Kornel Morawiecki: Będziemy zmieniać rynek medialny

Dlaczego wstrzymał się pan od głosowania nad ustawą o Sądzie Najwyższym?

Kornel Morawiecki, marszałek senior, lider koła poselskiego Wolni i Solidarni: Wstrzymałem się od głosowania, bo racje ws. ustawy o Sądzie Najwyższym są podzielone. Nie chciałem również przyczyniać się do wzmacniania konfliktu. Obie strony powinny dążyć do kompromisu, a ta ustawa zmierzała do konfliktu.

Nie zgadzał się pan na sposób procedowania ustawy?

Nie zgadzam się na to, żeby był spór w trójpodziale władzy. Nie zgadzam się na trójpodział walki. Racje konstytucyjne są po obu stronach. Prawdą jest, że konstytucja podaje, że Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego ma sześcioletnią kadencję. Ale w konstytucji jest, że wiek spoczynku sędziów określany jest ustawą. Oba zapisy są równoważne. Wstrzymałem się od głosowania, bo ta ustawa zmierzała do konfrontacji.

Prof. Małgorzata Gersdorf wciąż jest Pierwszym Prezesem SN?

Nie chcę na to pytanie odpowiedzieć.

Dlaczego?

Nie chcę wzmacniać i tak już mocnego podziału. Media również nie powinny zaogniać konfliktu. Uważam, że cały układ sądowy, prawniczy, powinien dążyć do porozumienia z władzą wykonawczą i ustawodawczą. Współpraca trójpodziału władzy, nie konflikt, jest potrzebny. I media, również powinny dążyć do porozumienia, a nie podgrzewać spór. Naród tego potrzebuje. Czas tej konfrontacji musi się skończyć.

Nie za ostro idzie w zmianach sądownictwa, według niektórych tylko personalnych, minister Ziobro?

Minister Ziobro za wolno wprowadza zmiany! Wciąż jest pełno niesprawiedliwych wyroków w Polsce. Społeczeństwo jest niezadowolone z sądownictwa. W odczuciu ludzi wyroki wciąż są wydawane krzywdząco.

Ludzie zawsze mają takie poczucie, jeśli wyroki nie są na ich korzyść.

W powszechnym odczuciu społeczeństwa sądy wciąż są niesprawiedliwe. W sądach powinno być więcej sprawiedliwości, a wciąż jej nie ma. Zmiany idą za wolno. Głębokich reform ciągle brak. Zachęcam ministra Ziobro do skutecznego działania. Nawet wymiana dyrektorów sądów nie zadziałała. Losowanie sędziów też niewiele pomogło. Wymiar sądowniczy wciąż jest chory.

A Zbigniew Ziobro nie będzie miał zbyt dużej władzy nad sadownictwem?

Dziennikarze źle stawiają pytania. Nie rzecz w tym, czy minister Ziobro będzie miał więcej władzy, ale czy ludzie będą mieli lepsze sądy, które będą orzekały sprawiedliwie. Ponad 80 proc. społeczeństwa jest niezadowolona z sądownictwa.

W sondażu IBRIS z połowy lipca ponad 40 proc. źle oceniło reformę PiS, a zdecydowanie źle ponad 14 proc....

No właśnie.

Prace Trybunału Konstytucyjnego również jest oceniania źle, a Polacy nie wierzą w uniezależnienie sądownictwa od polityków.

Trwa nagonka na TK. Za wcześnie na oceny. Czy ludzie mają taką wiedzę na temat pracy Trybunału i zmian, żeby móc go oceniać?

Na liście kandydatów do Sądu Najwyższego znaleźli się m.in. prokurator z wyrokiem na koncie, prawniczka usunięta z Trybunału Konstytucyjnego pod naciskiem Lecha Kaczyńskiego, były członek władz TVP z nadania Samoobrony, wielu prawników związanych z PiS...

Tacy się zgłosili. O godność sędziego najwyższego ubiega się 22 profesorów i doktorów habilitowanych. Dlaczego na 185 kandydatów nie zgłosiło się więcej profesorów ze znacznym dorobkiem, bez politycznych powiązań? Nikt im nie bronił.

Nie chcą legitymizować niezgodnych z konstytucją zmian swoim nazwiskiem?

Boją się presji środowiska, które bardziej niż o dobro wspólne, walczy o swoje. Najwyższa kadra sądownicza powinna uczestniczyć w reformie, a nie walczyć z władzą wykonawczą. Jeśli władza sądownicza i ustawodawcza obdarzą się zaufaniem, to zwykli ludzie też im zaufają i będzie lepsza Polska.

Sąd Najwyższy zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pięcioma prejudycjalnymi pytaniami dot. zasady niezależności sądów i niezawisłości sądów jako zasad prawa unijnego oraz unijnego zakazu dyskryminacji ze względu na wiek. SN postanowił też zawiesić stosowanie przepisów trzech artykułów ustawy o SN dotyczących przechodzenia w stan spoczynku sędziów SN, którzy ukończyli 65. rok życia.

Zamiast dążyć do kompromisu, obie strony dążą do konfrontacji, odwołują się do zdania obcych.

Na czym miałby polegać kompromis?

Prof. Gersdorf powinna ustąpić ze stanowiska w imię dobra wspólnego. Nie może być prawo nad wspólnym dobrem. Źle się dzieje, gdy prawo rości sobie nadrzędność nad interesem całego społeczeństwa i nad demokracją. Tak nie może być! W roku 100-lecia niepodległości sędziowie SN oddaje decyzje w obce ręce. Mamy się podporządkować zewnętrznemu sądowi? Czy polski prestiż na tym nie ucierpi?

TSUE to trybunał unijny, czyli też polski.

Podpisaliśmy przy akcesie do UE, że będziemy uznawać unijne wyroki, ale po co naród polski ma stawać w sporze z organami unijnymi? Czy sędziom zależy na Polsce, czy na własnym interesie?

Czy Polska mogłaby funkcjonować poza strukturami UE?

Wszyscy mogą. Jesteśmy w UE na zasiądzie dobrowolności, nie siły. Wzajemnie się wzmacniamy. Chciałbym, żeby Wielka Brytania wróciła do UE. Zależy mi na silnej Unii. Dla Polski i dla świata.

I dlatego uważa pan, że Polska powinna wciągać Rosję do UE?

Oczywiście, tak uważam. Korzeniami, rdzeniem kulturowym Rosja jest w Europie.