Budżet państwa wcale nie taki rozwojowy

– Minister finansów jest politykiem, a politycy posługują się trochę inną metodologią niż ekonomiści – komentuje prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC. – A ja nie widzę, by w jakiś istotny sposób zmieniała się struktura finansów państwa w kierunku zwiększania udziału wydatków prorozwojowych.

Profesor podkreśla, że w tradycyjnej ekonomii za tego typu wydatki uważa się przede wszystkim inwestycje, nakłady na badania i rozwój i na szeroko pojęte szkolnictwo (zestawienie „Rz" to inna metodologia). – Chodzi o takie działania państwa, które zwiększają zdolność gospodarki do tworzenia bogactwa oraz zdolność jej adaptacji do nowych wyzwań w dłuższym okresie – wyjaśnia. – Pozostałe wydatki państwa mają duży wpływ na jakość życia, a te społeczne zwiększają konsumpcję Polaków, ograniczają obszary biedy itp., a jednak niekoniecznie muszą przyczyniać się do rozwoju – mówi Gomułka. I stwierdza, że w Polsce kuleje przede wszystkich aktywność państwa w zakresie wspierania B+R. My przeznaczamy na ten cel ok. 1 proc. PKB rocznie, w Niemczech, Szwecji czy USA jest to dwa, trzy razy więcej.

Także zdaniem Janusza Jankowiaka, głównego ekonomisty Polskiej Rady Biznesu, trudno mówić o pozytywnych zmianach w budżecie, skoro wciąż pozostaje on bardzo „sztywny". – Około 80 proc. wydatków jest prawnie zdeterminowanych, to znaczy ich wysokość wynika wprost z ustaw, a większość z nich to transfery czy wydatki związane ze świadczeniem bieżących funkcji państw. Elastyczna część budżetu, które mogłaby stanowić impuls rozwojowy związany z finansowaniem inwestycji, nauki czy innowacji, jest stosunkowo niewielka – ocenia Jankowiak.

– Większa elastyczność budżetu pomogłaby nam także lepiej zareagować w czasie pogorszenia koniunktury gospodarczej. Niestety, choć takie postulaty padają od lat, w zasadzie nic się zmienia – podkreśla ekonomista.