Jan Maciejewski: Nietzsche na Śląsku

Trudno stwierdzić, co w tym zwycięstwie jest dziwniejsze – to, że tak łatwo o nim zapomniano, czy też fakt, że w ogóle do niego doszło. Równo 100 lat temu, z 2 na 3 maja 1921 r., wybuchło trzecie powstanie śląskie. Nawet jeśli nie było zwycięskie militarnie, to na pewno owocne politycznie. Jeden z tak bardzo niewielu zrywów, nagłych zwrotów naszej historii, których bilans można uznać za pozytywny. Kilkadziesiąt tysięcy Ślązaków siłą przeciągnęło granicę Polski do miejsca, gdzie – według logiki historii – nie miała prawa się znajdować.

Publikacja: 30.04.2021 18:00

Foto: Wikimedia Commons/Domena Publiczna

Jan Maciejewski

Polska nie zasługiwała na Śląsk. Nie było jej przy nim, gdy rósł i dojrzewał. Jeszcze na długo przed tym, zanim zniknęła, żyli obok siebie, nie wchodząc sobie za bardzo w drogę. Mieli różne marzenia i cele. Sarmackość była dla niego dziwactwem, dworek – budynkiem jak każdy inny, pozbawionym tej promieniującej siły, która ukształtowała kulturę I Rzeczypospolitej. Ona sama zaś najprawdopodobniej dość mocno irytowała śląski zmysł porządku swoim rozmemłaniem. I nagle, 100 lat temu, polskość, której nigdy tu nie było, wydaje się czymś tak oczywistym i upragnionym jednocześnie, że w jej obronie powstania zaczynają wybuchać z sezonową częstotliwością. A ostatnie z nich staje się wydarzeniem bardziej socjologicznym niż militarnym. Wciąga w tę polską awanturę już nie garstkę szaleńców, ale szerokie masy. Jakim prawem do tego doszło? Bo na pewno żadnym z praw historii ani polityki.

Dodatkowe -10% na BLACK WEEK

Kup roczną subskrypcję w promocji Black Week - duet idealny i korzystaj podwójnie!

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama

Plus Minus

Posłuchaj „Plus Minus”: Granice wolności słowa w erze algorytmów

Czy wolność słowa w internecie powinna mieć swoje granice? W rozmowie z Konstantym Pilawą analizujemy, gdzie koń...

Materiał Promocyjny

Twoja gwiazda bliżej niż myślisz — Mercedes Van ProCenter

Jakość premium, wpisana w trójramienną gwiazdę, to nie tylko samochody, ale i wszystkie usługi, które ich dotyczą. W Van ProCenter – wyspecjalizowanych salonach sprzedaży i obsługi klientów samochodów dostawczych marki Mercedes-Benz – wszystko zostało zaprojektowane tak, by klient mógł doświadczyć ich z najlepszej strony na każdym kroku.

„Grupa krwi” Anny Wakulik wpisuje się w modne dyskusje o klasowych dziedzictwach i konfliktach

Plus Minus

„Grupa krwi": Duch ludowej historii Polski

Ufam Teatrowi Ateneum w Warszawie. Mam wrażenie, że ponad jałowe zabawy formą preferuje rozmowę z widzem o ważny...

„Mroczna strona”, reż. Uta Briesewitz, dystr. So FILMS

Plus Minus

„Mroczna strona”: Internetowy ściek

W internecie nic nie ginie. Co gorsza, można tam wiele znaleźć.

„Football Manager 26”, prod. Sports Interactive, wyd. Sega, platf.: PC, PS5, XS, Switch

Plus Minus

„Football Manager 26”: Zmagania na boisku

„Football Manager 26” pokazuje, jak trudna jest praca menedżera piłkarskiego.

Materiał Promocyjny

Cyberprzestępcy zwiększają skalę ataków na urządzenia końcowe – komputery i smartfony

Dla biznesu oznacza to ryzyko strat finansowych i utraty ciągłości działania. Dlatego kluczowy jest wzrost świadomości firm w zakresie cyberzagrożeń i korzystanie ze sprawdzonej ochrony.