Raport o relacjach polsko-czesko-niemieckich w Krynicy

Polska, Czechy i Niemcy są dla siebie ważnymi sąsiadami, ale tak naprawdę nie do końca poznanymi przez siebie. Wzajemne postrzeganie jest obciążone często niesprawiedliwymi stereotypami opartymi na fragmentarycznej wiedzy i braku doświadczenia – wynika z raportu „Polska Czechy Niemcy – wzajemne relacje, współpraca, rozwój" przygotowanego przez PKN Orlen.

Badania opinii publicznej prowadzone w trzech krajach w lipcu tego roku przez Instytut Spraw Publicznych pokazują, że ogólnie wzajemnie postrzegany wizerunek Polaków, Czechów i Niemców jest raczej pozytywny. Choć widać pewne asymetrie. Przede wszystkim uderza bardzo dobry wizerunek, jakim zarówno w Polsce, jak i w Czechach cieszą się Niemcy. W obu krajach ponad 90 proc. respondentów ocenia, że gospodarka rozwija się tam dobrze i istnieje dobra organizacja pracy.

Niemieckie przedsiębiorstwa cieszą się w Polsce i Czechach znakomitą opinią. – Są postrzegane jako dobrze zarządzane, troszczą się o swoich pracowników i środowisko oraz respektują prawo – mówił Krzysztof Łagowski, dyrektor ds. strategii i prognoz rynkowych w PKN Orlen.

Czeskie stereotypy

Niemcy nie mają aż tak dobrej opinii o nas i o Czechach. 58 proc. naszych zachodnich sąsiadów uważa, że polska gospodarka rozwija się dobrze, a 47 proc. – że nasze firmy są dobrze zarządzane. Ale wizerunek Polski jest nieco lepszy niż Czech. Możemy to zawdzięczać przede wszystkim szybko zmieniającej się na lepsze opinii o gospodarce, dużej liczbie polskich pracowników w Niemczech, którzy cieszą się uznaniem, czy rosnącej politycznej roli Polski.

– Wśród niemieckich elit Polska bardzo wyraźnie doceniana jest za to, że udało się jej uniknąć kryzysu gospodarczego, i za to, że ma silne ograniczenie dotyczące wzrostu zadłużenia. I te pozytywne opinie powoli przyjmują się w szerszych grupach społeczeństwa – komentowała Agnieszka Łada z Instytutu Spraw Publicznych.

W przypadku relacji polsko-czeskich wyraźna jest pewna asymetria postrzegania. Znakomitemu wizerunkowi Czech w Polsce nie towarzyszy równie pozytywny Polski u Czechów. Nawet rosnące stosunki gospodarcze czy bezpośrednie inwestycje w Czechach, nie przełamały wszystkich starych stereotypów.

– Bardzo dużo pracy kosztowało nas przekonanie Czechów, że jesteśmy poważnym inwestorem. Każda informacja o negatywnym zachowaniu polskich przedsiębiorców, np. jak ostatnio sprawa soli drogowej, niejako kumuluje się poprzednimi uprzedzeniami – mówił Andrzej Kozłowski, dyrektor wykonawczy ds. strategii i zarządzania projektami w PKN Orlen.

Problem zaufania

Asymetria postrzegania występuje także w ocenach opłacalności inwestowania w danym kraju. Polacy i Czesi uważają potencjał inwestowania w Niemczech za bardzo wysoki (około 70 proc. odpowiedzi). Za to 52 proc. Niemców uważa, że warto inwestować w Polsce, 43 proc. – że w Czechach.

W sumie zainteresowanie współpracą gospodarczą z krajem sąsiedzkim – na wszystkich liniach – jest duże (50–70 proc.). Ale są też bariery inwestycji. Według profesjonalistów (czyli osób aktywnych w kontaktach biznesowych z krajami sąsiednimi) największym utrudnieniem jest biurokracja we własnym kraju.

Bardzo interesujące jest, że aż 50 proc. czeskich badanych uznało, że przeszkodą jest brak zaufania między Polakami. – Dla Niemców nie jest to aż tak istotna przeszkoda, bo wskazało to 20 proc. badanych. Ale w odniesieniu do Czech to już tylko 11 proc. wskazań – podkreślał Łagowski.

Badania pokazują też m.in. akceptację dla sąsiadów w roli szefa i współpracownika. W sumie jej stopień jest bardzo wysoki, przekraczający 80 proc. Zgodnie z powszechnymi trendami akceptacja ta jest zawsze większa w przypadku kolegi niż szefa. Co interesujące, Polacy jako szefa nieco bardziej tolerują Czecha niż Niemca, a Czesi – Niemca niż Polaka.

Jak się widzimy

Ciekawe wnioski można wysnuć z pytania, jakie cechy przypisują sąsiedzi sobie nawzajem. Generalnie typowy Polak jest lepiej oceniany przez Niemców niż przez Czechów. Szczególnie duże różnice występują w przypadku oceny pracowitości Polaków (73 wobec 52 proc.), dobrego wykształcenia (58 i 37 proc.), uczciwości (60 i 38 proc.) i życzliwości (83 i 69 proc.). Jedynie w przypadku przedsiębiorczości Czesi oceniają nas lepiej niż Niemcy.

Polacy z kolei mają lepszą opinię o Niemcach niż o Czechach, Niemcom przypisujemy przede wszystkim dobre zorganizowanie, nowoczesność, przedsiębiorczość i odpowiedzialność (powyżej 86 proc. odpowiedzi). Z kolei Czechom – życzliwość, uczciwość i nowoczesność (powyżej 70 proc. odpowiedzi).

Autorzy raportu podkreślają, że wyniki badań pomagają w sformułowaniu wskazań, jak kształtować pozytywne relacje między Polakami, Czechami i Niemcami.

Jacek Krawiec, prezes PKN Orlen

Zbliżające się ćwierć wieku od upadku żelaznej kurtyny jest dobrym momentem, żeby zastanowić się, jak współcześnie kształtują się stosunki państw będących głównymi bohaterami tamtego okresu. Jako firma obecna m.in. na rynkach Czech, Niemiec i Polski postanowiliśmy przyjrzeć się relacjom krajów, które – mimo wielu różnic – mają duży potencjał, aby wspólnie decydować o gospodarczym krajobrazie naszej części Europy. Warto bowiem przypomnieć, że razem stanowimy 25 procent ludności Unii Europejskiej i mamy taki sam udział w kreowaniu unijnego PKB. Bez wątpienia dalsze zacieśnianie relacji leży w interesie nie tylko Polski, Czech oraz Niemiec, ale także całej Unii Europejskiej.

Pozostało 85% artykułu