Frankowy kryzys dobiega końca? Odpowiedź wcale nie jest prosta

Od momentu słynnego wyroku TSUE z czerwca 2023 r. frankowicze złożyli ok. 38 tys. nowych pozwów przeciwko bankom – wynika z naszej analizy danych podawanych przez siedem banków notowanych na GPW. Rok wcześniej (w okresie II kw. 2022 r. – II kw. 2023 r.) było ok. 29,8 tys. Wyraźnie widać, że wizja darmowego kredytu podziałała na wyobraźnię kredytobiorców CHF i przyspieszyła decyzje o wejściu na ścieżkę sądową.

Jednocześnie same banki podkreślają, że szczyt fali nowych pozwów jest już chyba za nami. Nasza analiza pokazuje zaś, że rzeczywiście najwięcej spraw wpłynęło do sądów w III i IV kwartale 2023 r. – po ponad 10 tys., w II kwartale bieżącego roku było ich trochę mniej – ok. 8,2 tys.

Kiedy opadnie fala frankowych pozwów

Czy frankowe tsunami, które jest obecnie najważniejszym ryzykiem dla stabilności finansowej polskiego sektora bankowego, naprawdę zaczyna się kończyć? Odpowiedź wcale nie jest prosta.

– Jeśli chodzi o falę nowych pozwów, zdaje się ona rzeczywiście powoli opadać, choć wolniej, niż można się było spodziewać kwartał wcześniej – komentuje Kamil Stolarski, analityk Santander Biuro Maklerskie. – Przyjmuję taki scenariusz, w którym w kolejnych kwartałach będziemy obserwować stopniowe spadki napływu nowych spraw, z przyspieszeniem tych spadków może w przyszłym roku – ocenia Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ.

Czytaj więcej

Banki

Bankowcy apelują do rządu o dialog. "To cud, że nie mamy w Polsce kryzysu bankowego"

- To cud, że nie mamy w Polsce kryzysu bankowego – ostrzega Cezary Stypułkowski, prezes mBanku. Środowisko postuluje szybkie rozwiązanie nabrzmiewającego problemu ryzyka prawnego. Na mapie wyzwań jest też zielona rewolucja.

Taki scenariusz opiera się na założeniu, że nie będzie już nowych wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE czy polskiego Sądu Najwyższego, które byłyby jeszcze bardziej korzystne dla frankowiczów i byłyby mocno nagłaśniane medialnie. Poza tym, jak wskazują eksperci, w ogóle szybko kurczy się liczba aktywnych, jeszcze spłacanych przez klientów kredytów CHF. Tym samym zmniejsza się (przynajmniej teoretycznie) pula potencjalnych pozwów.

Z danych KNF wynika, że na koniec czerwca w „bilansach” banków było jeszcze 220 tys. aktywnych hipotek frankowych. Szacując, że ok. 169 tys. z nich już jest objętych pozwami, zostaje więc 51 tys. kredytobiorców, którzy nie podjęli działań zmierzających do redukcji zadłużenia ani w wyniku ugody z bankiem, ani unieważnienia umowy na drodze sądowej. Rok wcześniej takich osób mogło być ok. 147 tys.

Czytaj więcej

Banki

Wyrok TSUE: sukces frankowiczów, bolesna porażka banków

Darmowy kredyt frankowy łącznie będzie kosztował 100 mld zł. Stabilność sektora z tego tytułu nie powinna zostać zachwiana – oceniają eksperci. Ale koniec końców ktoś za to będzie musiał zapłacić.

Dobrze to widać w poszczególnych bankach, które analizujemy. Np. mBank podaje, że liczba aktywnych kredytów na koniec II kw. br. wynosiła ok. 23,5 tys., z czego 74 proc. znajdowało się w sądzie. Pozostało więc 6,1 tys. hipotek bez żadnych decyzji wobec 10,1 tys. na koniec grudnia 2023 r. W PKO BP może być ich obecnie ok. 23 tys., a w Banku Pekao – ok. 5,6 tys. (nie ma porównania z poprzednimi okresami).

Cień spłaconych kredytów

– Gdyby frankowy problem dotyczył tylko aktywnych umów, bylibyśmy coraz bliżej końca – komentuje Michał Sobolewski. – Ale niestety, w grę wchodzą jeszcze kredyty już spłacone. A to, jak się zachowają kredytobiorcy, którzy już zamknęli swoje rozliczania z bankiem, jest wielką niewiadomą – zaznacza Sobolewski. – Teoretycznie na razie takich spraw nie ma dużo – zauważa też Kamil Stolarski. – Jednak ich dynamika jest niepokojąca. Zakładaliśmy, że liczba pozwów na spłaconym portfelu będzie spadać, a okazało się, że jednak rośnie, i to mocno – podkreśla.

Czytaj więcej

Banki

Dług frankowy szybko topnieje... w statystykach

Pod względem kosztów dla sektora bankowego problem kredytów CHF jest coraz bliższy rozwiązania. Ale i frankowicze, i same banki będą się z tym problemem borykać jeszcze przez lata.

Jak to wygląda w liczbach? Trudno o dokładne dane, ale znowu sięgając po przykład mBanku (który stara się być w kwestiach frankowych jak najbardziej szczegółowy), mowa o podwojeniu się tego typu nowych spraw sądowych w ciągu roku. W II kwartale 2024 r. wniesiono ich 504, rok wcześniej – 213. Z kolei Millennium informuje, że na koniec II kw. br. pozwów wobec spłaconych kredytów było ok. 2,93 tys. wobec 2,26 tys. na koniec IV kw. ub.r., w Pekao – odpowiednio – 1,9 tys. i 1 tys., a w PKO BP – 6 tys. oraz 3,6 tys.

Z punktu widzenia banków oczekiwany koniec frankowego tornado jest o tyle istotny, że oznaczałby kres ogromnych kosztów obciążających zyski, ryzyka prawnego kredytów frankowych. W raporcie z czerwca br. Komitet Stabilności Finansowej wylicza, że tylko na koniec grudnia ub.r. łączna kwota utworzonych rezerw na ten cel wyniosła ok. 75 mld zł (z czego kilkanaście miliardów zostało już wykorzystanych na pokrycie kosztów prawomocnych wyroków sądowych oraz ugód zawartych z kredytobiorcami).

W pierwszej połowie tego roku koszty ryzyka frankowego w siedmiu analizowanych bankach zmniejszyły się do 7,8 mld zł wobec 10,7 mld zł rok wcześniej. – Jednak jeszcze nie można jednoznacznie stwierdzić, że proces zawiązywania rezerw może istotnie spowolnić w najbliższym czasie – zastrzega KSF w swojej publikacji.

– Większość banków ocenia, że jeszcze w tym roku konieczne będą dalsze rezerwy, czasami nawet znaczne. Być może w kolejnych kwartałach można pomyśleć o ich zmniejszeniu, ale tak naprawdę nikt nie ma pewności co dalej. Wszystko zależy od decyzji, jakie podejmować będą klienci – zaznacza Michał Sobolewski.

Czytaj więcej

Banki

Frankowicze górą. Z kim zwykle wygrywają?

Sądowa machina rozpędziła się na dobre, zapada coraz więcej wyroków frankowych. Trójka najczęściej pozywanych kredytodawców to PKO BP, Millennium i BPH.