Nieleczona alergia prowadzi do astmy

Immunoterapia jest jedną z najbardziej efektywnych procedur medycznych. Leczymy pięć lat, a pacjent jest zdrowy przez dziesięć – mówi dr Piotr Dąbrowiecki z Wojskowego Instytutu Medycznego.

Publikacja: 23.09.2019 19:24

Nieleczona alergia prowadzi do astmy

Foto: Adobe Stock

Które alergeny i w jakich okresach najczęściej wywołują alergiczny nieżyt nosa?

Najczęściej pyłki drzew i traw. Silnym alergenem jest brzoza, która pyli w kwietniu, czy alergeny traw, których pylenie odbywa się głównie w czerwcu. Zaraz za nimi są roztocza kurzu domowego i zarodniki grzybów pleśniowych – alternaria czy cladosporium.

Jakie objawy najczęściej towarzyszą ANN?

Wiele: wodnisty katar, kichanie, łzawienie spojówek oczu, czasem niedrożność nosa i świąd gardła, łatwo mylone z infekcją wirusową. Tyle że infekcji często towarzyszy gorączka, a tu jej nie ma, a objawy pojawiają się po kontakcie z alergenem – w domu ich nie odczuwamy, ale pojawiają się zaraz po wyjściu na powietrze. Jakość życia osób z katarem przewlekłym jest zbliżona do jakości życia osób z chorobą nowotworową. Potrafi on zaburzać sen, powodować słabą dyspozycję w pracy czy w szkole, nasilone zmęczenie.

Takie objawy łatwo lekceważyć, odsuwając w nieskończoność wizytę u lekarza.

Każdy radzi sobie z nimi jak może, a niektórzy, mimo dokuczliwości, starają się je ignorować, licząc, że przejdą same. To niedobre podejście, bo alergia może przejść – i najczęściej przechodzi – w astmę oskrzelowa. Dlatego zachęcam wszystkich, by szukali odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego na wiosnę mam katar i łzawienie, a zimą zapchany nos, chrypkę i coś leci mi po tylnej ścianie gardła?". U podstawy tych symptomów może leżeć alergia i ważne, by rozpoznał ją specjalista, rozpoczął leczenie, by zapobiec rozwojowi astmy.

Jak może pomóc alergolog?

Pacjentom przychodzącym z objawami alergii dajemy leki antyhistaminowe i antyleukocjenowe czy sterydy donosowe i leki, które zmniejszają dolegliwości. Prawdziwe leczenie rozpoczyna się jednak dużo później, po ustaniu objawów i po zakończeniu okresu pylenia czy aktywności alergenu. Najlepszą, przyczynową metodą leczenia jest immunoterapia swoista, czyli podawanie wzrastających dawek alergenu, by wywołać na niego tolerancję w momencie, gdy przyjdzie sezon. Po sezonie alergicznym zapraszamy każdego pacjenta, by wykonać lub powtórzyć testy, i proponujemy mu immunoterapię, jeśli spełnia kryteria jej włączenia. To metoda bardzo skuteczna w przypadku pyłków i traw. Wykazuje 90-procentową skuteczność w przypadku drzew i 80-procentową w przypadku roztoczy kurzu. Uzyskujemy znakomity efekt kliniczny w postaci zmniejszenia dolegliwości czy też w ogóle ustąpienia objawów.

Czy immunoterapia jest metodą sprawdzoną klinicznie?

Badania nad nią prowadzone są praktycznie non stop. Alergia jest ważnym tematem zarówno dla lekarzy, badaczy, jak i samego społeczeństwa, bo mamy do czynienia z epidemią chorób alergicznych. Dodatnie testy alergiczne ma 40 proc. społeczeństwa, a jedna trzecia, czyli aż 12 mln osób, to objawowi alergicy. Alergia jest najczęstszą chorobą przewlekłą wśród młodych dorosłych, ludzi, którzy powinni być aktywni w pracy i w życiu prywatnym, ale nie pozwala im na to alergia. Ich sytuację zawodową świetnie obrazuje nowe pojęcie „prezenteizm", czyli brak efektywności w pracy mimo fizycznej w niej obecności. Tymczasem dzięki immunoterapii swoistej możemy nie tylko zmniejszyć ich objawy poprzez leczenie objawowe, ale także spowodować, że po zakończeniu terapii objawy znikną w ogóle albo będą bardzo małe. Nie ma drugiej tak efektywnej procedury pod względem farmakoekonomicznym. Leczymy pięć lat, a pacjent dziesięć lat jest zdrowy.

Jakimi metodami immunoterapii dysponują polscy lekarze?

Jak na całym świecie możemy zastosować dwie metody immunoterapii – iniekcyjną i podjęzykową, które są porównywalne, jeśli chodzi o skuteczność. Do leczenia kwalifikuje alergolog, który powinien je prowadzić od początku do końca. U dzieci częściej stosujemy wygodniejszą metodę podjęzykową, a mali pacjenci są przez nas otoczeni szczególną opieką. Mały pacjent często niewiele mówi, więc musimy mocno wyedukować rodziców, by uwrażliwić ich na niepożądane objawy szczepionki, np. świąd języka. Pacjenci tolerują immunoterapię bardzo dobrze i już w pierwszym roku dochodzi do zmniejszenia objawów lub do ich ustąpienia.

Czy polscy pacjenci mają dostęp do podjęzykowej immunoterapii alergenowej w tabletkach?

W polskich aptekach dostępna jest ona zarówno w formie kropel, jak i tabletek. Jedynym problemem jest kwestia refundacji tej metody – w Polsce pacjent musi za nią płacić z własnej kieszeni. Zastosowanie immunoterapii jest zgodne z najnowszymi zaleceniami światowych wytycznych prewencji i leczenia astmy oskrzelowej „GINA". Mówią one, że jeżeli pacjent z astmą ma alergię na roztocza kurzu domowego, stosuje leki na astmę, a poziom choroby jest wciąż niezadowalający, należy zastosować immunoterapię SLIT przeciwko roztoczom. Z badań wynika, że nieleczony ANN sprzyja rozwojowi astmy. Rozwija ją mniej więcej 50 proc. leczonych na ANN, a prawie 100 proc. osób z astmą alergiczną ma ANN. Wszystkim pacjentom z objawami ANN i towarzyszącym kaszlem lub dusznością zalecam badanie spirometryczne, bo astma to choroba obturacyjna, często przebiegająca ze zwężeniem światła oskrzeli. Takie badanie jest nam w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy u chorego nie zaczęła się astma. Będzie je można wykonać bezpłatnie w 220 ośrodkach w całej Polsce między 7 a 12 października. Można sprawdzić, gdzie je zrobić, wchodząc na stronę internetową astma-alergia-pochp.pl/ zakładka „Dni spirometrii". I apeluję: nie lekceważmy alergii, nieleczona może się skończyć astmą.

Materiał powstał w ramach kampanii edukacyjnej. Więcej informacji na Facebooku na profilu: Zerwij z alergią – wybierz zdrowie.

Które alergeny i w jakich okresach najczęściej wywołują alergiczny nieżyt nosa?

Najczęściej pyłki drzew i traw. Silnym alergenem jest brzoza, która pyli w kwietniu, czy alergeny traw, których pylenie odbywa się głównie w czerwcu. Zaraz za nimi są roztocza kurzu domowego i zarodniki grzybów pleśniowych – alternaria czy cladosporium.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”