Spółdzielnia mieszkaniowa ukarana za klauzule niedozwolone

Wątpliwości Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wzbudziły postanowienia w umowach i regulaminach świadczenia właśnie takich usług. W wielu miejscach można było uznać, że są tożsame z  wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych – oznacza to, że ich stosowanie jest zakazane, a także w niektórych miejscach niezgodne z przepisami prawa telekomunikacyjnego.

Odpowiedzialność

Urząd miał zastrzeżenia m.in. do postanowień, na których podstawie przedsiębiorca w każdej sytuacji wyłączał swoją odpowiedzialność za zakłócenia w emisji programów, brak dostępu do usług lub utratę danych. W regulaminie świadczenia usług stosowanym przez spółdzielnię zakwestionowane postanowienia miały np. taką treść:

Tymczasem, zgodnie z prawem, każdy usługodawca odpowiada za prawidłowe wykonanie umowy. Zabronione jest arbitralne wyłączanie lub ograniczanie odpowiedzialności przedsiębiorcy za nienależyte wykonywanie umowy, w szczególności, że określone zdarzenia mogą wystąpić z winy spółdzielni.

Analiza zacytowanych postanowień może natomiast prowadzić do stwierdzenia, że wszystkie one są niezgodne zarówno z art. 3853 pkt 2 Kodeksu cywilnego, stosownie do którego za niedozwolone uznaje się postanowienie, wyłączające lub istotnie ograniczające odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, jak i z art. 3853 pkt 9 k.c., zgodnie z którym za niedozwolone uznaje się postanowienie przewidujące uprawnienia kontrahenta do dokonywania wiążącej interpretacji umowy.

Rozwiązanie kontraktu...

Wątpliwości urzędu antymonopolowego dotyczyły także postanowienia, zgodnie z którym spółdzielnia mogła natychmiastowo wypowiedzieć umowę z konsumentem, który zalegał z płatnościami za jeden okres rozliczeniowy. W myśl zakwestionowanego regulaminu „operatorowi przysługuje prawo rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym z winy abonenta i odłączenia go od sieci multimedialnej, jeżeli abonent zalega z opłatą abonamentu za jeden okres płatności".

Natomiast zgodnie z prawem i dobrymi obyczajami wypowiedzenie umowy powinno być poprzedzone wezwaniem do uregulowania zobowiązania. Jeżeli konsument nadal nie uiściłby należności, przedsiębiorca dopiero wtedy miałby prawo do wypowiedzenia kontraktu.

Dlaczego tak właśnie należy postępować? Ponieważ w przeciwnym wypadku uprawnienie do natychmiastowego rozwiązania umowy nie uwzględnia w żaden sposób tego, czy zdarzenie takie (brak jednej płatności) jest wynikiem świadomych i umyślnych działań konsumenta i nie wyjaśnia, kto i w jakim stopniu ponosi winę lub przyczynił się do powstałej sytuacji.

...lub jego modyfikacja

Jeszcze innym zakwestionowanym fragmentem regulaminu był ten, zgodnie z którym: „operator zastrzega sobie prawo do zmiany kwoty abonamentu. O zmianie operator zawiadomi abonenta na piśmie lub za pomocą ogłoszenia w programie planszowym na jeden miesiąc przed planowaną zmianą. Zmiana wysokości abonamentu nie stanowi zmiany umowy".

Tego rodzaju postanowienie narusza

i

nteresy konsumentów, wypełniając przesłanki art. 3851 k.c. Dodatkowo w uzasadnieniu decyzji (Decyzja nr RGD 43/2012) UOKiK wskazał, że również przepisy ustawy – Prawo Telekomunikacyjne (art. 101 ust. 4 pkt 1) przewidują prawo do rozwiązania umowy dopiero po dodatkowym, bezskutecznym wezwaniu abonenta do zapłaty należności.

Co prawda uregulowanie to dotyczy tzw. przedsiębiorcy wyznaczonego, jednak brak jest przeszkód, aby także inne firmy świadczące usługi telekomunikacyjne stosowały taką zasadę. Powyższy zapis w regulaminie narusza art. 60a ust. 1 prawa telekomunikacyjnego (DzU z 2004 r. nr 171, poz. 1800 ze zm.), który stanowi, że dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych doręcza abonentowi na piśmie każdą propozycję zmiany warunków umowy, w tym warunków określonych w regulaminie świadczenia publicznie dostępnych usług. Ponadto przepis ten wyraźnie wskazuje, że konsument musi zostać poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji proponowanych zmian.

Zawiadomienie o zmianach musi być więc przekazane na piśmie a nie wyłącznie za pomocą ogłoszenia w programie planszowym, na co zezwalała zakwestionowana klauzula. Warto także dodać, że zgodnie z art. 3853 pkt 20 k.c. postanowienie, które uprawnia kontrahenta konsumenta do podwyższenia ceny bez przyznania konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy jest postanowieniem niedozwolonym.

Wątpliwości rozstrzygnie sąd