Polskie banki nadal w cenie

Kryzys finansowy i kłopoty europejskich banków wymusiły zmiany właścicielskie w polskim sektorze finansowym. Z naszego rynku musiały wycofać się m.in. irlandzki AIB i belgijski KBC, a okazję wykorzystał hiszpański Santander, skokowo zwiększając swoje udziały.

Polskie banki nawet w kryzysie, jaki wybuchł po upadku Lehman Brothers, osiągały dobre wyniki, zwłaszcza na tle borykających się z kłopotami banków zagranicznych, z których część (m.in. AIB, KBC, Commerzbank, Citibank) musiały nawet sięgnąć po pomoc rządową.

Tymczasem polski sektor bankowy w 2009 roku zarobił 8,3 mld zł, w 2010 roku 11,4 mld zł, a w 2011  rekordowe 15,5 mld zł.

Wymuszona wyprzedaż

Dlatego żaden zagraniczny właściciel nie chciał się pozbywać swoich udziałów w polskich bankach, ale niektóre grupy finansowe, które sięgnęły po państwową pomoc, były do tego zmuszone.

Tak było w przypadku irlandzkiego AIB, co wywołało pierwszą znaczącą zmianę właścicielską  – po wybuchu pierwszej fali kryzysu – jaką była sprzedaż Banku Zachodniego WBK. Jego ówczesny właściciel, irlandzki AIB mocno ucierpiał wskutek załamania na irlandzkim rynku nieruchomości i był zmuszony do sprzedaży polskiej instytucji, aby podnieść swoje wskaźniki wypłacalności do bezpiecznego poziomu.

Transakcję uzgodniono we wrześniu 2010 roku i hiszpański inwestor zapłacił za przejmowane udziały (70 proc. akcji kupowanych od AIB) ponad 2,9 mld euro.

Ta wycena została uznana za bardzo wysoką, zarówno przez analityków, jak i także przez ówczesnego ministra skarbu Aleksandra Grada. O przejęcie BZ WBK od irlandzkiej grupy AIB ubiegały się także PKO Bank Polski oraz francuski BNP Paribas.

Zmiana właścicielska w Kredyt Banku także była efektem pomocy publicznej, jaką dostał KBC.

Belgowie, którzy w czasie kryzysu finansowego otrzymali pomoc rządu, dostali pod koniec lipca 2011 roku zgodę Komisji Europejskiej na sprzedaż Kredyt Banku i Warty zamiast uzgodnionej wcześniej sprzedaży pakietu akcji czeskiego banku CSOB i węgierskiego K&H.

Grupa KBC miała 80 proc. akcji notowanego na warszawskiej giełdzie Kredyt Banku i 100 proc. akcji Warty. W lutym 2012 roku Santander, właściciel Banku Zachodniego WBK oraz KBC, inwestor strategiczny Kredyt Banku, porozumiały się w sprawie połączenia polskich filii.

Fuzja prawna, czyli rejestracja przez sąd, miała miejsce 4 stycznia  bieżącego roku. Połączenie nastąpiło poprzez przeniesienie całego majątku Kredyt Banku na Bank Zachodni WBK w zamian za akcje nowej emisji, które zostaną wydane wszystkim dotychczasowym akcjonariuszom Kredyt Banku.

Umocnienie Santandera

To zmieniło układ sił na rynku bankowym, bo połączona instytucja jest trzecia co do wielkości i będzie dysponować siecią liczącą około 900 placówek i obsługiwać 3,5 mln klientów. Aktywa  po fuzji przekraczają  100 mld zł, a według zapowiedzi prezesa Mateusza Morawieckiego w przyszłości ma zawalczyć nawet o pozycję lidera na rynku.

W efekcie tych zmian nastąpiło wzmocnienie pozycji Santandera na polskim rynku i hiszpański inwestor musiał podjąć szereg zobowiązań, zanim dostał zgodę Komisji Nadzoru Finansowego, m.in. uporządkowania struktury swoich spółek i zwiększenia udziału akcji znajdujących się w wolnym obrocie,  połączonego banku.

Osobno przeprowadzono proces sprzedaży Warty, która wcześniej również należała do KBC.  Warta została przejęta za 770 mln euro, w wyniku tej transakcji 70 proc. akcji ma niemiecki Talanx, a 30 proc.  jest w posiadaniu japońskiego ubezpieczyciela Meiji Yasuda.

„Ofiarą" finansowego i zadłużeniowego  kryzysu padł Polbank, oddział greckiego Eurobanku  Ergasias.

Alior szuka inwestora

W 2011 roku zawarto umowę, na mocy której austriacki Raiffeisen Bank International kupił udziały w Polbanku od ówczesnego właściciela. Transakcję zakupu sfinalizowano 30 kwietnia 2012 roku.

W jej wyniku Raiffeisen Bank Polska stał się właścicielem 100 proc. udziałów w Polbank EFG, a 4 grudnia 2012 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na połączenie obu banków.

Fuzja operacyjna ma się zakończyć w pierwszej połowie 2014 roku. Bank będzie obsługiwał ok. 900 tys. klientów przez sieć niemal 400 placówek.

Finansowe kłopoty wymusiły też zmiany właścicielskie w Alior Banku. Akcjonariusz banku włoska grupa Carlo Tassara, należąca do pochodzącej z Polski rodziny Zaleskich, która wyłożyła środki na stworzenie i uruchomienie tego banku jesienią 2008 roku, musiała sprzedać część swoich udziałów.  Alior przeprowadził udaną ofertę publiczną, w ramach której pozyskał 700 mln zł z emisji nowych akcji oraz sprzedano część akcji należących do dotychczasowego akcjonariusza, ale szykują się kolejne zmiany właścicielskie w banku.

Carlo Tassara już w pierwszym kwartale roku rozpocznie poszukiwania inwestora na posiadany 34-proc. pakiet akcji Alior Banku. Włoska grupa chce sprzedać posiadany pakiet akcji inwestorowi strategicznemu do końca 2013 roku.

Jednocześnie udana oferta Aliora pokazała duże zainteresowanie polskim rynkiem bankowym ze strony zagranicznych inwestorów, w tym największych na świecie funduszy private equity.

Przetasowania wśród mniejszych graczy

W cieniu dużych zmian właścicielskich miały miejsce także mniejsze tak jak w przypadku dawnego WestLB Bank Polska.