Zaledwie dwadzieścia osiem polskich firm finansuje inwestycje kredytami bankowymi. W krajach Unii Europejskiej odsetek ten wynosi ok. 70 proc.
Z badania przeprowadzonego przez bank Pekao SA wynika, że niska akcja kredytowa jest głównie efektem niechęci przedsiębiorców do zadłużania się (takiej odpowiedzi udzieliło 58 proc. respondentów). Kolejno wymieniano również: tańszy koszt kapitału własnego w porównaniu z finansowaniem zewnętrznym (17 proc. odpowiedzi), brak potrzeby zewnętrznego finansowania (15 proc.) oraz brak możliwości uzyskania kredytu (11 proc.).
Skąd te nawyki?
- Strategia finansowania inwestycji w Polsce jest bezpieczna i w dużej mierze wynika z zaszłości historycznych – twierdzi Małgorzata Starczewska Krzysztoszek, główna ekonomistka PKKP Lewiatan. Należy wziąć tutaj pod uwagę, że polska gospodarka ma niewiele ponad 20 lat, a rodzimym przedsiębiorstwom trudniej było w przeszłości uzyskać kredyt, co wiązało się również z jego wysokimi kosztami. Firmy najczęściej więc pożyczały pieniądze od znajomych, rodziny czy zadłużały się u kontrahentów. Choć dzisiaj dużo łatwiej o kredyt, podmioty gospodarcze nadal podchodzą ostrożnie do zadłużania się w bankach.
Drugim powodem niechęci do kredytów mogą być niestabilne wyniki finansowe przedsiębiorstw, zwłaszcza po ostatnim kryzysie – mówi Tomasz Jakowiecki z BNP Paribas Fortis. Jego zdaniem duża część przychodów polskich firm pochodzi z szarej strefy, co uniemożliwia im pokazanie swoich prawdziwych wyników w bankach. W efekcie małe i średnie przedsiębiorstwa, dużo mniej chętnie korzystają z kredytów niż ich więksi konkurenci.
Ochrona przed kryzysem
- Polskie firmy nastawione są na zrównoważony rozwój, przez co często wolą zrezygnować z dodatkowego dochodu niż ryzykować wysokim poziomem zadłużenia – mówi Małgorzata Starczewska Krzysztoszek, główna ekonomistka PKPP Lewiatan. Tyle, że skorzystanie z szansy rynkowej wymaga często większych inwestycji, na które środki własne mogą okazać się niewystarczające. Zdaniem Mateusza Walewskiego z PricewaterhouseCoopers, polski model finansowania działalności inwestycyjnej bardzo dobrze sprawdził się w czasie recesji.