Alicja, bohaterka książki Lewisa Carrolla, musiała biec po szachownicy. – Królowa Kier wyjaśniła Alicji, że szachownica się przesuwa, wiec żeby stać w miejscu, to trzeba biec, a by przemieszczać się do przodu, to trzeba biec jeszcze szybciej – mówi prof. Krzysztof Klincewicz z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. I tłumaczy, że ta teoria wskazuje też na konieczność ciągłego rozwoju w gospodarce, także w przemyśle spożywczym. Innowacje mają pomóc gospodarce uciec przed efektem królowej Kier.
Co wiedzą konsumenci
Prof. Klincewicz proponuje zmianę podejścia do szukania źródeł innowacji. Jego zdaniem tradycyjnie w Polsce sięgamy do modelu, który powstał w latach 50. w Stanach Zjednoczonych w branży farmaceutycznej, czyli – innowacji szuka się przez prowadzenie badań naukowych, a ich wyniki mają znaleźć jakieś zastosowanie dla konsumentów.
– Tymczasem od lat punktem wyjścia jest pomysł pochodzący od klienta. Biznes i nauka to jedno, ale są jeszcze konsumenci. Stąd biznes ko-kreacji, współtworzenia: to klienci stają się siłą napędową i dyktują, na czym im zależy – mówi Klincewicz. W Polsce na taki projekt zdecydowało się m.in. Jeronimo Martins, które z okazji dwudziestolecia sieci Biedronka uruchomiło platformę, gdzie partnerzy handlowi mieli możliwość zgłaszania pomysłów na nowe produkty, a klienci testerzy głosowali, które z pomysłów trafią do produkcji.
Wsparcie z Unii
– Jeśli popatrzeć na to, na co stawiają dziś Ministerstwo Nauki i NCBR, to wydaje się, że będziemy potęgą w technologiach. W rzeczywistości najlepiej się znamy na elementach psychologicznych i zarządczych i z taką ofertą możemy dołączyć do firm doświadczonych w technologiach – mówi prof. Klincewicz.
Uniwersytet Warszawski jest uczestnikiem unijnego projektu EIT Food – to wielokrotnie opisywany już przez „Rzeczpospolitą" ambitny i warty ponad 6 mld zł europejski program od 2018 r. działający także w Polsce. Do pracy nad innowacjami w przemyśle spożywczym zaproszono 50 partnerów z 13 krajów UE. Polski Maspex i Uniwersytet Warszawski współpracują tu z takimi gigantami jak Cambridge czy PepsiCo. UW wraz z 20 partnerami z Portugalii, Hiszpanii, Litwy prowadzi projekt Consumer Egagement Labs. To oparty właśnie na współtworzeniu projekt, który ma przebadać potrzeby żywieniowe starszych konsumentów. – Okazało się, że nikt w Europie nie zajmuje się na poważnie rynkiem starszych konsumentów – mówi prof. Klincewicz. Efektów badań jeszcze nie zdradza, zapewnia jednak, że mogą zmienić podejście do konsumentów. To przy okazji kolejny problem analizowania innowacji, firmy nie chcą ujawniać kierunków badań, by nie zdradzić się konkurencji.
