Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 10 listopada 2016 r., znak IBPP1/4512-562/16-4/AR rozstrzygnął sprawę dotyczącą właściwej stawki VAT dla dokonywanej przez gminę transakcji zamiany działki. We wniosku o interpretację gmina wskazała, że jest podatnikiem podatku VAT od 2010 r. z tej części działalności, która nie dotyczy wykonywania zadań określonych w ustawie o samorządzie gminnym. W 2016 r. zamierza dokonać zamiany działki z osobą fizyczną, będącą właścicielem nieruchomości gruntowej oraz budynków. Działka jest własnością gminy od 2003 r. i została nabyta w drodze umowy darowizny. Powstała ona w wyniku podziału innej działki. Na działce znajdują się budynki i budowle służące oczyszczaniu ścieków. Budynki zostały wybudowane w latach 50-tych XX w. i wyremontowane w 1983 r. Gmina przekazała w nieodpłatne użytkowanie oczyszczalnię w marcu 2004 r. Od momentu otrzymania budynków i budowli (październik 2003 r. do marca 2004 r.) gmina wykorzystywała budynki i budowle do zadań własnych – oczyszczanie ścieków komunalnych. Budynki i budowle nie były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze.
Od kwietnia 2004 r. do września 2014 r. budynki i budowle były wykorzystywane przez Zakład Gospodarki Komunalnej (ZGK), który jest odrębnym podatnikiem VAT. Przekazanie przez gminę oczyszczalni ścieków w nieodpłatne użytkowanie Zakładowi Gospodarki Komunalnej nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie budynków i budowli w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30 proc. wartości początkowej danego budynku/budowli. W 2008 r. ZGK otrzymał od gminy dotację na rekonstrukcję biobloków oczyszczalni ścieków. Wartość ulepszenia nie przekraczała 30 proc. wartości początkowej biobloków. Gmina wskazała ponadto, iż nie posiada wiedzy, kto ponosił w 1983 r. wydatki na remonty kapitalne budynków i budowli.
Pytanie gminy dotyczyło możliwości zastosowania transakcji zamiany gruntów zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, a także prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wskazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące poniesione w związku z planowaną zamianą gruntów (podział geodezyjny, akt notarialnych, operat szacunkowy itp.), w przypadku, gdyby gminie nie przysługiwało zwolnienie z podatku VAT przy zamianie działek.
Gmina w swoim stanowisku wskazała, że pomimo iż dostawa budynków i budowli będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, to z uwagi na brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do przedmiotowych budynków i budowli oraz nieponiesienia przez gminę wydatków na ich ulepszenie w wysokości wyższej niż 30 proc. - dostawa ta będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Ponadto w przypadku, gdyby dostawa gruntu była opodatkowana stawką 23 proc., wówczas gmina będzie miała możliwość pełnego odliczenia podatku naliczonego wskazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące poniesione w związku z planowaną zamianą gruntów.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W swoich rozważaniach organ omówił zagadnienie pierwszego zajęcia budynku i doszedł do wniosku, że w przedstawionym stanie faktycznym dostawa gruntu planowana przez gminę nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną dostawą nie upłynie okres krótszy niż 2 lata. Tym samym zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla planowanej dostawy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, a nie pkt 10a – jak wskazała gmina. Gmina wykorzystywała bowiem budynki i budowle do celów działalności opodatkowanej związanej z oczyszczeniem ścieków komunalnych. Następnie obiekty te były używane przez ZGK, któremu wnioskodawca przekazał je do używania.
