Społecznie odpowiedzialne firmy pamiętają o edukacji

Inicjatywy dotyczące współpracy z placówkami edukacyjnymi bądź ukierunkowane na młodzież z tych placówek oraz projekty społeczne związane ze zdrowiem i zdrowym stylem życia (w tym zdrowym odżywianiem) – to one stanowią największą grupę, bo niemal połowę z 51 kampanii, programów i akcji edukacyjnych biznesu, jakie znalazły się na pierwszej w Polsce liście tych przedsięwzięć.

Organizatorem pionierskiego zestawienia „Edukacyjne działania biznesu. Lista najbardziej znaczących inicjatyw" jest Forum Odpowiedzialnego Biznesu – najstarsza i największa organizacja pozarządowa w Polsce, która od 2000 r. w kompleksowy sposób zajmuje się koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu, czyli CSR. „Rzeczpospolita" jest partnerem medialnym listy.

Edukacyjny trend

Jak wyjaśnia Mirella Panek-Owsiańska, prezeska FOB, przygotowując projekt listy, organizatorom przyświecało kilka celów, w tym chęć pokazania skali i różnorodności podejmowanych przez biznes działań w zakresie edukacji. – Edukacji kierowanej do bardzo szerokiego grona: począwszy od pracowników i współpracowników, po przedsiębiorców, uczniów lub całe społeczeństwo, jeśli weźmiemy pod uwagę programy ogólnopolskie. Edukacji szeroko rozumianej, bo skupionej m.in. na przygotowaniu młodych ludzi do wejścia na rynek pracy, na kwestiach bezpieczeństwa, w tym bardzo często pojawiającego się tematu bezpieczeństwa w sieci, profilaktyki zdrowotnej, promowaniu zdrowego stylu życia czy też zachowań proekologicznych – podkreśla Mirella Panek-Owsiańska.

– Zależało nam również, aby za pośrednictwem listy zwrócić uwagę na ten zakres działalności firm, który często jest niezauważany, a praca ludzi stojących za tymi inicjatywami – niedoceniana – dodaje prezeska FOB.

Tymczasem według danych organizacji coraz więcej firm łączy projekty edukacyjne ze swoją podstawową działalnością, zwłaszcza gdy strategicznie podchodzą do CSR. Jak zwraca uwagę Agnieszka Siarkiewicz, menedżerka promocji i komunikacji FOB, temat działań edukacyjnych prowadzonych przez biznes był jednym z trendów wskazanych przez autorów raportu FOB „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2015. Dobre praktyki". Ten trend potwierdzają również badania, które FOB przeprowadziło w ubiegłym roku, „Menedżerowie CSR": niemal co trzeci z uczestników ankiety wskazał edukację wśród głównych problemów społecznych, do których rozwiązania przyczynił się w ostatnich latach biznes.

Dziesiątka internautów

Mirella Panek-Owsiańska podkreśla, że liczby dotyczące zestawienia 51 najbardziej znaczących inicjatyw edukacyjnych biznesu dowodzą, że udało się osiągnąć cele przyświecające organizatorom projektu. O miejsce na liście ubiegało się łącznie ponad 300 inicjatyw zgłoszonych przez 115 firm. Etap weryfikacji FOB przeszło 88 proc. z nich, czyli 271 działań, które trafiły pod ocenę kapituły. 18-osobowa kapituła złożona z przedstawicieli różnych środowisk – specjalistów w różnych dziedzinach (m.in. CSR, ochronie środowiska, rynku pracy przedsiębiorczości i edukacji) – wyłoniła 51 najbardziej znaczących inicjatyw.

– Każda osoba z kapituły brała pod uwagę, czy dana inicjatywa jest istotna dla grupy docelowej lub odpowiada na ważny problem społeczny, czy jest spójna z profilem działania firmy lub jest podejmowana od wielu lat oraz czy ma dobrze dopasowane działania do rozwiązania danego problemu – wyjaśnia Mirella Panek-Owsiańska. Dziesiątkę finalistów projektu wybrali internauci w otwartym głosowaniu, w którym 5,8 tys. unikalnych użytkowników oddało łącznie ponad 17,4 tys. głosów.

Jak zaznacza Agnieszka Sierkiewicz, projekt nie był konkursem, a lista nie jest rankingiem – dlatego zarówno dziesiątka finalistów, jak i pozostali uczestnicy zestawienia są przedstawieni w kolejności alfabetycznej. – Uznaliśmy, że rozmaitość inicjatyw uniemożliwia ich porównanie, a forma konkursu odsunęłaby na dalszy plan nasz cel podstawowy: zwrócenie uwagi na znaczenie działań edukacyjnych dla firm i ich interesariuszy w kontekście społecznej odpowiedzialności biznesu – wyjaśnia Mirella Panek-Owsiańska.

Podzielić się wiedzą

Z analizy tematycznej 51 najbardziej znaczących inicjatyw edukacyjnych biznesu w Polsce wynika, że obok działań ukierunkowanych na edukację młodzieży oraz kwestie zdrowia i zdrowego stylu życia firmy angażują się też w kampanie, programy czy akcje dotyczące bezpieczeństwa – w tym często bezpieczeństwa w sieci, oraz starają się edukować konsumentów – szczególnie w dziedzinie finansów.

– Przykłady zaczerpnięte z listy pokazują, że firmy coraz chętniej dzielą się wiedzą i kompetencjami – w obszarach, na których się znają. I jestem przekonana, że zarówno same firmy, jak i beneficjenci tych projektów czerpią z nich korzyści – podkreśla Mirella Panek-Owsiańska. Listę ogłoszono podczas 6. Targów CSR, które odbyły się 17 listopada br. na PGE Narodowym w Warszawie.

Opinie

Marzena Strzelczak, dyrektor generalna, członkini zarządu FOB, przewodnicząca kapituły

Firmy wiedzą, że ich zaangażowanie społeczne jest równie potrzebne jak zaangażowanie ekonomiczne. Polscy respondenci badania Edelman Trust Barometr wśród priorytetów takiej aktywności najczęściej wskazują kwestie zdrowotne. Z tymi oczekiwaniami dobrze współgra edukacja prozdrowotna, popularyzacja zdrowych nawyków i stylu życia. To z jeden z najchętniej podejmowanych przez firmy tematów. Co ciekawe, wśród inicjatyw edukacyjnych zgłoszonych do listy stosunkowo niewiele jest tych dedykowanych pracownikom, choć to szczególna grupa interesariuszy. Dużo szersza niż osoby zatrudnione w firmie, jeśli weźmiemy pod uwagę rodziny, przyjaciół i znajomych, a także – paradoksalnie – nieznajomych. Jak pokazują wspomniane wyżej badania, pracownicy to najbardziej wiarygodni ambasadorzy firm. Im ufamy najbardziej, nie tylko w odniesieniu do kwestii relacji pracowniczych i relacji z konsumentami, ale także – co ciekawe – w kwestiach wyników finansowych. Warto o tym pamiętać i zanim zadbamy o komunikację zewnętrzną, zatroszczyć się o komunikację wewnątrz firmy, także wtedy, gdy nasz projekt kierowany jest całego społeczeństwa.

Jan Ruszkowski, Polska Zielona Sieć, członek kapituły

Działania edukacyjne biznesu, podobnie jak i cały CSR, przez prośrodowiskowe organizacje pozarządowe traktowane są najczęściej z dużą rezerwą. „Nie dziwi nic" – gdyż jako bardziej świadome, zielone NGO-sy są wyjątkowo wyczulone na działania pozorne, mało wartościowe lub mające na celu jedynie na tzw. greenwashing. W Polsce, niestety, takich przedsięwzięć nadal nie brakuje.

Projekty takie jak Lista pomagają naświetlać różnice pomiędzy działaniami świetnymi, godnymi naśladowania, a tymi pozorowanymi. Co ciekawe, najlepsze inicjatywy nie zawsze są realizowane przez największych graczy – oprócz rozmachu bardzo ważny jest pomysł, który najczęściej można przeskalować.

Wartościowe działania edukacyjne, jeśli są spójne i zakorzenione w strategii przedsiębiorstwa, bazujące na jego know-how np. w zakresie recyklingu, energoefektywności czy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, bez problemu, na szczęście, bronią się same. Dziś pozytywnie się wybijają, inspirują i wyznaczają kierunki, a jutro, dzięki mechanizmom rynkowym, staną się standardem.

Kamil Pluskwa-Dąbrowski, Federacja Konsumentów, członek kapituły

Powszechny dostęp do informacji, śledzenie globalnych trendów, dzielenie się opiniami w mediach społecznościowych – to wszystko sprawia, że konsumenci są świadomi swoich możliwości jako uczestnicy rynku.

Tę nową jakość w relacjach przedsiębiorca – konsument dostrzega także biznes. Czasy, gdy komunikacja pomiędzy firmami a konsumentami ograniczała się do przekazu reklamowego, minęły bezpowrotnie. Edukacja konsumentów wpisała się na dobre w strategie biznesowe.

Działania edukacyjne, prowadzone odpowiedzialnie, niebędące przykrywką dla działalności marketingowej, przyczyniają się do podnoszenia świadomości konsumenckiej i wiedzy zarówno o produkcie, jak i producencie. Rzetelna edukacja jest korzystna dla obu stron; dostarcza konsumentom wiedzy, ale również buduje ich zaufanie do firmy. Na przestrzeni lat widać zmiany w działalności edukacyjnej, obecnie firmy realizują duże projekty (często w partnerstwach), które są skierowane nie tylko do ogółu, ale i do konkretnych grup odbiorców. Nie zawsze też dotyczą stricte obszaru działalności firmy, ale starają się pokazać, jak cele społeczne wspierają cele biznesowe.

Magdalena Rojek-Nowosielska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, członkini kapituły

Czy „pozwolić" podmiotom biznesowym angażować się w edukację? A dlaczego nie? Jeśli cel związany z działaniem edukacyjnym zostanie zrealizowany – czyli w myśl definicji edukacji rozumianej jako proces przekazywania wiedzy, będzie zmierzał do kształtowania postaw i budowania świadomości oraz przyczyniał się do rozwoju człowieka.