Mniej przeszczepów. Z powodu koronawirusa

Jak wynika z danych Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds.Transplantacji „Poltransplant", w tym roku – od stycznia do maja włącznie – przeprowadzono 419 przeszczepów różnych organów, podczas gdy w ub. roku w tym samym okresie – 574. W kwietniu 2020 roku doszło do 54 transplantacji, a rok wcześniej było ich aż 130. W maju było już trochę lepiej - w tym roku odnotowano 64 przeszczepy, rok wcześniej – 123. – Powoli jednak sytuacja się normuje – mówi dr hab. n. med. Artur Kamiński, dyrektor Poltransplantu.

Skąd ten niebezpieczny dla życia pacjentów spadek liczby zabiegów? Część lecznic, jak choćby szpital MSWiA przy ul. Wołoskiej w Warszawie, które do niedawna były aktywne w procesach dawca–biorca, w ogóle zrezygnowała z zabiegów, bo przekształcono je w szpitale jednoimienne.

– A też przeszczepów obawiał się personel. Dawcy są hospitalizowani na oddziałach intensywnej terapii. Ale pamiętamy, co się wtedy działo, i mentalnie medycy byli nastawieni na sprawy związane z koronawirusem. Tak naprawdę nie było merytorycznych przeszkód do diagnozowania potencjalnego dawcy – zauważa prof. Kamiński.

Tylko w ostateczności

W marcu, już po wybuchu pandemii, prof. Lech Cierpka, konsultant krajowy w dziedzinie transplantologii klinicznej, przesłał do wojewódzkich konsultantów pismo w sprawie utrzymywania przeszczepów w tym czasie, pod „warunkiem identyfikacji potencjalnego zakażenia wirusem dawcy i biorcy i zaostrzeniem warunków epidemiologicznych". Zobowiązał w nim też konsultantów wojewódzkich do ograniczenia transplantacji narządowych do klinicznie pilnych, czyli takich, gdy dochodziło do zagrożenia życia. Zalecenie konsultanta dotyczyło przede wszystkim przeszczepów nerek. Pacjentów czekających na transplantację tego narządu można wspierać dializoterapią.

W zaleceniu chodzi o to, że osoby po przeszczepach, z uwagi na stan zdrowia, są szczególnie narażone na powikłania po Covid-19.

Do przeszczepów z ostrożnością podchodzili także pacjenci, którzy przed zabiegiem muszą podpisać pismo o tym, że są świadomi tego, że w przypadku zakażenia koronawirusem może u nich dojść do groźnych powikłań.

– Przeszczepień w okresie pandemii jest mniej – przyznaje dr n. med. Dorota Sobaczyk, zastępcy dyrektora ds. lecznictwa Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II. Jak dodaje, od marca do maja w tej placówce doszło do 16 transplantacji serca i nerki.

Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach na początku bieżącego roku otrzymał zgodę na przeprowadzanie transplantacji. Ale jak dotąd zabiegi się nie rozpoczęły. – W poprzednich latach w naszej placówce odbywały się pobrania narządów, ale dopiero w tym roku uzyskaliśmy zgodę na wykonywanie transplantacji nerek – mówi Anna Mazur-Kałuża, rzecznik prasowa lecznicy.

Przyznaje, że z uwagi na pandemię wszystkie działania zostały jednak sparaliżowane i nie udało się dotychczas przeprowadzić żadnego zabiegu. – Pandemia wpłynęła na liczbę pobrań narządów w regionie, w tym i w naszym szpitalu – dodaje Anna Mazur-Kałuża. Dodaje, że w przyszłości mają być przeprowadzane transplantacje nerek. – Nie jesteśmy w stanie określić, kiedy uda się rozpocząć przeszczepianie tych narządów w naszej placówce. Mamy już wszelkie niezbędne zgody na tego typu działalność – podkreśla Mazur-Kałuża

Jak długo może trwać powrót do czasów sprzed pandemii? – Powrót do normalności zależy od zapewnienia bezpieczeństwa biorcom i zespołom transplantacyjnym – mówi dr Sobczak. Lekarce trudno jednak, z uwagi na sytuację epidemiczną, podać konkretną datę.