W styczniu 2021 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 2,7 proc. w porównaniu ze styczniem 2020 r. – wynika ze wstępnych danych GUS przedstawionych w poniedziałek. Ekonomiści spodziewali się średnio, że inflacja sięgnie 2,4 proc.

Najbardziej rok do roku wzrosły ceny w kategorii „mieszkanie" – aż o 6,4 proc. (w grudniu wzrost wynosił 6,2 proc.); żywność, napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe zdrożały o 1,3 proc. (w grudniu o 1,5 proc.), zaś w kategorii „transport" ceny spadły o 3,7 proc. (w grudniu spadek wynosił 5,7 proc.).

W stosunku do grudnia 2020 r., towary i usługi konsumpcyjne ogółem podrożały w styczniu 2021 r. o 1,2 proc.

Dane o styczniowej inflacji są niepełne, mają charakter wstępny ze względu na coroczną rewizję wag w koszyku inflacji, zostaną prawdopodobnie zrewidowane w marcu, więc to wszystko ogranicza możliwości wnioskowania. – Nie mniej, uważamy, że zwiększenie tempa wzrostu cen w kategorii „mieszkanie" było przede wszystkim skutkiem wzrostu cen energii elektrycznej oraz podwyżek opłat za wywóz śmieci – zaznacza Jakub Olimpra ekonomista Credit Agricole Bank Polska S.A

Zastanawiający może być za to spadek dynamiki w kategorii „żywność, napoje bezalkoholowe i alkoholowe oraz wyroby tytoniowe". Nastąpił on mimo wprowadzonych od 1 stycznia br. podatków cukrowego oraz od tzw. małpek (czyli alkoholu w niewielkich butelkach), a także tzw. podatku handlowego. - Wskazuje to, że w styczniu musiało dojść do silnego spadku dynamiki cen w części kategorii żywnościowych, prawdopodobnie w kategoriach „mięso" oraz „warzywa", co z nadwyżką skompensowało wspomniany dodatni wpływ wprowadzonych w styczniu podatków – zauważa Olimpra.

Ekonomiści ING Banku Śląskiego szacują, że przyspieszyła też inflacja bazowa, do ok. 4 proc. rok do roku wobec 3,7 proc. w grudniu. Ich zdaniem przyczyniał się do tego surowa zima w Polsce i Europie (co pociągnęło w górę ceny niektórych towarów żywnościowych). - W Polsce dodatkowo dołożyły się do tego wyższe podatki, cukrowy, handlowy. Szacujemy, że przyspieszenie inflacji bazowej to m.in. skutek wzrostu abonamentu, ograniczonego wpływu tradycyjnych wyprzedaży w styczniu (galerie otwarte dopiero pod koniec miesiąca) oraz rosnących kosztów firm, które przyjemniej w części przenoszone są na konsumentów – pisze w komentarzu Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

Zdaniem ekonomistów, podwyższona inflacja w styczniu może oznaczać, że podobnie będzie w całym 2021 r. - Dotychczas szacowaliśmy, że średnio w 2021 r. ceny wzrosną o 3,1 proc. wobec 3,4 proc. w 2020 r. Po styczniowym odczycie nasz model wskazuje na średni CPI w 2021 r. na poziomie 3,34 proc. – zaznacza ekonomista.

Jego zdaniem, najważniejszy czynniki proinflacyjne w tym roku to decyzje administracyjne (opłaty mocowa i OZE, podatek cukrowy, podatek handlowy, wzrost opłat za wywóz śmieci) i struktura wzrostu oparta na konsumpcji, podbudowywana hojnymi programami fiskalnymi zwiększającymi dochody do dyspozycji gospodarstw domowych.