Podtatusiały Shrek przestał być zabawny

Studio DreamWorks po raz pierwszy wypuściło Shreka z bagien w 2001 roku. Było to – jak się później okazało – wydarzenie na miarę rysunkowej adaptacji "Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków" autorstwa Walta Disneya. Film z 1937 roku – a także kolejne ekranizacje baśniowej klasyki – stworzyły kanon kina familijnego.

[srodtytul]Kryzys wieku średniego [/srodtytul]

Tymczasem po ponad pół wieku bulwiasty ogr z niego zakpił. Jednak nie była to wyłącznie zgrywa, ale inteligentna krytyka starych schematów, zgodnie z którymi tylko rycerze w typie Kena i królewny o urodzie lalki Barbie mogą żyć długo i szczęśliwie. Shrek pokazał, że nieważna jest zewnętrzna powłoka. Wewnętrzne piękno można dostrzec nawet w bulwiastym potworze. Odmieńcy też zasługują na uznanie.

Ten morał, a przede wszystkim styl, w jakim został podany, wywindował Shreka na szczyty popularności. Ogr był mistrzem komediowego dialogu. Niewykluczone, że jego największym wkładem w kulturę popularną był właśnie wielowarstwowy język trafiający do dzieci i dorosłych.

Studio DreamWorks poszło za ciosem. Wyprodukowało kolejne dwie części cyklu. Nie dorównywały oryginałowi, ale to nie zaszkodziło ogrowi. Frekwencja w kinach i tak rosła.

Sukces zmienił Shreka. Z buntownika i anarchisty, który podważał ustalone reguły, przeobraził się w podtatusiałego bohatera masowej wyobraźni, postępującego wedle wyśmiewanych wcześniej zasad.

Dlatego w "Shreku Forever" – finałowej odsłonie animowanej komputerowo sagi – słynny ogr jest lokalnym celebrytą. Ma szczęśliwą rodzinę, przyjaciół. Mieszkańcy Zasiedmiogórogrodu nieustannie błagają go o autografy. Ale on nie umie się tym cieszyć. Przechodzi kryzys wieku średniego. Tęskni za młodością – za czasami, kiedy samotnie brykał po bagnach, bez rodzinnych zobowiązań i tłumu gapiów dookoła.

Pewnego dnia spotyka karła Rumpelnickiego – specjalistę od szemranych kontraktów – który proponuje mu wymianę: za oddanie dowolnego dnia ze swojego dzieciństwa Shrek przez 24 godziny będzie dawnym ogrem. Samotnikiem budzącym wstręt i strach wśród ludzi. Nie przypuszcza jednak, że w ten sposób straci na zawsze dom, Fionę, dzieci. Na dodatek najbliżsi przestaną go poznawać... To był znakomity punkt wyjścia do stworzenia dowcipnego komentarza na temat drogi, jaką przebył Shrek od debiutu przez kolejne sequele aż do finału. Niestety, reżyser Mike Mitchell nie ma talentu poprzedników. Zwłaszcza Andrew Adamsona, który zrealizował pierwsze dwa filmy cyklu. Brnie w powtórzenia. Brakuje mu popkulturowej erudycji.

[srodtytul]Wyciśnięty jak cytryna [/srodtytul]

Shrek jest uwięziony w alternatywnej rzeczywistości. Osioł służy u wiedźm. Puszek z amanta przeobraził się w spasionego kocura. A Fiona stanęła na czele ruchu oporu ogrów.

Jednak o zaskoczeniu nie ma mowy. Autoironiczna zabawa wizerunkami bohaterów przykrywa jedynie fakt, że "Shrek Forever" powiela schemat narracyjny filmu z 2001 roku. Ogr znowu musi zaprzyjaźnić się z osłem i pocałować ukochaną, aby odczynić zaklęcie.