Kłopoty z wypełnianiem finansowych zobowiązań

Kryteria z Maastricht były lekceważone przez wiele państw strefy euro.

Publikacja: 22.04.2013 00:10

Kraje uczestniczące w unii walutowej powinny się trzymać zasad dyscypliny fiskalnej zawartych w kryteriach z Maastricht. Od samego początku były one jednak niestety lekceważone.

Na przyjęcie takich ostrych kryteriów naciskał w 1991 r. niemiecki kanclerz Helmut Kohl. Jednakże francuski prezydent François Mitterrand oraz włoski premier Giulio Andreotti zdołali wymóc na Niemcach zobowiązanie, że 1 stycznia 1999 r. automatycznie i nieodwołalnie powstanie unia walutowa. Z przyczyn politycznych z góry przyjęto więc „rozkład jazdy euro", nie uwzględniając specjalnie tego, że w wyznaczonym czasie może się zdarzyć, iż ktoś nie będzie spełniał kryteriów z Maastricht.

Taki scenariusz był bardzo prawdopodobny – w 1996 r. warunki przyjęcia do unii walutowej spełniał jedynie Luksemburg. Choć można się było spodziewać, że Grecja nie zdąży na czas ze spełnieniem kryteriów konwergencji, już w 1996 r. zaczęto drukować banknoty euro z napisami w greckim alfabecie. Ostatecznie Grecję przyjęto, mimo niespełniania przez nią kryteriów konwergencji. Na rok przed wejściem do unii walutowej kraj ten borykał się z długiem publicznym na poziomie 105 proc. PKB. Mimo to Rada Unii Europejskiej uznała, że Grecja czyni postępy na drodze do obniżki długu publicznego i może przystąpić do strefy euro.

Grecja jest krajem, w którym nieprzeprowadzenie odpowiednich reform przed przyjęciem wspólnej waluty doprowadziło do powstania i utrzymania znacznej nierównowagi w gospodarce. Euro zostało przyjęte przy niedostatecznym przygotowaniu gospodarczym kraju, a także (co okazało się później) przy niewypełnionych kryteriach konwergencji. Skutkowało to dalszym pogłębianiem się nierównowagi. Ponadto rewizja danych statystycznych pochodzących z Grecji, dokonana w 2004 r., wskazała, że decyzja o uchyleniu procedury nadmiernego deficytu została podjęta w oparciu o błędne informacje. Te i inne, niewymienione tu czynniki pozwalają na stwierdzenie, że Grecja nie była wystarczająco przygotowana do wejścia do strefy euro, a działania mające na celu spełnienie kryteriów konwergencji miały doraźny i nietrwały charakter.

Przez lata państwa strefy euro miały problemy z wypełnieniem finansowych obietnic. Od 2000 r. do 2009 r. Grecja maskowała swoje długi za pomocą instrumentów finansowych sprzedawanych jej przez bank Goldman Sachs. To m.in. dzięki takiej działalności ateński rząd o połowę zaniżył swój deficyt budżetowy za 2009 r. Ale oprócz Grecji podobnych działań dopuszczały się inne kraje eurolandu, nawet Niemcy. Rząd Gerharda Schroedera próbował np. obniżyć dług publiczny RFN o 8 mld euro za pomocą banków Morgan Stanley i Deutsche Banku, sprzedając inwestorom wierzytelności Niemiec wobec firmy będącej sukcesorem niemieckiej poczty. Eurostat nie pozwolił jednak uznać tej transakcji za zmniejszenie długów państwa.

Odpowiedzialni za „twórcze" podchodzenie do rządowych statystyk nie zostali za to rozliczeni. Lucas Papademos, szef Banku Grecji, w czasie gdy dochodziło do fałszowania statystyk, został później pracownikiem banku Goldman Sachs, a potem premierem Grecji.

Kraje uczestniczące w unii walutowej powinny się trzymać zasad dyscypliny fiskalnej zawartych w kryteriach z Maastricht. Od samego początku były one jednak niestety lekceważone.

Na przyjęcie takich ostrych kryteriów naciskał w 1991 r. niemiecki kanclerz Helmut Kohl. Jednakże francuski prezydent François Mitterrand oraz włoski premier Giulio Andreotti zdołali wymóc na Niemcach zobowiązanie, że 1 stycznia 1999 r. automatycznie i nieodwołalnie powstanie unia walutowa. Z przyczyn politycznych z góry przyjęto więc „rozkład jazdy euro", nie uwzględniając specjalnie tego, że w wyznaczonym czasie może się zdarzyć, iż ktoś nie będzie spełniał kryteriów z Maastricht.

Finanse
Polacy ciągle bardzo chętnie korzystają z gotówki
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Finanse
Najwięksi truciciele Rosji
Finanse
Finansowanie powiązane z ESG to korzyść dla klientów i banków
Debata TEP i „Rzeczpospolitej”
Czas na odważne decyzje zwiększające wiarygodność fiskalną
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Finanse
Kreml zapożycza się u Rosjan. W jeden dzień sprzedał obligacje za bilion rubli