MATERIAŁ PARTNERA: KGHM
– Nie ma rozwoju bez ciągłej (r)ewolucji technicznej – tym zdaniem Zbigniew Bryja, wiceprezes KGHM ds. rozwoju, podsumowuje, czym dziś jest innowacyjność w KGHM: codziennym procesem, w którym kluczową rolę odgrywają pracownicy. Dzięki Giełdzie Wynalazczości pomysły z linii produkcyjnej trafiają na warsztat firmy, od prostych usprawnień, jak napinacz linki czy uchwyt na lampkę CATEYE, po rozwiązania przemysłowe (np. wkład łożyska z drewna czy hermetyzacja zbierania odpadów), które już poprawiają bezpieczeństwo i obniżają koszty eksploatacji. W ciągu ostatnich pięciu lat pracownicy zgłosili ponad 500 projektów, z których wiele znalazło praktyczne zastosowanie i ochronę własności intelektualnej.
Firma konsekwentnie śledzi globalne trendy technologiczne, testuje innowacje i wdraża usprawnienia, które pozwalają jej utrzymać się w światowej czołówce sektora wydobywczego. Ta filozofia przekłada się na wymierne efekty: od modernizacji procesów technologicznych po zwiększenie efektywności zakładów i poprawę jakości produkcji.
W KGHM innowacja jest zakorzeniona w codziennej pracy. To pracownicy, a więc osoby najlepiej znające swoje stanowiska i wyzwania operacyjne, są głównym źródłem ulepszeń. Dzięki ich pomysłom firma wdraża rozwiązania, które usprawniają procedury, poprawiają bezpieczeństwo oraz pozwalają optymalizować koszty. Zgłaszane projekty mają zarówno charakter techniczny, jak i techniczno-organizacyjny, a ich elastyczność pozwala obejmować obszary od technologii po ergonomię i higienę pracy.
Giełda Wynalazczości w centrum uwagi
Giełda Wynalazczości w KGHM to stały, sformalizowany mechanizm zgłaszania i oceny pracowniczych rozwiązań o charakterze technicznym lub techniczno-organizacyjnym. Umożliwia przekazywanie projektów związanych z procesami produkcyjnymi, środowiskiem pracy, bezpieczeństwem oraz usprawnieniami maszyn i instalacji. Zgłoszenia mogą być składane przez cały rok, natomiast coroczna Giełda stanowi dodatkową możliwość uzyskania gratyfikacji finansowej przez pracownika – twórcę. Każdy pomysł przechodzi weryfikację merytoryczną, a następnie ocenę pod kątem możliwości wdrożenia i potencjalnych korzyści technologicznych oraz ekonomicznych. Część projektów jest realnie wdrażana w zakładach, co potwierdzają statystyki z ostatnich lat.
Znaczenie Giełdy Wynalazczości wynika z jej skuteczności jako narzędzia pozyskiwania innowacji bezpośrednio od osób pracujących na liniach produkcyjnych i w zakładach. To właśnie tam powstają najbardziej trafne i praktyczne koncepcje zmian, wynikające z codziennego doświadczenia, obserwacji problemów oraz realnych potrzeb stanowiskowych. W ostatnich pięciu latach zgłoszono ponad 500 projektów, z czego część została wdrożona i działa w zakładach, generując wymierne efekty: mniejsze koszty serwisu, wzrost bezpieczeństwa, redukcję przestojów czy poprawę organizacji pracy. Dzięki temu Giełda pełni także funkcję systemu usprawniania procesów i źródła przewagi konkurencyjnej w skali całej grupy KGHM.
Bezpieczeństwo i autorskie rozwiązania
Do najbardziej rozpoznawalnych przykładów przemysłowych innowacji KGHM należą rozwiązania stworzone przez samych pracowników. Co do założeń mają być one praktyczne, precyzyjne i odpowiadające realnym potrzebom środowiska pracy. Napinacz linki usprawnia prace montażowe i znacząco ogranicza ryzyko wypadków, eliminując konieczność improwizowanych zabezpieczeń. Uchwyt na lampkę CATEYE, montowany bezpośrednio do hełmu górniczego, poprawia widoczność w wymagających warunkach podziemnych i zwiększa komfort pracy. Zwieracz linii strzałowej porządkuje prowadzenie przewodów w trakcie przygotowania prac strzałowych, co przekłada się na większą przejrzystość działań i bezpieczeństwo załogi. Z kolei modułowy pas nośny oraz modułowy system nośny – inspirowane wojskowym systemem MOLLE wykorzystywanym w armii USA – pozwalają pracownikom indywidualnie konfigurować wyposażenie, ułatwiają transport narzędzi i zwiększają ergonomię pracy.
Jednym z najbardziej praktycznych rozwiązań stworzonych przez pracowników KGHM jest napinacz linki, który usprawnił procesy montażowe w wielu oddziałach spółki. Do tej pory napięcie linek wymagało stosowania siłowych metod, często prowizorycznych i obarczonych ryzykiem dla pracowników. Zaprojektowane narzędzie umożliwia precyzyjną regulację napięcia, znacząco skracając czas pracy i zmniejszając obciążenie fizyczne. Co równie ważne, urządzenie minimalizuje ryzyko przypadkowego zsunięcia się linki czy jej niekontrolowanego odbicia, co przekłada się bezpośrednio na zwiększenie bezpieczeństwa. To przykład pomysłu powstałego „na stanowisku”, w odpowiedzi na realne problemy, których nie widać z poziomu biura projektowego, a które potrafią zmieniać codzienną praktykę w zakładzie.
Kolejnym rozwiązaniem jest uchwyt na lampkę CATEYE, stworzony z myślą o funkcjonalności i bezpieczeństwie górników pracujących w zmiennych warunkach oświetleniowych. Typowe mocowania czołówek nie zawsze były kompatybilne z hełmami używanymi w KGHM, co prowadziło do niewygody, słabszej stabilizacji i konieczności ciągłych poprawek oświetlenia podczas pracy. Opracowany przez pracownika uchwyt pozwala na solidne zamontowanie lampki bez przeróbek hełmu, a jednocześnie utrzymuje ją pod optymalnym kątem podczas ruchu. Efekt jest podwójny: pracownik widzi lepiej, a jego ręce pozostają wolne. To drobna zmiana konstrukcyjna, która w praktyce podnosi komfort pracy na wielogodzinnych zmianach i zmniejsza liczbę sytuacji potencjalnie niebezpiecznych.
Duże uznanie zyskał również zwieracz linii strzałowej, rozwiązanie istotne dla prac szczególnie wrażliwych – związanych z przygotowaniem robót strzałowych. Dotychczas przewody strzałowe, prowadzone w trudnych, często nieregularnych wyrobiskach, potrafiły plątać się, zsuwać lub ulegać uszkodzeniom mechanicznym. Autorskie urządzenie zaprojektowane przez pracownika porządkuje całą instalację, utrzymując przewody w ustalonej pozycji w sposób stabilny i bezpieczny. To rozwiązanie nie tylko poprawia organizację pracy, ale także minimalizuje ryzyko przypadkowych uszkodzeń przewodów, co w kontekście robót strzałowych ma fundamentalne znaczenie. Zwieracz jest lekki, trwały i łatwy w montażu, dzięki czemu może być stosowany w różnych warunkach, znacząco zmniejszając stres i obciążenie odpowiedzialnych za ten obszar zespołów.
Inspiracja z amerykańskiej armii
Ostatnią grupę stanowią innowacje inspirowane rozwiązaniami wojskowymi – modułowy pas nośny oraz modułowy system nośny, bazujące na koncepcji systemu MOLLE wykorzystywanego przez siły zbrojne Stanów Zjednoczonych. Pracownicy KGHM często muszą mieć przy sobie liczne narzędzia i akcesoria, a tradycyjne pasy czy kieszenie narzucone przez wyposażenie ochronne nie zawsze spełniają oczekiwania w dynamicznym środowisku pracy. Modułowy system umożliwia indywidualne dopasowanie konfiguracji wyposażenia, w zależności od zmiany, zadania i nawet osobistych preferencji. Dzięki temu narzędzia są stabilnie zamocowane, łatwo dostępne i rozmieszczone w sposób nieobciążający ciała. Zmniejsza to zmęczenie, przyspiesza wykonywanie czynności i ogranicza ryzyko wyślizgnięcia się elementów w trakcie pracy. To przykład innowacji, która łączy wiedzę terenową z inspiracją spoza branży, tworząc rozwiązanie o bardzo szerokiej użyteczności.
Innym przykładem pracowniczej innowacyjności jest projekt wkładu łożyska dolnego zawieszenia klasyfikatora wykonany z drewna o zwiększonej twardości, wdrożony w Zakładach Wzbogacania Rud. Pomysł opiera się na zastąpieniu dotychczasowego wkładu z poliamidu materiałem naturalnym (drewnem jesionowym), które dzięki swojej strukturze i właściwościom mechanicznym okazało się bardziej odporne na obciążenia i zużycie w warunkach przemysłowych. Efekt? Znaczne ograniczenie liczby interwencji serwisowych, mniejsze koszty konserwacji oraz zwiększona trwałość podzespołu, który pracuje w wyjątkowo wymagającym środowisku. To rozwiązanie pokazuje, że innowacja nie zawsze musi wiązać się z zaawansowaną technologią, bo czasem wystarczy kreatywne spojrzenie na dobrze znane materiały. Pracownik, który zidentyfikował problem i zaproponował zmianę, udowodnił, że praktyczna wiedza stanowi fundament postępu technologicznego w całym przedsiębiorstwie.
Kultura innowacji, mierzalne efekty
Równie dużą wartość przyniosła hermetyzacja procesu zbierania odpadów porafinacyjnych z tygli B1–B9, implementowana w Hucie Miedzi „Legnica”. Projekt polegał na zmodyfikowaniu systemu odciągów pyłów poprzez wyposażenie pojemników w nadstawki oraz wykonanie specjalnych przyłączy kołnierzowych do kanałów odpylni. Dzięki temu proces zbierania odpadów stał się niemal bezpyłowy, co znacząco poprawiło komfort i bezpieczeństwo pracy w jednym z najbardziej newralgicznych etapów produkcji. Mniejsze zapylenie to również mniejsze obciążenie dla instalacji odpylających i bardziej stabilne warunki eksploatacyjne. Projekt pokazuje, jak duże korzyści mogą przynieść zmiany zaproponowane przez pracowników, którzy na co dzień pracują przy kluczowych procesach technologicznych i najlepiej znają ich słabe punkty.
Łącząc pracowniczą kreatywność z systemowym wsparciem firmy, KGHM konsekwentnie buduje kulturę innowacji, w której pomysł staje się realnym narzędziem rozwoju. Giełda Wynalazczości odgrywa w tym procesie kluczową rolę jako stały mechanizm napędzający postęp. Dzięki niej pracownicy wiedzą, że ich inicjatywa ma znaczenie, a zgłaszane pomysły mogą realnie trafić do przemysłowego stosowania. Z drugiej strony firma zyskuje dostęp do setek usprawnień tworzonych przez osoby najlepiej znające procedury i urządzenia, a przez to zdolne wskazać rozwiązania, których nie dostarczy żadna zewnętrzna firma doradcza.
Wyniki działań innowacyjnych w KGHM są mierzalne i widoczne w funkcjonowaniu zakładów, zarówno tych górniczych, jak i hutniczych. Wdrożone projekty pracownicze ograniczają liczbę awarii, zmniejszają koszty serwisowe, poprawiają ergonomię stanowisk oraz redukują czynniki ryzyka, co przekłada się na większą stabilność produkcji. Jednocześnie technologie rozwijane w ramach strategii innowacji: automatyzacja procesów, modernizacja urządzeń, cyfrowe systemy monitoringu czy rozwiązania prośrodowiskowe, wspierają efektywność operacyjną w skali całej organizacji. Połączenie tych dwóch źródeł rozwoju: oddolnych pomysłów i strategicznych projektów technologicznych, zapewnia firmie stały postęp, poprawę bezpieczeństwa oraz utrzymanie konkurencyjności w warunkach rosnących wymagań rynku surowcowego.
MATERIAŁ PARTNERA: KGHM
