Przełomowe odkrycie naukowców dotyczące szpaków. Podważa wcześniejsze twierdzenia

Naukowcy pod kierownictwem biologa Alexisa Earla z Cornell University przeanalizowali dane zbierane przez niemal 20 lat, a dotyczące szpaków wspaniałych (Lamprotornis superbus) żyjących we wschodniej Afryce. Dane ujawniły przykłady wzajemnej pomocy występujące u tych ptaków. Wyniki badań opublikowano 7 maja w czasopiśmie naukowym „Nature”.

Naukowcy zbadali więzi, które tworzą szpaki wspaniałe

Naukowcy przez niemal 20 lat zbierali dane na temat szpaków wspaniałych. Ptaki te należą do rodziny szpakowatych i żyją w stadach w surowym klimacie sawanny. Posiadają charakterystyczne, wielobarwne upierzenie.

W latach 2002-2021, czyli przez 40 sezonów lęgowych, badacze prowadzili obserwacje dziewięciu stad szpaków wspaniałych żyjących w Kenii we wschodniej Afryce.

Szczególnie przyglądali się interakcjom zachodzącym między ptakami, w tym przypadkom wzajemnej pomocy związanej z wychowywaniem potomstwa, np. dostarczaniem pokarmu czy obronie gniazd. Ponadto przeprowadzili analizy DNA pobranego od niektórych ptaków, aby ustalić pokrewieństwo między nimi. Chcieli dzięki temu sprawdzić, czy pomoc była kierowana w pierwszej kolejności do krewnych, czy też do niespokrewnionych osobników, nawet wówczas, kiedy krewni byli dostępni. Ponadto chcieli dowiedzieć się, czy pomoc ta była na przestrzeni lat odwzajemniana.

Szpaki wspaniałe tworzą więzi, które przypominają ludzką przyjaźń

W wyniku przeprowadzonych badań naukowcy stwierdzili, że szpaki wspaniałe pomagają w pierwszej kolejności swoim krewnym, jednak często i konsekwentnie niosą pomoc również niespokrewnionym osobnikom w swoim stadzie. W tym ostatnim przypadku pomocy udzielają również wtedy, kiedy krewni są dostępni, aby pomóc. Następnie w zamian za to oczekują odwzajemnienia przysługi. Tego typu relacje oparte na wzajemnej pomocy, jak zauważyli naukowcy, trwają czasami wiele lat.

Badacze już dawno odkryli, że zwierzęta pomagają swoim krewnym, aby zwiększyć ich kondycję genetyczną i przedłużyć ich geny. Jednak zachowanie takie jak to występujące u szpaków wspaniałych zaobserwowane zostało po raz pierwszy. Jego odkrycie było możliwe, co podkreślają naukowcy, dzięki zebraniu dużej ilości danych gromadzonych przez długi czas.

„Społeczeństwa szpaków nie są po prostu prostymi rodzinami. Są o wiele bardziej złożone, składają się z mieszanki spokrewnionych i niespokrewnionych osobników, które żyją razem, podobnie jak ludzie” – podkreślił Dustin Rubenstein z Columbia University cytowany w komunikacie tej uczelni.

Czytaj więcej

Nauka

Szympansom bliżej do zachowań ludzi, niż nam się wydawało. Nowe wyniki badań

Przez 1400 godzin naukowcy z Durham University obserwowali stada szympansów karłowatych (bonobo)...

Z kolei w wywiadzie dla serwisu ScienceAlert naukowiec doprecyzował, które ptaki często pomagają osobnikom niespokrewnionym ze sobą:  „Inne szpaki, zazwyczaj imigranci, którzy dołączają do grupy, tworzą silne relacje społeczne z niespokrewnionymi osobnikami i z czasem odwzajemniają się pomocą. Ci imigranci nie mają krewnych, którym mogliby pomóc w rozmnażaniu, więc muszą tworzyć nowe relacje społeczne po dołączeniu do grupy”.

Więzi tworzone przez szpaki wspaniałe: Naukowcy planują dalsze badania

Najnowsze odkrycie, jak podkreślają naukowcy, podważa wcześniejsze twierdzenia dotyczące tego, że ptaki pomagają przy wychowywaniu potomstwa wyłącznie spokrewnionym ze sobą osobnikom i robią to jedynie z pobudek altruistycznych. Ponadto okazuje się, że relacje między ptakami wydają się być tworzone celowo, a nie przypadkowo. Te długoterminowe więzi społeczne u szpaków wspaniałych można, zdaniem Rubensteina, porównać do nawiązywania przyjaźni u ludzi.