Według sondażu wykonanego przez IBRiS na zlecenie „Rz", największą stratę społecznego zaufania, w porównaniu z 2017 rokiem, notuje Kościół katolicki – ponad 13 proc. badanych mniej niż dwa lata temu deklaruje zaufanie do tej instytucji.
W ciągu ostatnich czterech lat nastąpił wyraźny spadek poziomu zaufania do Kościoła: w 2016 roku ufało mu 58 proc. respondentów, w roku 2017 – 52,7 proc., a dziś tylko 39,5 proc.
Kolejna instytucja o zmniejszającym się poziomie zaufania to NATO, do którego zaufanie spadło o prawie 9 proc.
Kto zyskuje?
W porównaniu z 2017 rokiem największy wzrost zaufania odnotowuje Unia Europejska – o 11 proc. Wzrost ten jest systematyczny, także w porównaniu z 2016 rokiem, kiedy Unii ufało 45,5 proc. badanych. Na początku roku 2020 roku już 68 proc. badanych deklaruje zaufanie do tej instytucji.
Tym samym Unia sytuuje się na czele wszystkich publicznych instytucji pod względem poziomu zaufania i umacnia swoją pozycję w elektoratach wszystkich partii politycznych.
– Ten wzrost jest znaczący – podkreśla Marcin Duma, szef IBRiS. – To przeczy tezie o narastającym w społeczeństwie eurosceptycyźmie. Potwierdzają to także oceny negatywne w stosunku do Unii, które zmniejszyły się aż o 10 punktów.
Kolejne instytucje o zwiększającym się zaufaniu to wojsko – wzrosło ono o 5,3 proc., media publiczne – 4,6 proc., sądy – 4,4 proc. oraz media prywatne – 3,5 proc. Co ciekawe, poziom zaufania do mediów prywatnych (radio, telewizja, internet, gazety) jest zdecydowanie wyższy wśród ogółu badanych – ponad 50 proc. – niż do publicznych – 34,4 proc.
Stosunkowo nieźle ma się też rząd: w 2017 roku rząd Beaty Szydło cieszył się zaufaniem 27 proc. badanych, obecnie rządowi Mateusza Morawieckiego ufa ponad 30 proc. respondentów.
Kto popiera?
Stosunek do Kościoła katolickiego zgodny jest z rozkładem poglądów politycznych: ufa tej instytucji konserwatywnie nastawiona część badanych, a także ci, którzy głosują na PiS – 63 proc. Natomiast wysokie odsetki nieufności odnotowano wśród wyborców opozycji: 63 proc. wyborców PO nie ufa Kościołowi, 84 proc. głosujących na Lewicę i 51 proc. wyborców PSL–Kukiz'15. Warto jeszcze zwrócić uwagę na grupę deklarującą się jako „wierzący/niepraktykujący", w której 73 proc. nie ufa Kościołowi.
Zaufanie do Kościoła zależne jest także od poziomu zarobków badanych: w grupach zarabiających średnio (między 3000 a 4999 zł) zaufanie jest najniższe. Najwyższe odnotowano wśród osób o najniższych dochodach – poniżej 999 zł.
– Mamy do czynienia z erozją zaufana do Kościoła. To jest wyraźnie widoczne – analizuje Duma. – Trzeba to wiązać z kryzysem Kościoła w ogóle, ale na pewno także z aferami pedofilskimi i stosunkiem do nich hierarchii: obywatele chcieliby szybkiej i mocnej reakcji, a dostają dynamikę rozpisaną na długi i zbyt spokojny proces.
Kto nas straszy?
W planie politycznym każdy może być zadowolony z takich wyników. – Wobec takich rezultatów Kościoła mogłoby się wydawać, że to, co „rządowe", powinno wypaść gorzej, a tak nie jest – mówi Duma. – A to, co opozycyjne, też ma się dobrze. Przykład? Np. rośnie zaufanie do sądów, a z drugiej strony – nieznacznie – do TK.
A w czym tkwi tajemnica spadku poziomu zaufania do NATO i wzrostu do UE? Zdaniem szefa IBRiS w poprzednich badaniach w 2016 i 2017 roku to NATO ceniliśmy bardziej. Tym razem, być może ze względu na obronę praworządności w Polsce przez UE, jest odwrotnie. – Na stosunek do NATO może wpływać sympatia do Ameryki i ostatnie wydarzenia na Bliskim Wschodzie, w których to Donald Trump, a nie Sojusz odegrał główną rolę – konkluduje Duma.
