Spór dotyczy zwykle czego innego. Zadań, jakie stoją przed państwem. Czy państwo winno być bliższe ideałowi liberalnego „nocnego stróża", czy też brać na siebie obowiązki organizacji całego spektrum życia publicznego, z edukacją, opieką medyczną, gospodarką na czele? Ten ostatni model trenowaliśmy w epoce tzw. realnego socjalizmu. Wtedy państwo wzięło na siebie niemal wszystkie obowiązki i dowiodło, że nie jest w stanie im sprostać. Bankructwo systemu było spektakularne i ostateczne. Mamy to tak głęboko zakodowane w polskiej pamięci historycznej, że przynajmniej za życia dzisiejszych pokoleń powrót do modelu państwa „realnego socjalizmu" dla wszystkich przytomnie myślących wydaje się niemożliwy. Ale nie dyskusja o zadaniach pastwa. Tu suwak protekcjonizmu, interwencji czy obecności państwa w życiu gospodarczym i społecznym można przesuwać z lewa w prawo. I odwrotnie. Podobnie jest w przypadku wielkich wspólnot jak Unia Europejska. Dobrowolny związek państw, do którego mamy szczęście należeć od maja 2004 roku.