15 sierpnia wchodzi w życie nowelizacja ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która ma usprawnić i przyspieszyć tok postępowania przed nimi.
– Jedna z najważniejszych zmian to możliwość orzekania merytorycznego przez sądy administracyjne pierwszej instancji, czyli WSA. Wprowadzono ją po to, by organy administracji i sądy nie musiały już wielokrotnie orzekać w tej samej sprawie – mówi prawnik Robert Kwiatkowski.
W praktyce sąd będzie mógł zobowiązać organ administracji do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia, wskazując mu sposób załatwienia lub rozstrzygnięcia sprawy. Przykładowo, jeśli sprawa dotyczy określonego podatku, sąd będzie mógł wskazać urzędowi, że należy stwierdzić nadpłatę na określoną kwotę. Takie orzeczenie nie pozostawi urzędowi wątpliwości, jakie rozstrzygnięcie ma wydać w sprawie obywatela. To organ administracji jednak będzie musiał wydać decyzję.
Wyjątkiem będą sytuacje tzw. rozstrzygnięć uznaniowych w postępowaniu administracyjnym, np. rozłożenie na raty zaległości podatkowej czy umorzenie jakiejś należności administracyjnej. Z kolei organ administracji będzie musiał w ciągu siedmiu dni zawiadomić sąd o wydaniu decyzji lub postanowienia. Za uchybienie temu obowiązkowi sąd może nałożyć na organ grzywnę.
Praktyka rozstrzygnie
Jak wyjaśnia Michał Sroczyński, konsultant w kancelarii Mariański Group, obecnie często ta sama sprawa trafia kilkakrotnie na wokandę, bo sąd uchyla decyzję i odsyła organowi do ponownego rozpatrzenia.