Jeszcze mi się nie zdarzyło, żebym brał do ręki książkę z obrzydzeniem i szacunkiem jednocześnie. Z obrzydzeniem, ponieważ autorem jest keynesista, czyli wyznawca teorii, że rząd może czynić dobro w gospodarce. Z szacunkiem, bo otrzymał nagrodę dla ekonomisty, który najskuteczniej przewidział kryzys. Podczas konkursu o nagrodę Revere Award in Economics zidentyfikowano 12 anglojęzycznych ekonomistów, którzy publicznie ostrzegali przed nadchodzącym kryzysem 2008 roku. Mimo że medialnie najbardziej znany jest Nouriel Roubini, nazywany dr Zagłada, to nagrodę otrzymał Australijczyk Steve Keen. Był jedynym spośród ostrzegających, który opracował model ekonomiczny pokazujący, co może się zdarzyć. Polecam książkę Keena „Debunking economics", w której tłumaczy, dlaczego inni nie dostrzegali nadchodzącego kryzysu, a jego model to przewidział. Ba, przewidział nawet, że kryzys będzie poprzedzony okresem wielkiego uspokojenia.

Steve Keen pokazuje, dlaczego tacy ekonomiści jak szef Fedu Ben Bernanke i noblista Paul Krugman nie zrozumieli, na czym polegał wielki kryzys – ponieważ zostali wychowali na ekonomii neoklasycznej, która jest stekiem bzdur. W szczególności neoklasyczni ekonomiści nie rozumieją kluczowego aspektu teorii Haymana Minskiego, na której Keen oparł swój model, według której banki kreują pieniądz „z powietrza" i dlatego przyrost długu prywatnego zwiększa popyt. Ekonomiści neoklasyczni zakładają, że dług jest transferem od jednych do drugich (mój kredyt to twoje oszczędności) i efekt makroekonomiczny długu można pominąć. Lektura książki jest szczególnie ciekawa dla ekonomisty, ponieważ pokazuje, że sposób, w jaki uczymy studentów o pieniądzu, jest fundamentalnie błędny, czyli mury uczelni opuściły kolejne dziesiątki tysięcy ekonomistów, którzy nie rozumieją mechanizmów powstawania kryzysu.

Niestety, książka nie nastraja optymistycznie. Model Keena teraz przewiduje, że dopóki poziom długu nie zostanie znacznie obniżony, na świecie będą co jakiś czas wybuchały kryzysy finansowe i pojawiały się recesje. Keen twierdzi, że czeka nas stracona dekada.

„Debunking Economics"

Steve Keen, Zed Books