Pandemia wywołała trwałe zmiany nie tylko w stylu pracy

Wymuszone przez pandemię gwałtowne przejście na zdalną pracę i komunikację w firmach wywołało już trwałe zmiany w sposobie działania biznesu, w tym także pracy – zgadzali się uczestnicy debaty „Kompetencje przyszłości potrzebne są już dziś – czas na reskilling".

– Część zmian wymuszonych przez pandemię zostanie z nami na zawsze – przewiduje Alina Pszczółkowska, wiceprezes AstraZeneca Pharma Poland. Jak zaznaczała, przejście jej firmy na zdalną pracę – która okazała się bardzo efektywna – było tylko jedną ze zmian wywołanych przez pandemię. Covid-19 wpłynął również na podstawowy biznes spółki, gdyż radykalna zmiana funkcjonowania służby zdrowia wymusiła zmiany w sposobie prowadzenia badań przedklinicznych, w podejściu agencji regulacyjnych.

– Zmienił się świat, nabyliśmy kompetencje cyfrowe i przekonaliśmy się, że przejście na tryb online w wielu sprawach ułatwia życie – przypominał Piotr Wachowiak, profesor i rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, który też jest przekonany, że nie wrócimy do dawnej normalności. Przyszłość to kompromis – spotkamy się w połowie drogi, tym bardziej że półtora roku zdalnych kontaktów pokazało, iż relacje online nie zastąpią w wielu przypadkach bezpośrednich relacji międzyludzkich. Tradycyjne dyskusje są bardziej kreatywne niż spotkania w sieci.

Na ten deficyt zdalnego działania zwracała też uwagę Alina Pszczółkowska, wspominając, że wiele nowych inicjatyw w firmie wynikało z codziennych, nierzadko przypadkowych, interakcji pracowników, które zanikły po przejściu na pracę z domu.

Wymuszona przez pandemię praca zdalna była efektywna, ale obciążająca psychicznie – mówili uczestnicy dyskusji w Karpaczu.

Foto: Fotorzepa, Mariusz Szachowski

Zadbać o psychikę

Na psychiczne wyzwania związane ze zdalną pracą zwracał uwagę Paweł Poszytek, dyrektor generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Badanie, które przeprowadził wśród prawie tysiąca liderów projektów Erasmusa, wykazało, że pomimo wysokich kompetencji cyfrowych i społecznych wielu z nich nie potrafiło sobie poradzić ze stresem. W skali od 1 do 5 swoją umiejętność radzenia sobie ze stresem i dostosowania się do zmiennych warunków ocenili zaledwie na 1,7 pkt. Gdyby ta ocena była o 1 pkt wyższa, to udałoby się zachować połowę z 30 proc. projektów Erasmusa zawieszonych wskutek pandemii. Dlatego też – jak podkreślał Paweł Poszytek – kluczowe będzie teraz wsparcie psychologiczne. Tym bardziej że po pandemii czeka nas optymalizacja procesów. Część z nich wróci do tradycyjnej formy, ale część będzie już na stałe realizowana online.

Zdaniem Piotra Wachowiaka w najbliższej przyszłości pracodawcy powinni być przygotowani na trzy wyzwania. Pierwsze to wsparcie psychologiczne – konieczne zarówno w przypadku menedżerów, jak i pracowników. Drugim będzie zmiana roli przywódcy, która teraz powinna być wspierająca. Badania dowodzą, że z pandemią najlepiej poradziły sobie firmy, które potrafiły nawiązać dobrą relację z pracownikami.

Kolejne wyzwanie to wsparcie dla pracowników, które pomoże im efektywnie pracować z domu.

Przyszłość pracy w modelu hybrydowym prognozuje również Sebastian Stępak, prezes MSL Group. Zaznacza jednak, że nie będzie to sztywny model 50/50 czy 20/80; udział zdalnej pracy będzie fluktuował i będzie też zależny od wieku organizacji oraz wieku i sytuacji pracowników. (Wprawdzie młodzi ludzie są otwarci na pracę z domu, ale często nie mają odpowiednich warunków lokalowych).

Zmiany wywołane przez pandemię, w tym cyfryzacja, automatyzacja gospodarki, wymuszą też trwałą zmianę zestawu potrzebnych firmom i pracownikom kompetencji. Już to zresztą wymusiły, co widać np. po wzroście zapotrzebowaniu na specjalistów IT. Jak jednak zaznaczali uczestnicy debaty, nie sposób dzisiaj określić, jakie konkretne umiejętności będą potrzebne za pięć–dziesięć lat. Zdaniem Aliny Pszczółkowskiej kluczowe będą kompetencje miękkie, w tym umiejętność szybkiej adaptacji do zmian, krytycznego myślenia, ustawienia priorytetów i szybkiego uczenia się. Na te kompetencje, których znaczenie pokazała pandemia, AstraZeneca Pharma Poland stawia już od lat.