Ze względu na odmienne warunki historyczne polski parlamentaryzm stawał się stopniowo w pełni szlachecki. Stan mieszczański nigdy nie utworzył osobnej izby. Rozbicie dzielnicowe znało zjazdy dzielnic z lokalnym władcą i elitą urzędniczą. Po zjednoczeniu Królestwa w XIV w. przyjęły one nazwę sejmików. Negocjowały z monarchą warunki uznania jego zwierzchności, uzyskując różnorakie przywileje. Sejmiki ziemskie współistniały po zjednoczeniu ze zjazdami prowincjonalnymi . obie instytucje zwoływane były równolegle i nieregularnie głównie w Małopolsce i Wielkopolsce. Po zjednoczeniu król zwoływał zjazdy ogólnopaństwowe elit urzędniczych i magnackich, na które z czasem wzywał przedstawicieli szlachty, miast królewskich i diecezji kościelnych. Zaczęto je nazywać sejmami walnymi, czyli zjazdami generalnymi, już pod koniec XIV w.
Czytaj także: Kryzys imigracyjny - uderzenie w tożsamość Europy
Jak każdy parlament europejski, polski także miał okres „płynności" struktur, dlatego długo spierano się o rok powstania modelowego Sejmu Walnego z królem, Izbą Poselską i Senatem wykształconym z Rady Królewskiej.
Spór o datę
W historiografii polskiej ponad sto lat przyjmowano, iż pierwszy Sejm z dwoma izbami i posłami wybieranymi na sejmikach zwołano w 1493 r. Odrzucano podaną w „Rocznikach" Jana Długosza datę 1468, choć pisał on o „wybieranych po dwu posłach ze wszystkich powiatów" , z królem i panami Rady na Sejm w Piotrkowie 9 października 1468 r., ponieważ uznawano, że byli to posłowie wybrani nie z ziem na sejmikach, lecz po dwóch z całych prowincji, Małopolski i Wielkopolski. Taka interpretacja została jednak niedawno podważona, ponieważ informacja Jana Długosza o „posłach ze wszystkich powiatów" była nietypowa, precedensowa.
Od Sejmu w Piotrkowie w 1468 r. żadne źródło nie potwierdza już reprezentacji całych prowincji jedynie przez kilku posłów. Za Kazimierza Jagiellończyka (1447–1492) zwołano 53 sejmy walne. Gdy nie uzyskiwano na nich zgody szlachty, odsyłano sprawy do sejmików prowincjonalnych, a nawet sejmików ziemskich, do ponownej deliberacji. Za Zygmunta Augusta (1548–1572) sejmiki prowincjonalne ustalały głównie stanowiska swoich posłów sejmikowych przed Sejmem Walnym.