Przedsiębiorstwa państwowe to relikt minionej epoki. Jednak wciąż istnieją – działa ich ok. 40, a kolejnych kilkadziesiąt znajduje się w upadłości lub likwidacji. Resort skarbu szukał sposobu na pozbycie się tej archaicznej formy własności. I znalazł. W nowym projekcie ustawy o nadzorze jest zapis, zgodnie z którym organy założycielskie przedsiębiorstw państwowych (wojewodowie, Skarb Państwa, inne resorty) mają obowiązek komercjalizacji tych firm do końca 2012 r. – Przedsiębiorstwa państwowe, działające po 1 stycznia 2013 r., z mocy prawa czeka likwidacja – mówi „Rz” Zdzisław Gawlik, wiceminister skarbu.
Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Otwiera drogę do dalszych zmian formy własności firmy.
Skarb Państwa już raz próbował sobie poradzić z przedsiębiorstwami państwowymi. Jedna z nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przewidywała masową, obligatoryjną komercjalizację ostatnich przedsiębiorstw państwowych, których było wówczas ok. 300. Do 30 czerwca 2007 r. organy założycielskie tych firm miały złożyć ministrowi skarbu wnioski o komercjalizację. Sam Skarb Państwa zobligował się wówczas do komercjalizacji 15 przedsiębiorstw państwowych, dla których był organem założycielskim. Od tej pory minęły prawie trzy lata, a do resortu skarbu wciąż nie wpłynęły wnioski dotyczące 40 przedsiębiorstw. Dlaczego? – Trudno mi to oceniać – mówi „Rz” Zdzisław Gawlik. – Najprawdopodobniej przyczyną był brak sankcji zawartych w ustawie.
Osobnym przypadkiem jest Polska Żegluga Morska, która jest wyłączona z komercjalizacji na mocy odrębnych przepisów. Jest więc przedsiębiorstwem państwowym należącym do Skarbu Państwa, które nie podlega resortowi skarbu – kluczowe decyzje podejmuje w niej rada pracownicza.
Projekt nowej ustawy o nadzorze właścicielskim powinien w najbliższych tygodniach trafić na posiedzenie Komitetu Stałego Rady Ministrów. Prace nad nim się przeciągają, bo resort skarbu i gospodarki długo nie mogły się porozumieć np. co do przejęcia nadzoru nad wszystkimi spółkami państwowymi przez Ministerstwo Skarbu.
