Cenny gen przodków

Ludzie archaiczni żyli na płaskowyżu tybetańskim już 160 tys. lat temu.

Aktualizacja: 20.06.2019 20:40 Publikacja: 20.06.2019 18:28

Jaskinia Baishiya leży na wysokości 3300 m n.p.m.

Jaskinia Baishiya leży na wysokości 3300 m n.p.m.

Foto: materiały prasowe

Świadczy o tym masywna żuchwa z zębami trzonowymi i przedtrzonowymi, należąca do denisowianina – tajemniczego człowieka z gatunku Homo. Żuchwa pochodzi z Chin, z jaskini Baishiya w prowincji Gansur, leżącej na wysokości 3300 m n.p.m. Wiadomość o tym zamieściło prestiżowe pismo naukowe „Nature".

Jak się okazuje, denisowianie – bliscy ewolucyjnie kuzyni neandertalczyków, gatunek wymarły, zidentyfikowany w 2010 roku dzięki analizie DNA wydobytego z niewielkiej kości paliczka dłoni odkopanej w Denisowej Jaskini na Syberii – żyli także w Chinach. Byli przystosowani do funkcjonowania na dużych wysokościach na długo przed zasiedleniem tych terenów przez przedstawicieli gatunku Homo sapiens.

Szczątki zbadali naukowcy z Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology w Lipsku, zespołem kierował prof. Jean-Jacques Hublin.

DNA nie pomogło

Żuchwa z Chin ma ogromną wartość dla paleoantropologów, ponieważ dotychczas badacze dysponowali jedynie bardzo drobnymi szczątkami kostnymi Denisowian, nieumożliwiającymi rozpoznania cech morfologicznych tego gatunku ludzkiego.

Żuchwa licząca 160 tys. lat została odkryta przypadkowo w grocie Baishiya – sanktuarium buddyjskim – przez jednego z mnichów w 1980 roku. Trafiła na uniwersytet w Lanzhou, a tam leżała latami w magazynie. Jak wspomina prof. Hublin, „pewnego dnia otrzymałem maila od chińskiego kolegi, Dongju Zhang, który przesłał mi fotografie żuchwy. Natychmiast zorientowałem się, że jest to coś nadzwyczajnego. Żuchwa była wyjątkowo masywna, z bardzo dużymi zębami, a ich właściciel miał prymitywną, cofniętą brodę".

Kość pokryta była zwapniałą warstwą, która umożliwiła określenie daty – 160 tys. lat – co odpowiada wiekowi najstarszych znalezisk z Denisowej Jaskini.

– Badania DNA z żuchwy niczego nie dały, ponieważ jest ono zbyt zniszczone. Natomiast analiza białek z zęba trzonowego (nowa technika opracowana przez prof. Hublin) zakończyła się sukcesem. Na tej podstawie naukowcy zyskali pewność, że osobnik ten należał do populacji bliskiej denisowianom – mówił o odkryciu prof. Frido Welker z Uniwersytetu w Kopenhadze.

Analiza morfologiczna żuchwy umożliwiła ustalenie, że jej właściciel dzielił w znacznej części cechy anatomiczne z człowiekiem neandertalskim. Zęby wskazują, że zakończył życie w wieku młodzieńczym.

Nowe datowanie

– Mieliśmy możliwość porównania tej żuchwy z innymi niezidentyfikowanymi skamieniałościami znajdującymi się w chińskich zbiorach muzealnych, uniwersyteckich i kolekcjach. Na tej podstawie doszedłem do przekonania, że duża część archaicznych kości z Chin i wschodniej Azji, starszych niż 50 tys. lat i młodszych niż 350 tys. lat, to prawdopodobnie kości denisowian – wyjaśnia prof. Hublin.

Pod koniec 2018 roku pismo „Science" zamieściło artykuł przedstawiający dowody najstarszego przebywania ludzi na płaskowyżu tybetańskim. Były to populacje z gatunku Homo sapiens. Pojawiły się tam w okresie 40 tys. – 30 tys. lat temu. Teraz się okazuje, że denisowianie dużo wcześniej niż ludzie współcześni przystosowali się do środowiska ubogiego w tlen, posiadali gen umożliwiający oddychanie na ogromnej wysokości. Gen ten, wraz z niewielką domieszką DNA odziedziczonego po denisowianach, posiadają także aktualni mieszkańcy Tybetu.

Świadczy o tym masywna żuchwa z zębami trzonowymi i przedtrzonowymi, należąca do denisowianina – tajemniczego człowieka z gatunku Homo. Żuchwa pochodzi z Chin, z jaskini Baishiya w prowincji Gansur, leżącej na wysokości 3300 m n.p.m. Wiadomość o tym zamieściło prestiżowe pismo naukowe „Nature".

Jak się okazuje, denisowianie – bliscy ewolucyjnie kuzyni neandertalczyków, gatunek wymarły, zidentyfikowany w 2010 roku dzięki analizie DNA wydobytego z niewielkiej kości paliczka dłoni odkopanej w Denisowej Jaskini na Syberii – żyli także w Chinach. Byli przystosowani do funkcjonowania na dużych wysokościach na długo przed zasiedleniem tych terenów przez przedstawicieli gatunku Homo sapiens.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Archeologia
Co archeolodzy znaleźli w podziemnym tunelu w Gucin Gaju?
Archeologia
Pompeje wciąż niepoznane. Archeolodzy odkryli szczątki kolejnych ofiar erupcji Wezuwiusza
Archeologia
Wybrzeże Anatolii. Złoty skarb odkryty w ruinach starożytnego Notion
Archeologia
Tajemnica dziwnej mumii rozwiązana. "Kobieta Krzycząca" umierała w cierpieniu