Kto płaci za auto uszkodzone na źle utrzymanej drodze

Stan polskich dróg nieustająco pozostawia wiele do życzenia, a podczas wakacyjnych wojaży łatwo o uszkodzenie opon, felg czy zawieszania na dziurach w asfalcie. Jeżeli mamy polisę AC, możemy z niej zlikwidować szkodę, ale wówczas stracimy zniżki za bezszkodową jazdę.

Za naprawy nie musimy jednak płacić z własnej kieszeni albo likwidować szkody ze swojego AC. Możemy to zrobić na koszt towarzystwa, w którym zarządca drogi ma wykupioną polisę OC.

- Kierowcy często wykorzystują możliwości, jakie daje im dochodzenie roszczeń od podmiotów odpowiedzialnych cywilnie, ponieważ z reguły są oni łatwo identyfikowalni - mówi Maciej Buczkowski z PZU. - Wielu  z nich zawiera umowy ubezpieczenia OC w związku prowadzoną w tym zakresie działalnością, a do tego stan świadomości prawnej jest coraz większy.

- Jako ubezpieczyciel dość często spotykamy się ze zgłoszeniami szkód spowodowanych złym stanem drogi. W ostatnim okresie notujemy średnio kilka takich szkód dziennie - dodaje Piotr Brylikowski z Generali.

Jeśli poniesiemy szkodę, najpierw musimy ustalić, kto jest odpowiedzialny za dany odcinek drogi. Informacji takiej udzieli nam urząd gminy bądź miasta. Następnie trzeba dowiedzieć się, czy zarządca drogi ma polisę OC. Teraz pozostaje tylko zgłosić udokumentowane roszczenie do towarzystwa. Na nas ciąży obowiązek udowodnienia, że do szkody doszło na danej drodze, że jest ona wynikiem np. fatalnego stanu nawierzchni oraz że istnieje związek przyczynowy między szkodą a działaniem bądź zaniechaniem zarządcy drogi, czyli np. związek między uszkodzeniem felgi a nienaprawieniem drogi.

- Odpowiedzialność zarządcy drogi opiera się na zasadzie winy i żaden przepis nie przewiduje jej domniemania - wyjaśnia Maciej Buczkowski. - Oznacza to, że konieczne jest zawsze ustalenie jakich obowiązków zarządca nie dopełnił i z jakiego powodu. Zaniechania zarządców dróg najczęściej związane są z remontami albo oznakowaniem drogi.

Udowadniając winę zarządcy i rozmiar szkody, powinniśmy zgromadzić dowody dotyczące szkody i okoliczności jej powstania. Konieczna będzie notatka policyjna. Dobrze jest mieć oświadczenia świadków bądź osób mieszkających w pobliżu drogi. Warto także sfotografować miejsce zdarzenia, dołączyć do tego opis oraz szkic sytuacyjny. Trzeba udokumentować poniesione koszty. Należy więc zgromadzić rachunki za naprawę uszkodzonych części samochodu. Wskazane jest skorzystanie z usług rzeczoznawcy PZMot i dostarczenie jego opinii na temat uszkodzeń pojazdu oraz koniecznych napraw.

- Ubezpieczyciel także przeprowadza postępowanie likwidacyjne, m.in. kontaktując się zarówno z ubezpieczonym zarządcą, jak też poszkodowanym celem wyjaśnienia i potwierdzenia przyczyn powstania danego zdarzenia - mówi Małgorzata Borowska z TUiR Warta.

Zarządca musi utrzymywać drogę i chodniki w należytym stanie, koordynować roboty w pasie drogowym, przeprowadzać okresowe kontrole dróg i mostów, wykonywać roboty interwencyjne, konserwacyjne, porządkowe i zabezpieczające. Remontowane bądź zniszczone odcinki dróg powinny być odpowiednio oznakowane. Zarządca odpowiada także wtedy, gdy uszkodzenia powstały na skutek wichury, powodzi czy ulewy i nie zostały odpowiednio szybko zlikwidowane albo oznaczone. Jednak dochodzenie odszkodowania nie jest jednak proste. Towarzystwa często odmawiają pokrycia kosztów napraw, uzasadniając to „niedostosowaniem prędkości do warunków drogowych".

Z drugiej strony nie można oczekiwać od zarządcy rzeczy niemożliwych do wykonania. Nie dostaniemy rekompensaty na przykład wtedy, gdy uszkodziliśmy koła wkrótce po wichurze, bo zarządca nie zdążył usunąć szkód. Poza tym na odszkdowanie nie mogą liczyć kierowcy, którzy jechali niezgodnie z przepisami.

Zarządca, a jeśli ma on polisę OC to ubezpieczyciel, musi zrekompensować zarówno szkody rzeczowe (pokryć koszty naprawy pojazdu), jak i osobowe (koszty leczenia, zadośćuczynienie itp.). Może się zdarzyć, ze towarzystwo nie pokryje całej szkody, gdyż w umowie między zarządcą a ubezpieczycielem zastosowaną  franszyzę, udział własny czy wyłączenia odpowiedzialności. Wówczas z żądaniem odszkodowania trzeba zwrócić się bezpośrednio do zarządcy drogi.

Kto odpowiada za utrzymanie drogi:

- droga krajowa – generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad

- droga wojewódzka – zarząd województwa

- droga powiatowa – zarząd powiatu

- droga gminna – wójt, burmistrz  albo prezydent miasta

- autostrada płatna – koncesjonariusz

- droga wewnętrzna – podmiot zarządzający nieruchomością, np. wspólnota, spółdzielnia, właściciel terenu.