Brexit pewny, ale obawy słabną

Brexit, który od dłuższego czasu straszył polskie firmy, stał się nieunikniony. Po wyborach na Wyspach umocniły się jednak szanse, że Brytyjczycy porozumieją się z UE, co do następstw rozstania. Gdyby jednak się nie dogadano, czego wciąż nie można wykluczyć, Polska gospodarka wiele by straciła.

Łagodne wyjście

Na razie wśród ekonomistów powiało optymizmem. Zdaniem Jacka Rostowskiego, byłego wicepremiera i ministra finansów, perspektywa „katastrofy" jest coraz mniej prawdopodobna. – Przewaga i siła poparcia, jakie uzyskał premier Boris Johnson, wytrąca broń najzagorzalszym brexitowcom, którzy forsowali najtwardszy brexit – powiedział Rostowski w rozmowie z Money.pl. – Choć niczego nie można jeszcze wykluczyć, twardy brexit się oddala – potwierdza Łukasz Ambroziak, analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Eksperci Euler Hermes, dzięki zmniejszeniu się niepewności, skorygowali w piątek prognozę wzrostu Wielkiej Brytanii na 2020 r. z +0,8 proc. do +1 proc. i oczekują, że w roku 2021 wzrost wciąż będzie się odbudowywał (+1,6 proc.). Według Clemensa Fuesta, prezydenta ifo Institute w Monachium, można się spodziewać rychłego porozumienia, ale wciąż pozostaje wiele niejasności. A zarazem mało czasu. – Zawarcie umowy o wolnym handlu będzie trudne w okresie przejściowym, który wygasa z końcem 2020 r. – uważa Fuest.

Polskie firmy mają powody do niepokoju, bo Wielka Brytania to dla nich jeden z najważniejszych partnerów handlowych i trzeci rynek eksportowy, po Niemczech i Czechach. Według najnowszych danych GUS od stycznia do października 2019 r. eksport towarów z Polski do Wielkiej Brytanii wyniósł 11,9 mld euro i w porównaniu z podobnym okresem w ub. roku zwiększył się o 2,6 proc. W przypadku braku porozumienia i wprowadzenia ceł wymiana musiałaby się zmniejszyć. Ale teraz szanse na utrzymanie dotychczasowych dobrych wyników wzrosły.

– Poza chwilowym zachwianiem w dłuższej perspektywie powinniśmy uniknąć mocno negatywnych skutków – twierdzi Tomasz Wiktorski, założyciel analizującej rynek meblarski firmy B+R Studio. Ubiegłoroczna sprzedaż polskich mebli w Wielkiej Brytanii warta była 655,7 mln euro, a w tym roku ma sięgnąć 728,8 mld euro. Według Wiktorskiego Wielka Brytania mocno zredukowała moce produkcyjne swoich fabryk, więc musi importować meble, by zaspokoić rynkowy popyt. – A polskie firmy mają tam wiele dobrych kontaktów – dodaje.

Podobnie może być z eksportem żywności. Jak podaje GUS, w pierwszych trzech kwartałach 2019 r. jego wartość do W. Brytanii wyniosła 8,93 mld zł i w porównaniu do dziewięciu miesięcy ub. roku zwiększyła się o 5,3 proc. – Eksport polskiej żywności w razie brexitu może w ogóle nie spaść – mówi Bartosz Urbaniak, szef bankowości agro BNP Paribas na Europę Środkowo-Wschodnią i Afrykę. Jego zdaniem na brexicie możemy nawet zyskać. Wielka Brytania wielu produktów żywnościowych nie wytwarza, a zbudowanie infrastruktury do produkcji kurczaków czy warzyw trwa kilka sezonów produkcyjnych. – W tym czasie musi gdzieś żywność kupować, a my możemy się postarać, by nadal importowała ją od nas – tłumaczy Urbaniak.

Transport z nadzieją

Obawy stopniały nawet w branży transportowej. Na trasach między kontynentalną Europą a Wielką Brytanią udział ciężarówek z polską rejestracją przekracza 20 proc., a w przewozach kabotażowych na terenie Wysp Brytyjskich polskie firmy są liderem. – Liczymy, że brexit nie przyniesie dramatycznych skutków – mówi Piotr Mikiel, dyrektor departamentu transportu w Zrzeszeniu Międzynarodowych Przewoźników Drogowych (ZMPD).

Brak porozumienia byłby dla transportowców katastrofą. Cła i kontrole na granicach opóźniłyby dostawy, zwiększając koszty. Część firm straciłaby umowy. Kilkadziesiąt tysięcy ciężarówek okazałoby się niepotrzebnych. – Pojawiłaby się lawina skutków trudnych do przewidzenia – ostrzega Jan Buczek, prezes ZMPD.

Jak dotąd, perspektywa brexitu niesie także skutki pozytywne. Część firm działających lub planujących inwestycje w Wielkiej Brytanii przenosi je na kontynent, w tym do Polski. Na przykład Toyota poinformowała o planach uruchomienia w fabryce w Wałbrzychu dodatkowej produkcji napędów hybrydowych, która miała trafić do brytyjskich zakładów Toyota Motor Manufacturing UK w Deeside. Z kolei niemiecka firma HUF, produkująca systemy zamykania dla przemysłu motoryzacyjnego, zdecydowała się na przeniesienie produkcji z brytyjskiego zakładu w Tipton do Polski i Rumunii.

Opinia dla „rz"

Paweł Tynel, partner EY

Wybory jasno określiły stanowisko Brytyjczyków odnośnie do brexitu. Wygląda na to, że trzyletnia niepewność dobiega końca i od lutego 2020 przedsiębiorcy i inwestorzy będą działać w nowej rzeczywistości. Natomiast nie jest jasne, jaka będzie ona w praktyce. Wszystko zależy od tego, jak po wyborach będzie wyglądał dialog i negocjacje szczegółów porozumienia oraz długość okresu przejściowego. Bez niego znów pojawi się koszmar twardego brexitu, który byłby katastrofą dla wielu inwestorów.