Zapewnienie fachowej pomocy doradców inwestycyjnych (są to przede wszystkim specjaliści licencjonowani przez Komisję Nadzoru Finansowego) to jeden z powodów, dla których fundusze inwestycyjne są popularniejszą formą inwestowania kapitału niż np. bezpośrednie inwestowanie na rynku akcji czy surowcowym. Popularność funduszy w Polsce utrzymuje się na stabilnym poziomie. Pod koniec czerwca ubiegłego roku ich aktywa wyniosły łącznie ponad 261,6 mld zł.
Czym są fundusze inwestycyjne?
Zadaniem doradców inwestycyjnych zarządzających funduszem jest takie inwestowanie wpłaconych przez inwestorów środków, aby osiągnęli oni jak największy zysk przy jednoczesnym ograniczeniu inwestycyjnego ryzyka. W zamian za dokonane wpłaty do funduszu inwestor otrzymuje tytuły uczestnictwa (jednostki uczestnictwa w przypadku funduszy otwartych, certyfikaty inwestycyjne w przypadku funduszy zamkniętych). Inwestowane przez fundusz wpłaty inwestora tworzą portfel inwestycyjny. Środki powierzane funduszom lokowane są m.in. w papierach wartościowych (np. akcjach, obligacjach) czy prawach majątkowych (np. nieruchomościach). Co pewien czas (zazwyczaj ma to miejsce w dniach sesji na giełdzie) fundusz ustala wartość tytułów uczestnictwa, wyceniając portfel inwestycyjny, a następnie dzieląc jego wartość przez liczbę przysługujących wszystkim uczestnikom jednostek czy certyfikatów. Informacje na temat wartości jednostek uczestnictwa można znaleźć w prasie czy Internecie. Aktualną wartość środków ulokowanych w danym funduszu oblicza się łatwo, mnożąc wartość jednostki uczestnictwa przez liczbę posiadanych jednostek.
Fundusze inwestycyjne można klasyfikować na różne sposoby. Pod względem form prawnych wyróżniamy fundusze otwarte, otwarte specjalistyczne oraz zamknięte. Najpopularniejsze są fundusze otwarte, w które potencjalnie może zainwestować środki nieograniczona liczba uczestników. Fundusze otwarte mogą zbywać nieograniczoną liczbę jednostek uczestnictwa i muszą odkupić jednostki na każde żądanie inwestora.
Jaki fundusz dla jakiego inwestora?
Fundusze dzielą się także pod względem aktywów, w jakie mogą zainwestować środki. Do najbardziej ryzykownych należą fundusze akcji, które mogą przynieść inwestorowi zarówno pokaźne zyski (w przypadku hossy), jak i niemałe straty (w czasie bessy). Wybór funduszy inwestujących w instrumenty udziałowe jest duży: mogą to być fundusze inwestujące w akcje spółek notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, w papiery spółek zagranicznych czy np. akcje rynków wschodzących. Wysokim poziomem ryzyka, ale także wysokim potencjałem zysku charakteryzują się także fundusze surowcowe. Przykładowy fundusz z tej kategorii, BPH Globalny Żywności i Surowców, inwestuje przede wszystkim w akcje spółek związanych z sektorem żywnościowym i surowcowym oraz w instrumenty finansowe odzwierciedlające kurs towarów giełdowych bądź indeksów surowcowych. Zarówno fundusze akcji, jak i surowcowe, nastawione są na długi horyzont inwestycyjny (5 lat). Podobnie przedstawia się kwestia funduszy dywidendowych, które umożliwiają inwestorom czerpanie zysków nie tylko ze wzrostu notowania akcji spółek, ale także z wypłacanej przez nie dywidendy.
Niższym potencjałem zysku, ale jednocześnie znacznie niższym poziomem ryzyka cechują się fundusze lokujące środki w obligacjach. W przypadku funduszy inwestujących w obligacje skarbowe, stopa zwrotu kształtuje się zazwyczaj na nieco wyższym poziomie niż lokaty bankowe. Większego zysku można spodziewać się z funduszy inwestujących w obligacje korporacyjne. BPH Obligacji Korporacyjnych dywersyfikuje portfel, lokując środki zarówno w obligacjach emitowanych przez przedsiębiorstwa, jak i obligacjach skarbowych. Dzięki temu możliwe jest wypośrodkowanie dosyć wysokich spodziewanych zysków i umiarkowanego poziomu ryzyka. Fundusz dostosowuje proporcje obligacji korporacyjnych i skarbowych w zależności od prognozowanej na nie koniunktury. Są także fundusze inwestujące zarówno w akcje, jak i obligacje, które równoważą w ten sposób czynnik ryzyka i spodziewane zyski. Tego rodzaju fundusze mają krótszy horyzont inwestycyjny niż fundusze akcji czy surowcowe.
