Czas obudzić siłę polskich metropolii

22 maja odbędzie się seminarium „Polskie metropolie”, organizowane przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie w partnerstwie z Grupą Budimex, największym w Polsce generalnym wykonawcą inwestycji budowlanych.

Seminarium ma na celu zainicjowanie debaty środowisk uniwersyteckich i samorządowych na temat kondycji i perspektyw rozwoju polskich metropolii. W spotkaniu wezmą udział uznani badawcze miasta oraz liderzy środowisk samorządowych. Podczas debat poruszane będą kwestie ram prawnych i mechanizmów finansowych działania metropolii, ich relacji z ościennymi gminami oraz obszarów metropolitalnych.

Ambicją organizatorów jest to, by na samych dyskusjach się nie skończyło – owocem spotkań ma być wypracowanie nowych, praktycznych rozwiązań służących budowaniu pozycji kompetencyjnej i finansowej metropolii. Dlaczego? Polskie miasta mają istotną rolę w budowaniu dobrostanu mieszkańców i wzmacnianiu konkurencyjności polskiej gospodarki. Obszary metropolitarne generują 55 proc. PKB kraju. Aby jednak nasze wielkie miasta mogły się rozwijać i konkurować z globalnymi metropoliami, muszą mieć odpowiednie podstawy ustrojowe, racjonalne podstawy formalno-prawne swojego działania oraz wydajne i stabilne finansowanie. Tylko wtedy będą one w stanie sprostać wyzwaniom, których nie tyle nie brakuje, co przybywa. To m.in. „zielona rewolucja” (niskoemisyjność, OZE, gospodarka obiegu zamkniętego), planowanie przestrzenne (niwelowanie negatywnych skutków związanych z dominującym modelem wykorzystania przestrzeni, starzejące się społeczeństwo, niska dostępność terenów inwestycyjnych), usługi publiczne (digitalizacja systemu świadczenia usług publicznych, innowacyjne mechanizmy tworzenia i dostarczania usług publicznych, smart city), infrastruktura (modernizacja infrastruktury transportowej, energetycznej, wodociągowej, ochrony środowiska i telekomunikacyjnej), demografia (wzrost liczby osób starszych, zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej), zarządzanie.

Polskie metropolie, choć się rozwijają, to wciąż są słabo zauważane w sieci metropolii światowych. Sieć ESPON zaliczyła je do dwóch najniższych grup: Warszawa ma status potencjalnej metropolii europejskiej, a Kraków, konurbacja górnośląska, Trójmiasto, Poznań, Wrocław, Łódź i Szczecin słabo wykształconych metropolii europejskich.

„Rzeczpospolita” jest patronem medialnym seminarium, część debat będzie moderować redaktor naczelny Bogusław Chrabota.

Opinia partnera:

Artur Popko, prezes Grupy Budimex:

W Grupie Budimex realizujemy rocznie dla polskich miast dziesiątki kontraktów. Budujemy drogi, linie kolejowe, obiekty użyteczności publicznej, modernizujemy sieci wodociągowe i instalacje energetyczne. Zagospodarowujemy odpady, utrzymujemy infrastrukturę miejską i stacje ładowania samochodów elektrycznych. Każda z tych inwestycji wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców, co stanowi dla nas źródło satysfakcji oraz priorytet naszych działań.

Metropolie są dla nas ważnym partnerem biznesowym. Ostatnie zawirowania gospodarcze w Europie odbiły się jednak na krajowym rynku inwestycyjnym. Rozwój infrastruktury w ośrodkach samorządowych jest wspierany w dużej mierze przez programy i fundusze regionalne. Opóźnienia w uruchomieniu środków z KPO oraz nakładające się na to wzrosty cen energii i inflacja, osłabiły budżety miast i gmin oraz zmusiły lokalne władze do skoncentrowania się na bieżącej sytuacji. Dla nas oznacza to spadek liczby nowych przetargów. Kontynuujemy rozpoczęte już inwestycje, jednak perspektywy na kolejne są znacznie mniej optymistyczne.

Na forum branżowym prowadzimy dyskusję na temat partnerstw publiczno-prywatnych. Współdzielenie kosztów i ryzyka inwestycyjnego z partnerem zewnętrznym wydaje się dobrą alternatywą przy utrudnionym dostępie do innych źródeł finansowania. Widzimy jednak deficyt zaufania samorządów do tego rozwiązania. Mamy jednak nadzieję, że to podejście będzie się zmieniać, z korzyścią dla ciągłości ich rozwoju.

Ten rozwój nie powinien ograniczać się wyłącznie do działań lokalnych. Jako firma realizująca szereg projektów infrastrukturalnych, widzimy, jak ważne są inwestycje m.in. w połączenia między ważnymi ośrodkami, takimi jak Warszawa–Płock, Bydgoszcz–Toruń czy Olsztyn–Ełk. Żyjemy w czasach, w których przemieszczanie się w celach zawodowych czy naukowych jest normą. Infrastruktura metropolitalna przyciąga inwestorów i mieszkańców. Są to lokalizacje z rozbudowaną bazą mieszkaniową, szerokim dostępem do placówek zdrowia. W wielu z nich mieszczą się duże uczelnie. Nadal mamy jednak pewne deficyty, które wpływają na poziom życia oraz klasyfikację polskich metropolii i aglomeracji w zestawieniach globalnych.