Notariusze nie chcą nagrywać swojej pracy

Senacka Komisja Ustawodawcza chce, by wszystkie czynności notarialne były nagrywane.

Aktualizacja: 06.03.2020 11:22 Publikacja: 05.03.2020 18:53

Notariusze nie chcą nagrywać swojej pracy

Foto: Adobe Stock

„Notariusz utrwala przebieg czynności notarialnych za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk" – propozycja takiego przepisu znalazła się w projekcie nowelizacji prawa o notariacie (druk 77). Rejenci mówią jej stanowcze: nie.

Tajemnice klientów

– Projekt, niezależnie od zastrzeżeń legislacyjnych, budzi poważne wątpliwości natury społecznej. Jest niebezpieczny dla dokonujących czynności notarialnych. Ingeruje dotkliwie w poufność i prywatność tego wszystkiego, co obywatele załatwiają u rejenta – komentuje notariusz Szymon Kołodziej, rzecznik prasowy Krajowej Rady Notarialnej.

Czytaj także: MS: co dokładnie zmienia się w przepisach o egzekucji komorniczej

I dodaje, że czynności notarialnych nie można porównywać z działaniami komornika. W tych niekiedy występuje element przymusu, np. przy egzekucji z udziałem policji. Obawia się więc, że zmiana nie będzie akceptowana społecznie.

– Proponowane zmiany legislacyjne dotkną głównie obywateli, dla których pomysł nagrywania przekazywanych notariuszowi w pełnym zaufaniu informacji będzie niewyobrażalny. Stawką w tej sprawie jest dobro naszych klientów, którzy nie życzą sobie inwigilowania ich życia prywatnego – mówi.

– Uchwalenie wskazanych rozwiązań byłoby policzkiem dla notariuszy, którzy przecież są zawodem zaufania publicznego. Te rozwiązania dawałyby możliwość dodatkowej kontroli kancelarii i stanowiły wyraz braku zaufania ustawodawcy do pracy notariuszy – mówi notariusz Wojciech Kamiński, partner we wrocławskiej kancelarii KBSR Kamiński Baranowska-Seweryn Rajewicz Staszowska Zembala.

– Domyślam się, że projekt to reakcja na nagłośnione nieprawidłowości dotyczące umów pożyczek zabezpieczonych na mieszkaniach, które podpisywane były w kancelariach. Za osoby, które nie dopełniają swoich obowiązków, nie powinno jednak odpowiadać całe środowisko. Proponowane rozwiązania są nieadekwatne i mogą stać w sprzeczności z tajemnicą notarialną – dodaje.

Zapytani o ocenę projektu prawnicy, którzy często towarzyszą swoim klientom w czynnościach przed rejentami, zauważają, że projekt jest dość nieprecyzyjny.

– Trudno jednoznacznie określić, co rozumieć przez przebieg czynności notarialnej, która ma podlegać nagrywaniu. W ścisłym znaczeniu to odczytanie i podpisanie aktu, pojawią się jednak wątpliwości, czy nie nagrywać całości spotkania i działań towarzyszących czynności notarialnej sensu stricto, w tym negocjacji – wskazuje mecenas Andrzej Lulka, partner zarządzający w kancelarii Andrzej Lulka i Wspólnicy.

Czy to współmierne?

W jego ocenie w pierwszym przypadku jeszcze można znaleźć uzasadnienie dla proponowanych rozwiązań, choć pojawia się pytanie o współmierność środków i czy stosować je do wszystkich czynności czy tylko do wybranych kategorii, ale przy szerszym rozumieniu zakresu rejestrowanej czynności notarialnej o racjonalne uzasadnienie już trudno.

– Przy skomplikowanych transakcjach spotkania u notariusza potrafią trwać od rana do wieczora. Podczas nich ujawnione są m.in. dane finansowe lub tajemnice gospodarcze i omawiane zagadnienia, których strony nie chcą rejestrować – opowiada mec. Lulka.

– Ustawa może spowodować, że wszelkie czynności prowadzące do zawarcia aktu notarialnego podejmowane będą poza murami kancelarii notarialnych, a u notariusza odczytany zostanie tylko w pełni uzgodniony projekt aktu – dodaje ekspert. Zgodnie z projektem nagrania czynności mają być archiwizowane przez rejentów co najmniej dziesięć lat.

Czuwać nad prawami

Komisja Ustawodawcza proponuje również, by przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz czuwał „nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne". O co chodzi? O obowiązek ustalenia, czy świadczenia, których spełnienia dotyczą oświadczenia stron czynności, zostały faktycznie wykonane.

„Jeżeli świadczenie polega na zapłacie określonej kwoty pieniężnej, a strony czynności notarialnej powołują się na jego spełnienie, notariusz zobowiąże strony do przedstawienia niebudzącego wątpliwości dowodu, że świadczenie zostało spełnione (...) Notariusz odmówi dokonania czynności, jeżeli dowód nie został przedstawiony" – brzmi projektowany art. 80 prawa o notariacie.

Etap legislacyjny: przed pierwszym czytaniem w Senacie

Krzysztof Kwiatkowski przewodniczący senackiej Komisji Ustawodawczej, były minister sprawiedliwości

Wśród senatorów trwa dyskusja, czy rejestrowane powinny być wszystkie czynności notarialne, czy katalog powinien być w jakiś sposób ograniczony. Oraz czy nagrywanie powinno być możliwe jedynie na zgodny wniosek stron czynności notarialnej. W tym momencie trudno mi powiedzieć, jaki będzie ostateczny i docelowy kształt projektu, bo dopiero zaczęliśmy nad nim pracę. Punkt dotyczący nagrywania jest przedmiotem szczegółowej analizy przez senatorów.

„Notariusz utrwala przebieg czynności notarialnych za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk" – propozycja takiego przepisu znalazła się w projekcie nowelizacji prawa o notariacie (druk 77). Rejenci mówią jej stanowcze: nie.

Tajemnice klientów

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona