Rynek deweloperski w Polsce uchodzi za mocno rozdrobniony. Za podmioty o zasięgu ogólnopolskim uchodzą firmy działające w kilku aglomeracjach, znaczna część rynku skupiona jest w rękach lokalnych graczy. Temat konsolidacji pojawia się od lat, w trakcie hossy właściciele drogo się wyceniają, w czasie słabszej koniunktury spada zapał do ekspansji.

Niemniej konsolidacja przyspiesza. Jedną z większych transakcji będzie przejęcie Budimeksu Nieruchomości od giełdowej Grupy Budimex. Nabywcami są polska spółka typu private equity Cornerstone Partners, debiutujący nad Wisłą czeski deweloper mieszkaniowo-komercyjny Crestyl Group oraz globalni inwestorzy finansowi. Wartość dewelopera została ustalona na ponad 1,5 mld zł, przejęcie zostało okrzyknięte pierwszą tak dużą transakcją w Polsce oraz Europie Środkowo-Wschodniej od wybuchu pandemii .

Budimex woli się skupiać na rynku budowlanym i usługowym, a nowi właściciele chcą wykorzystać Budimex Nieruchomości – spółkę ze sprzedażą rzędu 1,7 tys. mieszkań rocznie w ostatnich dwóch latach – jako trampolinę. Zgodnie z przypuszczeniami poza budowaniem lokali dla nabywców detalicznych Budimex Nieruchomości planuje wejść na rynek najmu instytucjonalnego mieszkań (PRS). Wymaga to długoterminowego angażowania dużego kapitału, co nie leżało w strategii Budimeksu.

Z kolei za 425 mln zł Echo Investment przejmie giełdowy Archicom – a ściślej jego oryginalną wrocławską część. Nowy inwestor nie jest zainteresowany prowadzącą interesy w kilku innych miastach spółką zależną, którą Archicom kupił w 2017 roku, kiedy jemu zamarzyła się ekspansja. Ta część pozostanie w rękach rodziny Jarodzkich i Śródków, założycieli Archicomu.

Pod skrzydłami Echa wrocławski deweloper ma się dostosować do strategii grupy, a zatem realizować projekty wielofunkcyjne i angażować się na rynku PRS (Echo jest nadwornym budowniczym i współudziałowcem największej w Polsce platformy najmu instytucjonalnego mieszkań, Resi4Rent).

Połączenie sił to oczywiście wzrost skali: w 2020 r. Echo znalazło nabywców na 1,57 tys. mieszkań, a Archicom we Wrocławiu sprzedał 968 lokali.

Kontrolowana przez fundusze emerytalne Develia – z racji struktury właścicielskiej sama typowana jako potencjalny obiekt przejęcia – zapowiedziała w strategii na lata 2021–2025 znaczny wzrost skali, z poziomu 1,4 tys. do 3,1 tys. mieszkań rocznie. Poza rozwojem organicznym mogą go zapewnić przejęcia lokalnych graczy. Deweloper ma przeznaczać 350 mln zł rocznie na zakupy gruntów, ale i konkurentów.

Wcześniejsze lata obfitowały w duże transakcje o zasięgu międzynarodowym. Nad budującą w Warszawie i Gdańsku Grupą Robyg kosztem 1 mld zł kontrolę przejął fundusz z rodziny Goldman Sachs – niedługo potem Robyg umocnił pozycję w na nowym dla siebie rynku, kupując Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budowlane.

Działający w kilkunastu miastach Murapol przejęty został przez amerykański fundusz Ares Management. Spekulowano o zaangażowaniu się Murapolu w PRS, na razie najwyraźniej nie ma takich planów.

Z kolei wrocławski Vantage Development został kupiony od polskich przedsiębiorców przez TAG Immobilien, niemiecki fundusz zarządzający portfelem kilkudziesięciu tysięcy mieszkań na wynajem. Vantage mocno ograniczy sprzedaż lokali Kowalskim na własność i w tym roku wprowadzi na rynek pierwsze mieszkania w ramach platformy PRS Vantage Rent.

Echo, które dziś sięga po Archicom, trafiło pod skrzydła węgierskiej Grupy WING po tym, gdy udziały sprzedali inwestorzy amerykańscy.