Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu stwierdziło nieważność uchwały Rady Miejskiej w Rawiczu określającej wysokość i zasady udzielania dotacji celowej dla podmiotów prowadzących żłobki. Powodem był zapis, że „warunkiem otrzymania dotacji jest pomniejszenie o przyznaną kwotę dotacji opłaty ponoszonej przez rodziców za 1 dziecko".

Czytaj także: Żłobki nie znikną przez metraż - wyrok NSA

RIO uznało, że zapis taki nie mieści się w dyspozycji art. 60 ust. 2 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Z przepisu tego nie wynika bowiem dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego kompetencja do wypowiadania się w drodze aktu prawa miejscowego o opłatach, jakie podmiot prowadzący żłobek pobiera od rodziców lub opiekunów prawnych dziecka uczęszczającego do żłobka. Jak podkreślono, opłata taka – jako element relacji między podmiotem prowadzącym żłobek, a więc przedsiębiorcą, a jego klientem – wykracza poza pojęcie dotacji celowej.

Gmina zaskarżyła rozstrzygnięcie RIO do sądu administracyjnego. Wskazując na treść art. 60 ust. 2 u.o.d. przekonywała, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ma szersze kompetencje, aniżeli tylko ustalenie wymagań formalnych, jakie powinny dopełnić podmioty ubiegające się o dotację. Jak zaznaczono, delegacja ustawowa wykracza poza sam tryb udzielania dotacji, a w jej zakresie mieści się również uprawnienie do zawarcia w uchwale zasad, jakimi powinny podporządkować się podmioty prowadzące żłobki, aby otrzymać dotację. – Zasadę taką stanowi w rozpatrywanym przypadku konieczność pomniejszenia o przyznaną kwotę dotacji opłaty ponoszonej przez rodziców za 1 dziecko – argumentował samorząd. Wskazał jednocześnie, że uregulowanie to jest zbieżne z warunkami resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech „MALUCH+", które traktować trzeba jako wskazówkę interpretacyjną.

Kolegium RIO nie zgodziło się tą argumentacją. Wyjaśniło, że dotacje z art. 60 ust. 1 ustawy mają charakter fakultatywny, jednak jeśli gmina zdecyduje się na ich udzielenie, to nie może ich ograniczać w zależności od pomniejszania o kwotę dotacji opłaty ponoszonej przez rodziców za 1 dziecko. – Podany przepis prawa wyraźnie bowiem stanowi, że dotacja przysługuje na dziecko objęte opieką w żłobku lub w klubie dziecięcym, nie wprowadzając w tym zakresie żadnych dalszych uwarunkowań – wskazało RIO. Zauważyło przy tym, że rada gminy nie ma kompetencji do określania wysokości opłaty za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym, jeżeli nie jest podmiotem je tworzącym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 11 czerwca 2019 r. (sygn. akt III SA/Po 142/19) podzielił stanowisko Kolegium RIO, i oddalił skargę Gminy Rawicz. Zdaniem sądu, kwestionowany zapis uchwały stanowił ingerencję w swobodę, jaką przyznać trzeba podmiotowi, który utworzył żłobek w ustaleniu wysokości opłaty za pobyt dziecka w tym żłobku.

Sygnatura akt: III SA/Po 142/19