Chcą pożenić spółki węglowe z energetycznymi

Projekt tworzenia grup kapitałowych, łączących spółki wydobywające węgiel kamienny z energetyką, nie jest nowy. Jednak dziś, gdy wiele polskich kopalń jest nierentownych, a nad największym producentem tego surowca w Europie – Kompanią Węglową –  zawisło widmo bankructwa, pomysł powraca ze wzmożoną siłą. Forsują go nie tylko górnicy, ale również część parlamentarzystów.

Trudna miłość

Anna Sobecka, posłanka PiS, skierowała w tej sprawie interpelację do resortu gospodarki, który nadzoruje krajowe górnictwo. Na pytanie, jakie jest stanowisko ministerstwa wobec projektu fuzji branży energetycznej z wydobywczą, otrzymała wymijającą odpowiedź. – Tworzenie takich zintegrowanych pionowo grup kapitałowych powinno być oparte na zasadach biznesowych i mieć realne podstawy do prowadzenia rentownej działalności – stwierdził Jerzy Pietrewicz, wiceminister gospodarki. Tymczasem z informacji „Rz" wynika, że polski rząd nie pali się do tego pomysłu. Nasze źródła podają, że woli tworzenia węglowo-energetycznych sojuszy nie ma ani w resorcie gospodarki, ani w resorcie skarbu, który z kolei nadzoruje spółki energetyczne i nie chce im podrzucać zgniłego kartofla w postaci nierentownych kopalń.

Nieoficjalnie mówi się, że rozważano połączenie największego krajowego producenta energii – Polskiej Grupy Energetycznej z Kompanią Węglową. Spółki współpracują z sobą od lat, a PGE jest kluczowym klientem Kompanii. Dziś działają jednak po dwóch stronach barykady – PGE chce kupować węgiel jak najtaniej, a KW sprzedawać go jak najdrożej. Gdyby znalazły się w jednej grupie kapitałowej, Kompania miałaby zapewniony zbyt, a PGE własny surowiec. Pomysł ten popiera część ekspertów, ale jednocześnie wskazują oni, że to nie jest najlepszy czas na takie działania. Z uwagi na niskie ceny węgla i wysokie koszty wydobycia dwa państwowe molochy – Kompania Węglowa i Katowicki Holding Węglowy – generują wielomilionowe straty, a cały sektor potrzebuje głębokiej restrukturyzacji.

Z kolei energetyczne grupy przynoszą solidne zyski i to na ich barkach spoczęłoby wyprowadzanie węglowych spółek na prostą.

Przykład fuzji węgla z energetyką mamy już w Tauronie. Kompania Węglowa sprzedała mu swoje udziały w Południowym Koncernie Węglowym. Tym samym energetyczny Tauron stał się jedynym właścicielem kopalni Sobieski w Jaworznie i Janina w Libiążu.

Powszechną praktyką jest też łączenie wydobycia węgla brunatnego z produkcją energii z tego paliwa. Teraz pojawiają się pomysły kolejnych sojuszy, których głównym celem byłoby wsparcie Kompanii Węglowej.

– Takie połączenie nie rozwiązałoby strukturalnych problemów Kompanii Węglowej – zauważa Łukasz Prokopiuk, analityk DM BOŚ.

Pomysłów bez liku

Zarówno eksperci, jak i cała branża węglowa, domagają się od polskiego rządu głębokich zmian w branży górniczej. Ich zdaniem konieczne jest uelastycznienie sztywnych dziś kosztów pracowniczych, które stanowią co najmniej połowę całkowitych kosztów w śląskich spółkach. Proponują też rezygnację chociażby z części górniczych przywilejów, do których należą m.in. nagrody barbórkowe, 14. pensja czy deputaty węglowe.

Prace nad kompleksowym wsparciem dla górnictwa wciąż trwają. Na razie jednak rząd decyduje się tylko na doraźne działania, takie jak odroczenie dla Kompanii Węglowej spłaty zaległości wobec ZUS. To pomoże spółce złapać oddech, ale nie rozwiąże jej problemów.

Nie brakuje jednak kolejnych pomysłów. Jedne z nich zakładają przerzucenie części problemów kopalń właśnie na elektrownie, które miałyby w formie przedpłat wpłacać węglowym spółkom pieniądze za nieodebrany jeszcze surowiec. Kolejnym pomysłem jest przejęcie przez inną państwową spółkę – Węglokoks – długów Kompanii Węglowej w zamian za jej akcje.

Rząd chce też walczyć z rosnącym importem węgla, głównie z Rosji. Trwają prace nad tym, jak to zrobić, nie narażając się na zarzut nieuzasadnionego blokowania przepływu towarów. W grę wchodzi na przykład wprowadzenie certyfikatów środowiskowych dla wwożonego do Polski węgla. Problem w tym, że to może nie poskutkować.  Obradujący od kilku tygodni międzyresortowy zespół ds. funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego w Polsce przeanalizował jakość węgla pochodzącego z krajowych kopalń oraz importowanego. Z badania wysnuto wniosek, że surowiec ze Wschodu jest bardzo zbliżony pod względem parametrów jakościowych do polskiego.