Jak wyeliminować CO2 i obronić węgiel?

- Pod względem spalania węgla w UE Polska jest wyjątkowa, ale jeśli chodzi o świat, to tych krajów jest przecież bardzo dużo – mówił Janusz Reiter, były ambasador RP w Niemczech i USA, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych. – UE lubi się zamknąć i traktować jak osobna część świata, ale problem CO2 jest problemem globalnym – dodał.

UE w Mapie Drogowej 2050 sugeruje, że jeśli spalać węgiel w elektrowniach, to tylko z użyciem instalacji CCS (wychwyt i podziemne składowanie CO2). Polska już trzy razy zawetowała unijne propozycje. Nie znaczy to jednak, że jesteśmy przeciwni CCS – PGE ma zbudować instalację demonstracyjną, jedną z 12 jakie powstaną w UE i dadzą odpowiedź na pytanie, czy CCS może być instalacją stosowaną na skalę przemysłową.

- Ja nie twierdzę, że CCS jest najlepszym rozwiązaniem, ale to jakiś pomysł. Ta technologia na świecie od 30 lat wspiera wydobycie ropy i gazu, bo je przyspiesza. A Polska musi rozmawiać z UE na argumenty, bo samo „nie bo nie" nie wystarczy – podkreślał Reiter.

Przypomniał, że jak na razie w UE CCS nie miał szczęścia – choć był testowany w Niemczech (Vattenfall) nie zyskał poparcia opinii społecznej.

- Przyjęto zdanie większości, że CO2 i efekt cieplarniany są związane, a teraz trzeba by to przełożyć na język techniki i ekonomii oceniając koszty skuteczności na skalę przemysłową – mówił Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki. – UE na 12 instalacji chce dać 1 mld euro.  Jednak CCS to obniżenie sprawności elektrowni o 8-10 proc. A to podnosi koszty inwestycji oraz samej energii, choć co prawda koszty energii z odnawialnych źródeł i tak są wyższe niż z węgla z CCS – powiedział. Na świecie obecnie testowanych jest ok. 80 projektów CCS.

- Co nie znaczy jednak, że Polska powinna wszystko kontestować nie przedstawiając Brukseli żadnej alternatywy – dodał były wicepremier.

Gdzie to trzymać?

Jednak testy ekonomiczne samej technologii to jedno. Pojawiają się bowiem pytania o składowanie gazu pod ziemią oraz o jego transport. Zdaniem dra Ireneusza Grzybka z Wyższego Urzędu Górniczego sprawa emisji CO2 w CCS to możliwość jej ucieczki do krajów biedniejszych, które będą produkować te same towary tylko ze szkodą dla środowiska.

- W Niemczech spotkałem się z taką teorią, że taniej jest budować elektrownie już z CCS niż potem je do CCS dostosowywać – mówił dr Grzybek. – Kwestia zatłaczania pod ziemię jednak rodzi oczywiście pytanie, jak długo uda nam się utrzymać ten dwutlenek węgla w danym miejscu, czy to się nie rozszczelni i ilu lat obserwacji potrzeba, by to stwierdzić – tłumaczył. Dodał, że Kuwejtowi czy Katarowi, gdzie CO2 przyspieszy wydobycie innych surowców składowanie CO2 na pewno się opłaci, a Polska musi sobie na to pytanie odpowiedzieć.

- Religijność UE ws. klimatu jest bardzo ortodoksyjna, a my jesteśmy wierzący, tylko trochę mniej praktykujący – mówił prof. Maciej Kaliski z Ministerstwa Gospodarki. – Tylko że to Polska jako kraj będzie podlegać najbardziej tym restrykcjom, bo choć nasz energy mix będzie się zmieniał, bo dojdzie atom czy źródła odnawialne, to nasza energetyka nadal będzie się opierać na węglu – mówił były wiceminister gospodarki ds. górnictwa. Dodał, że wg. Szacunków Greenpeace CCS może dać spadek efektywności siłowni nawet o 20 proc., czyli na trzy działające bloki potrzebny będzie kolejny. - Ja wobec CCS w Polsce jestem sceptyczny. Polska to nie Arabia Saudyjska i Kuwejt, by składowanie CCS nam pomagało. A patrząc na niechęć społeczności lokalnych do łupków czy węgla brunatnego i nowych inwestycji nie wiem, czy udałoby się przeforsować CCS – mówił prof. Kaliski.

- Dzis składujemy CO2 w atmosferze, to czemu nie możemy w ziemi? – pytał dr Andrzej Siemaszko, szef Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE – Tylko gdzie tu jest nasza nauka i polskie technologie? Nie inwestowaliśmy w badania, więc teraz inni nam mówią, co i jak mamy robić. A to my powinniśmy być liderem czystych technologii węglowych – dodał przypominając, że Polska wydaje na badania 2 mld euro rocznie, czyli trzy razy mniej, niż wynosi średnia unijna. – Nauka kosztuje, ale trzeba sprawdzać, jakie technologie są najlepsze nawet, jeśli wynik testów będzie negatywny – podkreślał Siemaszko.

- UE jest niekonsekwentna, bo z jednej strony mówi w dużej mierze nie łupkom, że zagrożone są strefy wodonośne, a drugiej chce zatłaczać CO2 w skorupę ziemską – dodawał Maciej Kaliski.