Rolnicy dostaną więcej dotacji kosztem firm

W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007 – 2013 jest dziura finansowa. Przyznaje to sama Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odpowiedzialna za rozdzielanie unijnego wsparcia. Jej przedstawiciele nie chcą ujawnić, o jaką kwotę chodzi. Jednak resort rolnictwa już szuka pieniędzy na pokrycie braku. Z naszych informacji wynika, że zamierza zabrać je z funduszy dla przedsiębiorców.

Jednym z powodów powstania luki jest umocnienie się złotego. Kiedy dzielono fundusze, jedno euro kosztowało 3,6 zł. Dziś jego kurs jest niższy o ok. 20 gr. Wraz ze spadkiem kursu euro wobec złotego wartość dostępnych funduszy skurczyła się o 3,5 mld zł, do 58,5 mld zł.

Jak podkreśla kierownictwo Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dziura finansowa w PROW wynika także z tego, że w programie na lata 2007 – 2013 nie uwzględniono wszystkich zobowiązań, które powstały jeszcze podczas obowiązywania poprzedniego programu (lata 2004 – 2006). Chodzi zwłaszcza o wypłatę rent strukturalnych dla 53 tys. rolników. – Renty strukturalne wypłaca się przez dziesięć lat. Nie rozumiem, jak można było zapomnieć o takich zobowiązaniach – dziwi się Wiktor Szmulewicz, przewodniczący Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Podobny problem zdaniem ARiMR jest z dopłatami do zalesiania, które trzeba wypłacać przez 20 lat. – Zapewniam, że wszystkie zobowiązania z poprzednich lat zostały uwzględnione w nowym programie – mówi Jan Ardanowski, doradca prezydenta, były wiceminister rolnictwa.

Z naszych szacunków wynika, że na wypłaty rent strukturalnych może potrzebować dodatkowo nawet 450 mln zł. Kwota ta może jeszcze wzrosnąć, bo wśród polityków koalicji pojawiają się opinie o potrzebie zwiększenia wysokości rent strukturalnych. Teraz średnie świadczenie wynosi 933 zł miesięcznie, a w programie z lat 2004 – 2006 było dwa razy wyższe. – Rząd nie powinien po prostu obiecywać pieniędzy, których nie ma – przekonuje Jan Ardanowski.

Choć resort rolnictwa nie chce tego komentować, nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że pieniądze dla rolników ministerstwo zamierza zdobyć kosztem przedsiębiorców. Na inwestycje z firm z branży spożywczej i leśnej zarezerwowano w PROW w sumie 1,1 mld euro. Fundusze miały starczyć dla 1,5 tys. przedsiębiorstw.

Ale po przeprowadzeniu pierwszego naboru wniosków okazało się, że przedsiębiorcy starają się o niewielkie dotacje, średnio 2 mln zł, czyli dziesięciokrotnie mniej, niż wynosi górna granica wsparcia. Resort rolnictwa liczy, że firmy nie wykorzystają całej kwoty dotacji i zaoszczędzone pieniądze będzie można przesunąć na działania wobec rolników. – Jest okazja do zmiany PROW, bo po roku od jego uruchomienia można starać się w Komisji Europejskiej o zgodę na korektę programu – przypomina Wiktor Szmulewicz.

Jednak w 2008 roku raczej nie uda się zaoszczędzić na przedsiębiorcach. Wnioski o dofinansowanie inwestycji złożyło już 813 firm. Starają się o dotacje na łączną sumę 1,6 mld zł, a zarezerwowano dla nich na ten rok tylko 1,15 mld zł.

Przedsiębiorcy są oburzeni pomysłem ograniczenia dostępnych dla nich funduszy.

– Przejadamy unijne pieniądze, zamiast przeznaczać je na poprawę konkurencyjności sektora rolno-spożywczego, by sprostał zagranicznej konkurencji – krytykuje prezes Zakładów Mięsnych w Bydgoszczy Marek Sadkowski, który zamierza starać się o dotacje z PROW.

Zmiany w programie będą dotyczyły także premii dla młodych rolników. W przeciwieństwie do lat poprzednich w tym roku rolnicy nie kwapili się ze składaniem wniosków o te dotacje. Wyczerpali zaledwie jedną czwartą funduszy. Zamiast przesunąć pieniądze z tego działania na inne, resort rolnictwa planuje zmianę kryteriów, by o pomoc mogło wnioskować więcej rolników.