Sto lat po prezerwatywach

Antykoncepcja: Blisko 60 lat po tym, gdy do amerykańskich aptek po raz pierwszy trafiła pigułka antykoncepcyjna dla kobiet, na tę męską nadal czekamy. I nic nie wskazuje na to, że pojawi się zbyt szybko.

Aktualizacja: 26.09.2019 17:18 Publikacja: 26.09.2019 16:56

Panowie, którzy testowali męskie pigułki, narzekali na obniżone libido i zaburzenia erekcji

Panowie, którzy testowali męskie pigułki, narzekali na obniżone libido i zaburzenia erekcji

Foto: AdobeStock

Cieszący się wątpliwym zaufaniem specjalistów do spraw planowania rodziny stosunek przerywany (z danych WHO wynika, że jego wskaźnik zawodności wynosi od 4 do 27 proc.), niespecjalnie lubiana przez część społeczeństwa – aczkolwiek często stosowana – prezerwatywa i skuteczna, choć wiążącą się interwencją chirurgiczną, wazektomia to cała oferta kierowana do panów.

Kobiety mogą wybierać

Pierwsza metoda liczy sobie pewnie lat tyle, co i cała ludzkość (mowa o niej m.in. w starotestamentowej historii Onana), druga zyskała na popularności w XVIII wieku, trzecią zaczęto stosować w 1899 roku. Wniosek jest prosty – od ponad 100 lat w sprawie męskiej antykoncepcji nie ruszyliśmy się z miejsca. Wręcz przeciwnie, stosunek przerywany i prezerwatywy to wciąż dwa najchętniej stosowane przez polskie pary sposoby na uniknięcie niechcianej ciąży. Wybiera je kolejno 24 i 41 proc.,14 proc. z nich decyduje się natomiast na stosowanie metod naturalnych – to dane z raportu Zbigniewa Lwa-Starowicza „Seksualność kobiet 2016".

To mało, biorąc pod uwagę możliwości antykoncepcji, z jakich mogą korzystać współcześnie kobiety. Panie mają do swojej dyspozycji plastry, wkładki domaciczne, krążki dopochwowe, implanty podskórne, iniekcje, antykoncepcję awaryjną, czyli tabletkę „dzień po". I oczywiście tabletki antykoncepcyjne uchodzące dziś za najpopularniejszą formę antykoncepcji hormonalnej. A wszystko to powstało i upowszechniło się podczas tych samych 100 martwych dla męskiej antykoncepcji lat.

Pierwszą dopochwową metodę antykoncepcji opracował w 1909 r. Richard Richter. Pierwszą klinikę antykoncepcyjną w USA otworzyła w 1916 r. Margaret Sanger, podobną kilka lat później na Wyspach Brytyjskich zorganizowała Marie Stopes. A pierwszą pigułkę antykoncepcyjną, wprowadzoną na rynek w latach 60., opracowali w połowie XX wieku Gregory Pincus i John Rock.

Pigułka i żel

Jeśli wierzyć doniesieniom zagranicznym mediów, męska pigułka i jeszcze kilka innych nowości pojawi się w aptekach w ciągu dekady. – Pigułki antykoncepcyjne dla mężczyzn o nazwie 11-beta-MNTDC przeszły wstępne testy bezpieczeństwa na ludziach – zapewniała w marcu 2019 r. Michelle Roberts na łamach serwisu internetowego BBC. A prowadzący badania nad 11-beta-MNTDC naukowcy z LA BioMed i University of Washington przekonują, że działanie uboczne pigułki będzie dla osób ją przyjmujących niezauważalne.

Bo to właśnie skutki uboczne – wahania nastroju, osłabienie popędu seksualnego i erekcji – stanowią jak dotąd największe wyzwanie dla pracujących nad męską pigułką antykoncepcyjną. W 2016 r. głośno było o finansowanym przez WHO, UNICEF i Fundację Billa i Melindy Gates badaniu, w którym uczestniczyło kilkanaście ośrodków z Europy, Australii i Ameryki Północnej i 320 zdrowych mężczyzn w wieku 18–45 lat. Skuteczność testowanej wówczas metody – zastrzyków hormonalnych z progestagenu i testosteronu – oceniono na 96 proc. Efekty uboczne były jednak na tyle istotne, że naukowcy wstrzymali projekt. Jeszcze w trakcie jego trwania, z tych samych przyczyn zrezygnowało z niego 20 uczestników, którzy twierdzili, że borykali się z silnymi zaburzeniami nastroju, stanami depresyjnymi, bólami mięśni, trądzikiem oraz wyraźnie zwiększonym libido.

Jednak z badań prowadzonych przez LA BioMed i University of Washington wynika, że tylko 5 spośród 40 uczestników badania zauważyło u siebie łagodny spadek popędu podczas 28-dniowej eksperymentalnej terapii. Dwóch innych wspominało o łagodnych zaburzeniach erekcji, przy czym w żadnym przypadku aktywność seksualna pacjentów nie uległa zmniejszeniu.

Choć to dopiero pierwsza faza testów, naukowcy odpowiedzialni za tę pracę, są z efektów zadowoleni: – Wyniki sugerują, że pigułka zmniejszy produkcję nasienia i – co za tym idzie – płodność, jednocześnie zachowując libido przyjmującego ją mężczyzny – komentuje prowadząca projekt prof. Christina Wang.

Ale przyszłość może przynieść znacznie więcej możliwości męskiej antykoncepcji. W Wielkiej Brytanii trwają bowiem prace nad żelem, który ma blokować produkcję testosteronu w jądrach, zmniejszając w ten sposób produkcję plemników. By działał skutecznie, panowie musieliby codziennie nakładać go na plecy i ramiona, gdzie może być wchłaniany przez skórę. Ogólnie stwierdzić można, że mechanizm jego działania jest podobny jak przy stosowaniu plastrów antykoncepcyjnych.

Skutki uboczne

Wciąż jednak pozostaje problem ingerowania w męską gospodarkę hormonalną. Podczas gdy skuteczna antykoncepcja dla pań wymaga neutralizacji tylko jednej komórki jajowej, antykoncepcja kierowana do mężczyzn musi zapewniać neutralizację milionów plemników.

To – zdaniem medyków – niepokojące i ryzykowne wyzwanie. Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę alarmujące informacje płynące ze Światowej Organizacji Zdrowia. WHO podaje, że z roku na rok pogarszają się ogólne parametry spermy. Bo podczas gdy w latach 80. Światowa Organizacja Zdrowia za normę uznawała 60 milionów plemników w jednym mililitrze spermy, to od 2010 roku ta norma wynosi już ledwie 15 milionów. Nie wiadomo więc, jak ingerencja w męską gospodarkę hormonalną wpłynie na późniejszą płodność mężczyzn.

Cieszący się wątpliwym zaufaniem specjalistów do spraw planowania rodziny stosunek przerywany (z danych WHO wynika, że jego wskaźnik zawodności wynosi od 4 do 27 proc.), niespecjalnie lubiana przez część społeczeństwa – aczkolwiek często stosowana – prezerwatywa i skuteczna, choć wiążącą się interwencją chirurgiczną, wazektomia to cała oferta kierowana do panów.

Kobiety mogą wybierać

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona