To dzięki wyrokowi Trybunału Sprawiedliwości UE z 25 lipca 2018 r. w polskiej sprawie C 140/17. Dotyczy świetlic, które zwykle początkowo służą do spotkań mieszkańców i zebrań, ale później zaczynają być odpłatnie wynajmowane. Nie ulega wątpliwości, że taki wynajem gmina musi opodatkować VAT, co zmienia przeznaczenie nieruchomości. Fiskus odmawia im jednak prawa do odliczenia podatku (w drodze korekty). Twierdzi, że gmina, oddając świetlicę w nieodpłatne użytkowanie, decyduje raz na zawsze o jej niekomercyjnym przeznaczeniu. Znane są też skrajne przypadki, gdy zorganizowanie nieodpłatnego koncertu na otwarcie obiektu spowodowało odmowę zwrotu podatku.

Tymczasem, zdaniem TSUE, gmina ma prawo do odliczenia VAT zapłaconego od inwestycji, gdy w chwili jej realizacji (ze względu na swój charakter) mogła być wykorzystywana zarówno do celów opodatkowanych, jak i nieopodatkowanych. Nie stoi na przeszkodzie nawet to, że podatnik nie wskazał wyraźnie zamiaru wykorzystywania obiektu do celów opodatkowanych, ale też tego nie wykluczył. Co więcej, zamiar komercyjnego wykorzystania może być dorozumiany.

Wyrok ma znaczenie dla niemal każdej gminy w Polsce, jeżeli wybudowała lub zmodernizowała nie tylko świetlice, ale też stadiony, hale widowiskowe, hale sportowe, baseny, korty tenisowe itp. Jednostki nie odliczały VAT w chwili realizacji inwestycji. Po wyroku otwiera się droga do odzyskania podatku. Należy jednak dokładnie zbadać stan faktyczny, gdyż Trybunał postawił warunek. Z okoliczności faktycznych wynikać musi, że podatnik działał w takim charakterze w momencie, w którym nabył towary lub usługi z tym obiektem związane.

Na korektę gminy mają dziesięć lat. Opłacalna może być zatem analiza prowadzonych w ostatnich latach inwestycji pod kątem ich obecnego wykorzystania. Należy prześledzić losy budynków przekazanych gminnym instytucjom kultury i jednostkom do nieodpłatnego użytkowania. Warto sprawdzić umowy użyczenia czy dokumenty oddania w trwały zarząd. —oprac. mpa

Autorka jest doradcą podatkowym