– Kiedy przygotowywaliśmy obiekty na tę wystawę, konserwator odkrył, że oprawione za życia malarza szkice na tekturze do „Hołdu pruskiego" są zdublowane – wyjaśnia Igor Chomyn z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, kurator ekspozycji w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. – Okazało się, że są pod nimi rysunki. Widzowie w Sopocie są pierwszymi, które je oglądają.
Szkice zostały powieszone tak, by można było je obejrzeć z obu stron.
Cesarskie zamówienie
Związki Matejki z Lwowem datują się od 1869 r., kiedy wystawił tam „Unię lubelską" w 300-lecie zawarcia traktatu między Litwą a Polską i ufundował tam dwa artystyczne stypendia. 30 września 1869 r. przyznano mu tytuł honorowego obywatela miasta, zaś w 1880 r. cesarz Franciszek Józef zamówił u Matejki cykl monumentalnych obrazów przedstawiających postęp techniczny ludzkości do wystroju auli Politechniki Lwowskiej. Finalnie 11 płócien według jego projektu namalowali młodzi artyści.
Kilka miesięcy po śmierci Matejki, w 1894 r., na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie, w specjalnie zbudowanym pawilonie nazwanym imieniem artysty, można było obejrzeć dorobek malarza, nie tylko ten znajdujący się we Lwowie, ale także będący w zbiorach w Krakowie i Warszawie.
Oprócz wielkoformatowych płócien takich jak „Rejtan" (1866), „Stefan Batory pod Pskowem" (1869) czy „Bitwa pod Grunwaldem" (1878) oraz 44 portretów polskich władców wystawiono też ostatni obraz malarza – „Śluby Jana Kazimierza w Katedrze lwowskiej 1 kwietnia 1656 roku".