Zarządzeniem Przewodniczącego Sądu Okręgowego w Koszalinie zarządzono zwrot pozwu w sprawie o zapłatę.

Zarządzenie uzasadniono okolicznością, iż powód został wezwany do usunięcia w terminie tygodnia braków formalnych pozwu przez doręczenie 2 odpisów pozwu, a także wskazanie miejsca zamieszkania pozwanych, pod rygorem zwrotu pozwu.

W zakreślonym terminie powód oświadczył, iż złożył on tyle odpisów pozwu, ile jest stron postępowania oraz że wskazał w pozwie adresy pozwanych. Pozew podlegał jednak zwrotowi ponieważ powód w pozwie wskazał jedynie adresy miejsc pracy, w których pozwani świadczą pracę, co oznacza, iż nie wskazał on w wymaganym terminie miejsca zamieszkania pozwanych. Nie jest obowiązkiem sądu poszukiwanie adresu pozwanych, gdyż sąd nie może wyręczać powoda w jego obowiązkach procesowych.

Ponadto, do sądu wpłynął jedynie pozew, bez odpisów, co stanowiło kolejny brak formalny pozwu, który mimo wezwania nie został usunięty. Z tego też względu pozew został zwrócony, bowiem sprawie nie można było nadać biegu.

Zgodnie z art. 126 § 2 pkt 1 k.p.c., gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno on zawierać m.in. oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron. W myśl art. 128 § 1 k.p.c. do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.

Na podstawie art. 130 § 2 k.p.c. po bezskutecznym upływie terminu do uzupełnienia braków formalnych, przewodniczący zwraca pismo stronie.

Powód wniósł zażalenie na wydane zarządzenie, zaś Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił je, uznając za niezasadne.

Sąd odwoławczy zaznaczył, iż powód mimo wezwania go do usunięcia braków formalnych, nie uzupełnił ich prawidłowo, a zatem zwrócenie pozwu było trafne.

Sąd odwoławczy uznał, iż powód wskazał jako adres zamieszkania pozwanych miejsce ich pracy. Powód nie podał sądowi miejsca zamieszkania pozwanych. Tymczasem, jak wskazuje się w orzecznictwie, niewskazanie przez powoda w pozwie miejsca i adresu zamieszkania pozwanego będącego osobą fizyczną jest brakiem formalnym pozwu uniemożliwiającym nadanie mu prawidłowego biegu. Taki pogląd wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 17.07.2014 r. w sprawie III CZP 43/14 (LEX nr 1483543). Podanie miejsca zamieszkania stron pozwala sądowi na komunikowanie się z uczestnikami procesu, a nadto służy ich identyfikacji i indywidualizacji.

Sąd apelacyjny zaznaczył, iż w świetle przepisów prawa pozew powinien wskazywać miejsce zamieszkania pozwanej osoby fizycznej. Gdy powód pozywa urzędnika i nie zna miejsca jego zamieszkania, to wskazanie w pozwie wyłącznie miejsca zatrudnienia pozwanego skutkować musi zwrotem pozwu.

W takiej sytuacji powód (nie podając adresu zamieszkania przeciwnika procesowego) musi liczyć się z koniecznością zwrotu pozwu, z powodu nieuzupełnienia braku formalnego pisma inicjującego proces. Wskazanie przez powoda miejsca zatrudnienia pozwanego (np. urzędu) nie może być uznane za spełnienie wymogu formalnego pozwu. Sąd odwoławczy podkreślił, że w przepisie art. 126 § 2 pkt 1 k.p.c. użyto sformułowanie "adres stron", co należy rozumieć właśnie jako konieczność wskazania adresu zamieszkania strony. Przepisy prawa nie wskazują przy tym na możliwość wskazania "adresu zamieszkania pracy strony" - takie pojęcie nie istnieje w kodeksie.

Ponadto, do pozwu powód nie dołączył odpisów pozwu dla pozwanych i nie uzupełnił tego braku formalnego mimo stosownego wezwania. Tym samym, zwrot pozwu był uzasadniony.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 31.03.2017 r., I ACz 126/17