Debata o wspólnym rynku energii UE

Czy integracja rynków energii może być szansą dla państw naszego regionu? Kwestię tę omawiali w Krynicy uczestnicy panelu „Wewnętrzny rynek energii UE – szansa dla Europy Centralnej?". Debatę poprowadził prezes grupy Lotos Paweł Olechnowicz.

Z analiz Central Europe Energy Partners wynika, że konkurencyjność państw UE11, czyli tzw. nowej unijnej jedenastki, będzie kluczowa dla ich wzrostu i nadrabiania zaległości w rozwoju w stosunku do średniej unijnej. – Waga energochłonnych gałęzi przemysłu w rozwoju gospodarek UE11 oznacza, że region ten jest szczególnie wrażliwy na rosnące ceny energii – powiedziała Yvonne Ruf, senior project manager z niemieckiego oddziału firmy doradztwa strategicznego Roland Berger.

Tania energia dla konkurencyjności

Z zaprezentowanego przez nią raportu CEEP wynika, że rosnące koszty zakupu energii, zwiększając koszty produkcji, tworzą presję na wyższy poziom cen w całej gospodarce.

– Bieżące trendy wskazują, że w najbliższych latach zagadnienie to w krajach Europy Środkowej i Wschodniej będzie się nasilać – wyjaśniła Yvonne Ruf.

Paweł Olechnowicz zgodził się, że ceny energii są jednym z głównych czynników wpływających na wzrost gospodarki. Uczestnicy dyskusji zwrócili również uwagę, że w USA dostęp do taniej energii z gazu łupkowego oraz niekonwencjonalnych złóż ropy wywołał bezprecedensowy wzrost konkurencyjności przemysłu. To sprawia, że z globalnego punktu widzenia kraje UE11 znalazły się w jeszcze trudniejszej pozycji.

Regionalne wyzwania

– Mimo rosnącego wzrostu efektywności w wykorzystaniu energii prognozuje się, że światowy popyt na nią będzie rósł. Rumunia, jako kraj UE, dzięki swoim zasobom naturalnym może być państwem, które przyczyni się do wpierania bezpieczeństwa energetycznego Wspólnoty – mówił Maricel Popa, sekretarz stanu w rumuńskim Ministerstwie Gospodarki.

– Natomiast jeśli chodzi o odrzucenie węgla jako paliwa, to nie możemy się na to zgodzić. Równie ważne jest dla nas, by z wielką uwagą analizować wszelkie koszty wynikające z unijnych polityk. Ceny energii w Europie są wyższe niż w innych częściach świata. Dlatego ważne jest, by znaleźć odpowiedni środek wspierający Unię w czasie globalizacji – ocenił Maricel Popa.

Jaroslav Neverovič, ministers ds. energii Litwy, zadeklarował, że dążenie do jednolitego unijnego rynku energii stanowi jeden z priorytetów trwającej właśnie prezydencji litewskiej w UE.

– Kwestiami do rozwiązania są budowa połączeń międzysystemowych i tworzenia wspólnego rynku energii. Według nas są to osiągalne cele. Ta praca nie rozpoczyna się dopiero teraz. Kontynuujemy proces, który ruszył w 2011 r. podczas polskiej prezydencjii. Wówczas uzgodniono cele, które mają być wdrożone do roku 2014. Mamy jeszcze trochę czasu – mówił minister gospodarki Litwy.

Polityka energetyczna do korekty

Do kwestii współzależności pomiędzy wzrostem cen energii a konkurencyjnością i przyspieszeniem rozwoju gospodarek państw Europy Centralnej odniósł się również Günther Verheugen.

Zdaniem byłego komisarza UE ds. przemysłu i przedsiębiorczości unijna polityka energetyczna osiąga wyniki gorsze od oczekiwanych. – Nie mamy jasnej strategii. Czego brakuje? Właściwej równowagi między konkurencyjnością a bezpieczeństwem środowiska. Co więcej, polityka UE zmienia co jakiś czas kierunek. Wcześniej kładziono nacisk na konkurencyjność. Później, od czasu niemieckiej prezydencji, priorytetem stał się klimat. W efekcie tych zmian obecnie mamy politykę rozdrobnioną na poziomie poszczególnych krajów – ocenił Verheugen.

Dodał, że choć musimy wzmocnić unijną gospodarkę, to polityka przeciwdziałania zmianom klimatu tworzy kolejne przeszkody. – Moim zdaniem polityka energetyczna jest nie do przyjęcia. W Niemczech koszt uniknięcia emisji jednej tony dwutlenku węgla wynosi 600 euro. A cena uprawnień do emisji CO2 na unijnym rynku wynosi niewiele więcej niż 4 euro za tonę. To wszystko jest nieracjonalne, nakłada na odbiorców kolejne wymuszone koszty – uznał Verheugen.

Prezes Kompanii Węglowej Joanna Strzelec-Łobodzińska postulowała, by poszczególne decyzje dotyczące ochrony środowiska w UE uwzględniały ocenę ich wpływu na gospodarkę. – Pierwszy aspekt, który trzeba brać pod uwagę, to wpływ na ceny. Drugi to wpływ na konkurencyjność – mówiła Joanna Strzelec-Łobodzińska.

Dodała, że pod względem poziomu cen energii dla odbiorców indywidualnych Polska jest w UE na 20. miejscu, a dla przemysłowych na 15. – Ale jeśli weźmiemy pod uwagę również siłę nabywczą, to nawet w Niemczech ceny energii są niższe niż u nas. Realnie oceniając, powinniśmy odbudowywać naszą energetykę, opierając ją na własnym węglu kamiennym i brunatnym, inwestując w nowe, wysokosprawne bloki wykorzystujące najwyższą myśl techniczną – powiedziała szefowa KW.

Jej zdaniem celem, do którego powinna dążyć UE, jest podnoszenie  bezpieczeństwa energetycznego opartego na węglu, połączone z rozbudową transgranicznych połączeń do przesyłu energii. – Budujmy bezpieczeństwo na tych surowcach, które posiadamy, jak najbardziej dbając o środowisko. Jest to ważne szczególnie w kontekście dochodzenia przez niektóre kraje naszego regionu do wyższego poziomu rozwoju gospodarczego – podsumowała Strzelec-Łobodziński.

Janusz Lewandowski, komisarz europejski ds. programowania finansowego i budżetu, zwrócił uwagę, że jeśli chodzi o energetykę oraz wzrost gospodarczy, to w Europie Centralnej nadrabiamy zapóźnienia. – Litwa, Słowacja i Polska są kandydatami do szybszej konwersji niż inne kraje regionu, taka jest prognoza do 2022 r. – podsumował komisarz.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki