Ceny surowców biją rekordy

Czy za litr benzyny zapłacimy niedługo 6 zł? Choć np. Lotos zapewnił, że niebawem będzie ona kosztować znów poniżej 5 zł, to eksperci rynku przyznają, że wszystko się może zdarzyć. Pytanie, jak będzie się rozwijał konflikt w Libii, co stanie się na Bliskim Wschodzie i jak będzie wyglądała światowa polityka energetyczna po katastrofie w Japonii, gdy awarię siłowni jądrowej Fukushima już oficjalnie porównuje się do Czarnobyla.

Na razie bez szans na spadki cen

Z danych Agencji Rynku Energii wynika, że porównując ceny nośników energii w I kwartale tego roku do analogicznego okresu sprzed dwóch lat, najbardziej zdrożały ciężki olej opałowy (aż o 142 proc.) i ropa Brent (o 122 proc.) Za benzynę Pb 95 płacimy „tylko" o 49 proc. więcej, a za olej napędowy o

38 proc. więcej. Ceny energii elektrycznej, której w Polsce ponad 90 proc. wytwarza się z węgla kamiennego i brunatnego, poszły w górę o 16 proc. (większych podwyżek udało się uniknąć m.in. dlatego, że kopalnie w 2010 r. nie podniosły  jakoś znacząco cen dla energetyki). Jedyny spadek to hurtowa cena gazu, która była niższa o 2 proc.

Zdaniem analityków na razie to właśnie gaz jest tym paliwem, którego cena rośnie najwolniej m.in. z powodu sporych nadwyżek produkcji, ale też hurraoptymizmu związanego z potencjalną eksploatacją gazu łupkowego,  która może wpływać na obniżki cen tego surowca. Ale na efekty trzeba poczekać. Np. PGNiG wykonał już dwa testowe odwierty, teraz przygotowuje się do trzeciego. Jednak w kontekście ograniczeń emisji  dwutlenku węgla narzucanych przez Unię Europejską to gaz może być jedną z głównych alternatyw dla „brudnego" węgla (emituje prawie o połowę mniej CO2). Dlatego jego cena może wzrosnąć, zwłaszcza że stawki w obecnych kontraktach są związane z notowaniami ropy naftowej.

Węgiel kontra atom?

Po trzęsieniu ziemi w Japonii i awarii elektrowni atomowej Fukushima rozpoczęła się dyskusja o węglu jako alternatywie dla atomu. Szef Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek przyznał, że przyda się nowe spojrzenie na paliwa kopalne, w  tym węgiel. Jednak Bruksela jest nieugięta. Jej najnowszy pomysł mówi nie tylko o akcyzie, ale i podatku zależnym od emisyjności paliwa.

Ale poza Europą węgiel ma się dobrze i drożeje. Eksperci sądzą, że więcej zapotrzebowania na to paliwo zgłosi Japonia, która zaimportowała go w 2010 roku ponad 184 mln ton.

157 TWh roczna produkcja energii (głównie z węgla) w Polsce

Na świecie najbardziej pożądany jest teraz węgiel koksowy, baza do produkcji stali, który momentami kosztował w I kw. 400 dol. za tonę. – Co odbija się na cenach w przemyśle stalowym. To efekt m.in. powodzi w Australii, która jest jednym z głównych dostawców węgla koksowego, i szacuje się, że nie uda się tam w tym roku wydobyć ok. 25 mln ton tego surowca, którego rynek eksportowy w 2011 r. szacowany jest na 260 mln ton – mówi Krzysztof Zarychta, analityk DM BDM.

– Do 2016 roku ceny węgla koksowego mogą się obniżyć  do ok. 190 dol. za tonę – mówi „Rz" dr inż. Urszula Ozga-Blaschke z PAN. – Nowe inwestycje w rozwój mocy wydobywczych węgla koksowego na świecie spowodują poprawę podaży, ustabilizowanie rynku i spadek cen.

Węgiel energetyczny też osiąga wysokie ceny, ok. 130 dol. za tonę. Jest odporniejszy na cykle koniunkturalne i jego cena ma szansę być bardziej stabilna.

– Za granicą jest droższy, więc nie będzie się opłacało go importować na polski rynek – uważa Tomasz Duda, analityk Ipopema Securities. Pomimo, że może wystąpić spadek zapasów, co oznacza potencjał do wzrostu cen, nie przewiduje on gwałtownych zwyżek, jakie miały miejsce w 2008 roku.