Na portalach internetowych zaroiło się od ogłoszeń najmu krótkoterminowego lokali na okres kwarantanny. Budzi to sprzeciw innych mieszkańców.
Na wyjazdy i kwarantannę
Wspólnoty mieszkaniowe wysyłają do wynajmujących pisma w tej sprawie. Niektóre ograniczają dostęp do swoich budynków.
Rząd wprowadził od 1 do 11 kwietnia zakaz prowadzenia usług hotelarskich, w tym najmu krótkoterminowego. Ale przewidział dwa wyjątki od tej restrykcji. Wolno wynajmować mieszkania tylko na kwarantannę oraz osobom, które przyjeżdżają służbowo.
– Stali mieszkańcy nie chcą, by w ich blokach wynajmować mieszkania pod kwarantannę. Obawiają się, co nie dziwi. Jaką bowiem mają gwarancję, że najemcy będą przestrzegać zasad kwarantanny albo nie zachorują – mówi Marlena Kosiura, ekspert portalu Inwestycjew Kurortach.pl. – Podobnie z wyjazdami służbowymi. Jak sprawdzić, czy dana osoba rzeczywiście jest w podróży służbowej, czy nie jest to przypadkiem fikcja, bo komuś znudziło się siedzenie w domu i postanowił wynająć mieszkanie w Zakopanem – wskazuje.
– Do apartamentowców, w których jest ochrona, wpuszczani są tylko stali mieszkańcy. Tam, gdzie jej nie ma, wspólnoty starają się nagłaśniać sprawę najmu pod kwarantannę w lokalnych mediach. Wysyłają również pisma do właścicieli tych lokali, by ich nie wynajmowali – dodaje Marlena Kosiura.
Innego zdania jest Grzegorz Żurawski, prezes Polskiego Stowarzyszenia Wynajmu Krótkoterminowego.
– Wedle informacji, jakie posiadamy, niewiele firm oferuje swoje obiekty pod kwarantannę. Brakuje bowiem jasnych wytycznych, jak powinna wyglądać kwarantanna, jak traktować odpady, kto dostarcza zakupy etc. Z tego biorą się obawy – tłumaczy. – Bardziej skłonne są wynająć mieszkania rodzinom osób, które są kierowane na kwarantannę domową, a nie miały z nimi styczności – podkreśla Grzegorz Żurawski.
Narzędzi prawnych jest niewiele
Czy wspólnota mieszkaniowa może zakazać najmu krótkoterminowego pod kwarantannę? Prawnicy nie mają wątpliwości: jest to trudne, wręcz niemożliwe.
– Trudno innym właścicielom wprowadzić zakaz najmu krótkoterminowego. To rola rządzących. Mogą wprowadzać ograniczenia lub ustalać zasady dla tego rodzaju najmu – uważa Maciej Górski, adwokat specjalizujący się w prawie nieruchomości.
– Wspólnota może przyjąć regulamin określający zasady korzystania, ale tylko z części wspólnych budynku, a więc klatek schodowych, korytarzy czy podwórka. Nie ma prawa ingerować w zasady użytkowania mieszkań – dodaje Maciej Górski.
Już wcześniej wspólnoty mieszkaniowe podejmowały próby zakazu najmu krótkoterminowego, ale przegrywały w sądach.
Jedna z krakowskich wspólnot przyjęła uchwałę zabraniającą najmu krótkoterminowego. Uchwałę oprotestowali właściciele jednego z mieszkań. Ich zdaniem tego rodzaju zakazy są niedopuszczalne. Pozostali członkowie wspólnoty nie mogą im bowiem narzucać, co mogą robić ze swoim mieszkaniem. Wystąpili więc do Sądu Rejonowego w Krakowie o uchylenie uchwały.
Wspólnota broniła się przed sądem, że świadczenie w mieszkaniach najmu krótkoterminowego wymaga zmiany przeznaczenia lokalu (jego części). A ponadto tego rodzaju usługi zwiększają koszty oraz uciążliwości wynikające z takiego sposobu korzystania z lokalu.
Sąd rejonowy przyznał rację właścicielowi mieszkania. Podobnie postąpił sąd okręgowy, do którego odwołała się wspólnota.
Powołał się on na art. 22 ust. 3 pkt 4 ustawy o własności lokali. Wynika z niego, że wspólnota mieszkaniowa ma prawo sprzeciwić się zmianie przeznaczenia części wspólnych nieruchomości. W tym przypadku jednak tak nie jest. Najem nie ingeruje bowiem w elementy wspólne budynku.
Sąd okręgowy uznał także, że uchwała wspólnoty mieszkaniowej zakazująca najmu krótkoterminowego bezpodstawnie ingeruje w prawo własności lokali, odbierając właścicielom prawo ich wynajmowania.
Sąd okręgowy zacytował wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2009 roku. Wynika z niego, że właściciele lokali nie mogą podejmować żadnych uchwał, które ingerowałyby w prawa odrębnej własności lokali.
Nielegalne usługi?
Najem krótkoterminowy w budynkach wielorodzinnych, gdzie żyją stali mieszkańcy, często jest nielegalny.
– Mieszkania służą do stałego pobytu ludzi. To nie są pokoje w hotelu czy pensjonacie. Dlatego właściciel lokalu, zanim się zdecyduje się na najem krótkoterminowy, powinien zmienić sposób korzystania z niego, a to wymaga załatwienia formalności budowlanych i zgody wspólnoty mieszkaniowej. Jeżeli tego nie zrobi, a tak jest najczęściej, popełnia samowolę budowlaną – twierdzi Rafał Dębowski, adwokat.
– Wspólnota mieszkaniowa może zawiadomić więc powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, a ten ma prawo przeprowadzić kontrolę i nakazać dopełnienie formalności albo przywrócenie pierwotnej funkcji mieszkaniu. Z powodu koronawirusa nie ma jednak co liczyć na nadzór – uważa Rafał Dębowski.
