Zagraniczne przejęcia to domena spółek surowcowych

Przejęcie kanadyjskiego koncernu Quadra FNX Mining przez KGHM za ponad 9 mld zł blisko trzy lata temu jeszcze długo będzie dzierżyć palmę pierwszeństwa pod względem wielkości zagranicznego przejęcia dokonanego przez polskie przedsiębiorstwo. Ale cały czas trwa ruch w segmencie M&A (fuzje i przejęcia). Ekspansja geograficzna jest ważnym elementem strategii wielu spółek giełdowych – przynajmniej w sferze deklaracji. Wystarczy przejrzeć informacje płynące od emitentów tylko w tym roku.

Debiutanci idą w świat

Koniec 2013 r. to prawdziwy wysyp ofert na rynku pierwotnym. W przypadku Elemental Holding zagraniczne przejęcia to jeden z głównych celów emisji. Recyklingowa spółka chce wydać na ten cel 30 mln z 70 mln zł, jakie ma nadzieję pozyskać ze sprzedaży nowych papierów. Przedsiębiorstwo upatruje szansy na rozwój głównie w segmencie elektroodpadów – wartość rynku w Europie jest szacowana na 2 mld euro (8,4 mld zł) rocznie, a unijne przepisy są coraz bardziej restrykcyjne, jeśli chodzi o recykling.

W październiku Elemental Holding podpisał list intencyjny w sprawie przejęcia aktywów niemieckiej grupy Scholz AG w Polsce, niemniej porozumienie zakłada możliwość rozszerzenia negocjacji o aktywa zlokalizowane w Rumunii i na Słowacji. Rozmowy powinny zostać zakończone na początku przyszłego roku.

Drugi list intencyjny, podpisany w listopadzie, dotyczy możliwości przejęcia litewskiej spółki EMP Recycling. Zdobycie tego przyczółka pozwoliłoby na dalszą ekspansję Elementalu na terenie Łotwy i Estonii. W prezentacji publikowanej przy okazji zatwierdzenia prospektu Elemental Holding ujawnił, że na celowniku są również przedsiębiorstwa w Czechach, Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech.

PKP Cargo co prawda nie pozyskało z październikowej oferty żadnych pieniędzy, jednak zarząd nie ukrywa, że ekspansja geograficzna jest jednym z ważnych elementów strategii. PKP Cargo jest drugim co do wielkości przewoźnikiem w Europie, ustępuje jedynie niemieckiemu gigantowi Deutsche Bahn. Za naszą wschodnią granicą dominuje koncern RŻD. PKP Cargo jest więc naturalnym kandydatem na zbudowanie silnej grupy w naszym regionie Europy. Zarząd zapowiedział, że będzie rozważać przejęcia prywatnych przewoźników kolejowych (przewoźnicy narodowi są zazwyczaj w słabej kondycji) m.in. w Czechach, na Słowacji czy Węgrzech.

Będący w trakcie oferty producent profili stalowych MFO w dalszej przyszłości nie wyklucza przejęć na rynkach zagranicznych.

Ekspansja surowcowa

Duże zagraniczne akwizycje to w naturalny sposób domena spółek surowcowych, które w Polsce nie mają szans na rozwój.

Paliwowy gigant PKN Orlen w listopadzie przejął firmę TriOil Resources zajmującą się poszukiwaniem i wydobyciem ropy i gazu w Kanadzie. Wartość transakcji wyniosła blisko 184 mln dolarów kanadyjskich, czyli prawie 550 mln zł. Przejęcie to dla Orlenu nie tylko zwiększenie produkcji oraz dywersyfikacja portfela aktywów poszukiwawczo-wydobywczych, ale także dostęp do know-how. Ważną kwestią jest również to, że TriOil ma kompetencje w zakresie wydobycia z niekonwencjonalnych złóż gazu – tzw. gazu zamkniętego (tight gas), co może zaprocentować przy poszukiwaniach gazu łupkowego (shell gas) w Polsce. Orlen w kraju ma dziewięć łupkowych koncesji poszukiwawczych.

Na początku listopada Grupa Lotos zawarła z kolei umowę z brytyjskim koncernem Centrica dotyczącą zakupu udziałów w 14 norweskich koncesjach obejmujących złoża ropy i gazu znajdujące się pod dnem Morza Północnego. Na części z nich od pewnego czasu prowadzone jest wydobycie. Gdańska spółka zapłaci za pakiet aktywów określanych jako Heimdal prawie 176 mln USD (536 mln zł). Dzięki temu Lotos podwoi wolumen wydobycia węglowodorów oraz powiększy rezerwy i zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego.

Akwizycja pozwoli też Lotosowi na skorzystanie z tarczy podatkowej i odzyskanie części pieniędzy z około 1,7 mld zł zainwestowanych w nieudany projekt w Norwegii – złoże ropy Yme.

Również w tym roku kontrolowany przez najbogatszego Polaka Jana Kulczyka Serinus Energy (wcześniej Kulczyk Oil Ventures) przejął kanadyjską firmę Winstar Resources. Wartość transakcji to 112 mln dolarów kanadyjskich (348 mln zł). Dzięki temu firma odnotowała ponad 50-proc. wzrost produkcji ropy i gazu oraz zwiększyła liczbę podsianych koncesji z 7 do 13 zlokalizowanych w pięciu krajach.

Także Grupa Azoty rozpycha się na zagranicznych rynkach. Jej firma zależna, Zakłady Chemiczne Police, kupiła udziały w African Investment Group, spółce posiadającej złoża fosforytów. Wartość transakcji to blisko 29 mln USD, czyli ponad 90 mln zł. Police mają na oku kolejne złoża surowców w Senegalu.

Giganci na polowaniu

PGNiG tradycyjnie największe kwoty przeznacza na poszukiwania oraz wydobycie ropy i gazu. Poza badaniami sejsmicznymi i odwiertami PGNiG może wydać pieniądze na zakup firmy lub koncesji, na których prowadzone jest już wydobycie. Zarząd jest zainteresowany zwłaszcza aktywami zlokalizowanymi w regionach bezpiecznych politycznie, takich jak basen Morza Północnego czy Ameryka Północna.

KGHM na celowniku ma kolejne złoża na świecie. Poza Kanadą, USA i Chile za perspektywiczne kraje koncern uznaje głównie Meksyk, Peru, Namibię, Botswanę, Australię oraz UE i Bałkany. Na celowniku są też kraje podwyższonego ryzyka, jak Argentyna, Brazylia czy Kazachstan. Jednak po gigantycznej transakcji sprzed trzech lat na razie nie planuje kolejnych przejęć, przynajmniej do czasu pełnego rozruchu kluczowego projektu – kopalni Sierra Gorda w Chile, co powinno nastąpić na przełomie lat 2014 i 2015. Lubiński koncern chce jednak, aby w jego geograficznej ekspansji miały również udział spółki zależne. Nakłady inwestycyjne na tego typu przedsięwzięcia, jak i późniejsze nakłady na utrzymanie idą w miliardy dolarów.

Duże pole do popisu w zagranicznych projektach KGHM miałby m.in. producent materiałów wybuchowych – Nitroerg. Do Kanady udała się już specjalna delegacja przedstawicieli spółek córek KGHM, aby sprawdzić możliwości wzięcia udziału w budowie – a później eksploatacji – kopalni na złożu Victoria w Kanadzie.

Inwestycje zagraniczne polskich firm – coraz liczniejsze i większe

Polskie firmy były obecne za granicą od dawna. Ale raczej chodziło o mniejsze podmioty, zwłaszcza prywatne. W ostatnich kilku latach sytuacja się zmienia – przybywa dużych zagranicznych inwestycji (często w egzotycznych dość krajach) poczynionych bądź planowanych przez duże spółki, w tym z państwowym rodowodem. I dobrze. To szansa nie tylko dla nich, ale i dla całej polskiej gospodarki. Często chodzi o dostęp do złóż surowców. To jeszcze lepiej. Na rynku surowców nastroje wciąż minorowe, stąd ceny, historycznie rzecz biorąc, atrakcyjne. A przecież globalne przyspieszenie gospodarcze tuż-tuż. Trzeba się więc spieszyć.

Andrzej Stec, p.o. redaktora naczelnego „GG Parkiet"