Niemcy ratunkiem dla polskiego węgla

Zmiana polityki energetycznej w Niemczech może pomóc polskim kopalniom wyjść z kłopotów. Nasz zachodni sąsiad zapowiada stopniowe ograniczanie wsparcia dla odnawialnych źródeł energii i zwiększanie produkcji prądu w elektrowniach węglowych. To spowoduje wzrost zapotrzebowania na ten surowiec. Nasze kopalnie już zacierają ręce i liczą na nowe kontrakty.

Niemcy od lat są najważniejszym rynkiem eksportowym dla polskiego węgla. W 2013 r. wywieźliśmy tam 3,3 mln ton tego surowca. Oznacza to, że za Odrę trafiała co trzecia tona surowca sprzedawana przez nasze kopalnie na zagranicznych rynkach.

Resort gospodarki obliczył, że jeśli pojawi się dodatkowe zapotrzebowanie, już w tym roku eksport do Niemiec może wzrosnąć o kolejne 2,05 mln ton, a w 2015 r. o 4,4 mln ton. – To ostrożne szacunki – przekonuje Ilona Antoniszyn-Klik, wiceminister gospodarki w odpowiedzi na interpelację poselską. – Postępująca poprawa infrastruktury transportowej i komunikacyjnej sprzyjać będzie zwiększeniu konkurencyjności polskiego węgla na rynku niemieckim i szerzej, międzynarodowym – dodaje.

Duża szansa

W Polsce sprzedażą węgla na zagranicznych rynkach zajmuje się głównie Węglokoks. Jego współpraca z niemieckimi klientami trwa już od kilkudziesięciu lat. Spółka realizuje na tamtym rynku średnio 40–50 proc. rocznego eksportu. – W najbliższych latach jest szansa na kontynuację dostaw, nawet w większym wymiarze niż dotychczas, i nasza firma od strony organizacyjnej i handlowej jest do tego przygotowana – zapewnia Marzena Mrozik, rzeczniczka Węglokoksu.

Zastrzega jednak, że aby tak się stało, muszą być spełnione dwa warunki. – Zwiększony popyt ze strony rynku niemieckiego i realne możliwości podażowe ze strony naszych rodzimych producentów węgla – podkreśla Mrozik.

Na kolejne kontrakty na rynku niemieckim z nadzieją czekają kopalnie. Tym bardziej że sytuacja w branży jest dramatyczna. Z uwagi na spowolnienie gospodarcze na świecie i spadające ceny węgla śląskie kopalnie działają na granicy lub poniżej rentowności.

Jak szacuje Lubelski Węgiel Bogdanka, cena węgla dla energetyki zawodowej w Polsce spadła w ubiegłym roku o 14 proc., poniżej 225 zł za tonę. Do tego ciepła zima skutkowała mniejszym niż zwykle zużyciem energii i nagromadzeniem się przy elektrowniach dużych zapasów surowca. – To powoduje, że część elektrowni nie wywiązuje się z umów i nie odbiera od nas zakontraktowanego węgla – mówi nam przedstawiciel jednej ze spółek węglowych. W efekcie na zwałach kopalń leży prawie 7 mln ton niesprzedanego surowca.

Rosnące zapotrzebowanie ze strony naszych sąsiadów nie rozwiąże co prawda wszystkich problemów polskiego górnictwa, ale może pomóc pozbyć się nadwyżek surowca. – Wzrost eksportu do Niemiec to dla nas duża szansa. Pod warunkiem oczywiście, że nasi sąsiedzi będą chcieli zapłacić za nasze produkty godziwą cenę – twierdzi Zbigniew Madej, rzecznik Kompanii Węglowej.

To właśnie ta śląska spółka, która jest największym producentem węgla w kraju, ma najpoważniejsze problemy finansowe. Z nieoficjalnych informacji wynika, że w tym miesiącu może nie wypłacić na czas pełnej pensji swoim pracownikom.

Na razie rynek niemiecki nie jest natomiast kluczowy dla Katowickiego Holdingu Węglowego. Rocznie sprzedaje tam zaledwie kilkadziesiąt tysięcy ton węgla. – Ale to może się w przyszłości zmienić, bo zarówno sami, jak i przez Węglokoks szukamy możliwych kierunków zbytu – przyznaje Wojciech Jaros, rzecznik KHW.

A co z energią?

Część ekspertów martwi się jednocześnie, że wzrost produkcji prądu z węgla może wpłynąć na obniżkę cen energii w Niemczech. A to z kolei może spowodować wzrost importu do Polski prądu zza zachodniej granicy przy jednoczesnym spadku produkcji w polskich elektrowniach.