więc będzie, ale mniejszy niż w zeszłym roku – mówi Jakub Olipra.